Oι καρχαρίες των ελληνικών θαλασσών. Που βρίσκονται και ποιοι κινδυνεύουν. Τέσσερις μύθοι και αλήθειες

Oι καρχαρίες των ελληνικών θαλασσών. Που βρίσκονται και ποιοι κινδυνεύουν. Τέσσερις μύθοι και αλήθειες

Περιβαλλοντικές οργανώσεις και ερευνητές της βιοποικιλότητας των ωκεανών έχουν κοινοποιήσει έναν πλήρη κατάλογο με τα θαλάσσια θηλαστικά και τους καρχαρίες που επιβιώνουν στη Μεσόγειο, εξηγώντας πως είναι απόλυτα σύνηθες να επιβιώνουν “εξωτικά” ζώα στις θάλασσές μας, καθώς κάθε ωκεανός έχει και τη δική του “πανίδα”.

Η Μεσόγειος είναι από τις πιο πλούσιες σε βιοποικιλότητα θάλασσες. Αν και καλύπτει μόνο το 0,8% της έκτασης των θαλασσών του πλανήτη, στα νερά της επιβιώνουν περισσότερα από 7% των θαλάσσιων ειδών παγκοσμίως.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η ερευνητική ομάδα του Αρχιπέλαγος, στις ελληνικές θάλασσες έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 9 είδη θαλάσσιων θηλαστικών και 88 ειδή καρχαριοειδών και σαλαχιών.

Μάλιστα στο Θρακικό και Ιόνιο πέλαγος συνηθίζει να εμφανίζεται κατά περιόδους ο δεύτερος μεγαλύτερος καρχαρίας του κόσμου και ο μεγαλύτερος της Μεσογείου, ο Σαπουνάς ή Προσκυνητής (Cetorhinus maximus).

Ο δεύτερος μεγαλύτερος καρχαρίας του κόσμου, Σαπουνάς ή Προσκυνητής (Πηγή: Wikipedia)

Πρόκειται για ένα εντελώς ακίνδυνο ψάρι, αφού τρέφεται αποκλειστικά με πλαγκτόν ενώ αποτελεί απειλούμενο είδος προς εξαφάνιση και η αλιεία του απαγορεύεται αυστηρά, όπως και η πώλησή του.

Ωστόσο, παρά τις διεθνείς εκκλήσεις για την προστασία του, τα τελευταία χρόνια η εμπορική εκμετάλλευσή του ως πηγή τροφής, λαδιού από το συκώτι και ζωοτροφής έχει εκτοξευτεί, με αποτέλεσμα οι πληθυσμοί του να μειώνονται δραματικά.

Αλεπόψαρο

Ένα ακόμα εντυπωσιακό είδος καρχαρία που συναντάται στις ελληνικές θάλασσες και κυρίως νότια της Κρήτης και στα Δωδεκάνησα είναι το αλεπόψαρο ή μεγαλομάτης αλωπίας (Alopias superciliosus), με την χαρακτηριστική “μακριά ουρά” του.
Ο μεγάλος άνω λοβός του ουραίου πτερυγίου του, όπως ονομάζεται επισήμως, χρησιμοποιείται από το αλεπόψαρο, για να “χτυπήσει” τα ψάρια με τα οποία τρέφεται και να τα αναισθητοποιήσει ενώ τα μεγάλα μάτια του είναι προσαρμοσμένα για κυνήγι σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού.

To αλεπόψαρο με τη χαρακτηριστική μακρυά ουρά (Πηγή: Wikipedia)

Είναι ένας από τους λίγους καρχαρίες που διεξάγουν κάθετη μετανάστευση, μένοντας σε βαθιά νερά κατά τη διάρκεια της ημέρας και κινούμενοι στα επιφανειακά ύδατα τη νύχτα για να τραφούν. Αποτελεί ένα ακίνδυνο είδος καρχαρία για τον άνθρωπο, καθώς τρέφεται αποκλειστικά με ψάρια.
Η αλιεία του απαγορεύεται καθώς αποτελεί προστατευόμενο είδος από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ωστόσο, η μεγάλη εμπορική αξία του δέρματος, των πτερυγίων και το λάδι από το συκώτι του, έχει αυξήσει επικίνδυνα την υπεραλίευσή του.

O Γλαυκοκαρχαρίας

Ο Γλαυκοκαρχαρίας ή Γαλάζιος καρχαρίας (Prionace glauca) εισέρχεται τακτικά στον Κορινθιακό κόλπο, πιθανόν για να αναπαραχθεί και θεωρείται από τους πιο γρήγορους καρχαρίες του κόσμου αλλά και από τους πιο κυνηγημένους για τα πτερύγιά του.

Ο Γλαυκορχαρίας επισκέπτεται τον Κορινθιακό κόλπο για να αναπαραχθεί (Πηγή: Wikipedia)

Τρέφονται με μικρά ψάρια και καλαμάρια και είναι εντελώς ακίνδυνα για τον άνθρωπο. Αντιθέτως, οι άνθρωποι αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την επιβίωσή τους. Ιδιαίτερα οι ενήλικοι καρχαρίες, οι οποίοι αλιεύονται με παραγάδια και μάλιστα νόμιμα, αφού δεν έχει θεσπιστεί κάποια νομοθεσία που να τους προστατεύει.

Οι μικρότεροι καρχαρίες γίνονται λεία αρκετά μεγάλων καρχαριών, όπως ο λευκός καρχαρίας και ο καρχαρίας τίγρης.

Το ψάρι “βιολί”

Ο Άγγελος ή αγγελόψαρο ή βιολί (Squatina squatina) είναι ένα είδος καρχαρία με επίπεδο σώμα και μεγενθυμένα θωρακικά και πυελικά πτερύγια, με αποτέλεσμα να μοιάζει πολύ με σαλάχι. Περνά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας του θαμμένο στην άμμο, αφήνοντας μόνο τα μάτια του να προεξέχουν.
Από τη θέση του παρακολουθεί τα θηράματά του και επιτίθεται με εντυπωσιακή ταχύτητα καταπίνοντας ολόκληρα μαλακόστρακα και μαλάκια.

Το ψάρι “βιολί” ή αγγελόψαρο μοιάζει με σαλάχι αλλά είναι καρχαρίας. Έχει τη δυνατότητα να κρύβεται, όπως ο χαμαιλέοντας (Πηγή: Wikipedia)

Δεν αποτελεί κίνδυνο για τους ανθρώπους, ωστόσο αν προκληθεί θα επιτεθεί. Πλέον σπανίζει και αυτό αρκετά στη Μεσόγειο, καθώς η τουριστική ανάπτυξη των περιοχών που βρέχονται από τα νερά της, έχει υποβαθμίσει την ποιότητα των παράκτιων οικοτόπων του.

Μύθοι και αλήθειες

Η συντριπτική πλειοψηφία των καρχαριών που επιβιώνουν στα ελληνικά νερά θεωρούνται αδίκως επικίνδυνοι, καθώς έχουν καταγραφεί μόλις 11 θανατηφόρες επιθέσεις τα τελευταία 160 χρόνια, τη στιγμή που ο αριθμός των θανάτων από πνιγμό ή ταχύπλοα σκάφη είναι ετησίως μεγαλύτερος.

Χρήζουν ιδιαίτερης φροντίδας και προσοχής καθώς αποτελούν πολύτιμα είδη για την ισορροπία και βιοποικιλότητα των ωκεανών. Η υπεραλίευση αλλά οι  ισχυρές εκρήξεις στη θαλάσσια ζώνη του βορειοανατολικού Αιγαίου, κυρίως από τον Τουρκικό στόλο, βλάπτουν σοβαρά τα θηλαστικά και κητώδη είδη των θαλασσών μας.

Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» δημοσίευσε τους τέσσερις συνηθέστερους μύθους για τους καρχαρίες μαζί με τις εξηγήσεις τους:

Μύθος: Οι καρχαρίες είναι άγρια ζώα που μπορούν να επιζήσουν ανεξάρτητα απο τις περιβαλλοντικές συνθήκες.

Αλήθεια: Η αργή ανάπτυξη, η καθυστερημένη ωρίμανση, η μεγάλης διάρκειας εγκυμοσύνη και οι μικρές γέννες κατατάσσουν τους καρχαρίες μεταξύ των πιο βιολογικά τρωτών ζώων στον κόσμο.

Μύθος: Δεν υπάρχουν πολλοί καρχαρίες στα ευρωπαϊκά νερά.

Αλήθεια: Δεν υπάρχουν τόσοι όσοι υπήρχαν. Στο σύνολο τους οι αριθμοί των καρχαριών έχουν μειωθεί με πολλά είδη να μειώνονται σοβαρά και μερικά ήδη να έχουν εκλείψει τοπικά.

Μύθος: Η αλιεία καρχαριών είναι πρόβλημα μόνο στην Ασία.

Αλήθεια: Μερικές ευρωπαϊκές χώρες κατέχουν τα πρωτεία στην αλίευση καρχαριών. Η Ευρώπη έχει τους πιο μειωμένους πληθυσμούς καρχαριών στον κόσμο και την πιο επίμονη ζήτηση για κρέας καρχαρία.

Μύθος: Ακόμη και αν η αλίευση καρχαριών είναι πρόβλημα, είμαι ανίκανος να βοηθήσω.

Αλήθεια: Το να μεταφερθεί η δημόσια ανησυχία στους νομοθέτες είναι το κλειδί για τη βελτίωση των πολιτικών προστασίας καρχαριών στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Θα μπορούσε να είναι η τελευταία ελπίδα έτσι ώστε οι καρχαρίες να μην εξαφανιστούν!

Αντλήθηκαν πληροφορίες από: Αρχιπέλαγος, WWF

Ακολουθήστε τη mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

Παρακαλούμε σχολιάζετε κόσμια. Υβριστικά σχόλια δεν θα γίνονται αποδεκτά

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

mixanitouxronou.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Χρίστος Βασιλόπουλος

Διευθυντής Σύνταξης: Δημήτρης Πετρόπουλος

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: Δ. Πετρόπουλος - Χ. Βασιλόπουλος Ο.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Δ. Πετρόπουλος - Χ. Βασιλόπουλος

Έδρα - Γραφεία: Σόλωνος 85, ΑΘΗΝΑ 10679

ΑΦΜ: 800991040, ΔΟΥ: Α' Αθηνών

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: [email protected], Τηλ. Επικοινωνίας: 2103647909

close menu

Add to Collection

No Collections

Here you'll find all collections you've created before.