Πού βρίσκεται το σπίτι του Βρετανού που ήταν φίλος του Λόρδου Βύρωνα και “φιλοξένησε” την Μπέλου; Πούλησε στη βασίλισσα Αμαλία τον Εθνικό Κήπο και είχε αμφιλεγόμενη δράση στην ελληνική κοινωνία

ΠΗΓΗ: “Μοναστηράκι- Πλάκα. Οι γειτονιές των Θεών”, Άρτεμις Σκουμπουρδή, εκδόσεις Πατάκη

Στην οδό Κέκροπος και Θουκυδίδου βρίσκεται η τέταρτη οικία του βρετανού ιστορικού, Τζορτζ Φίνλεϊ.

Πρόκειται για παλαιό σπίτι που κατασκευάσθηκε την εποχή της τουρκοκρατίας που αποκαταστάθηκε από τον Φίνλεϊ.

Στην ίδια γειτονιά είχε άλλα τρία σημαντικά ακίνητα. Για τον Τζορτζ Φίνλεϊ ο Λουδοβίκος Ρος μας ενημερώνει:

«Ο Φίνλεϊ είχε τότε κιόλας ένα σπίτι στην Αθήνα. Ήταν Σκώτος που είχε σπουδάσει στο Γκέτιγκεν και έφθασε στη χώρα ως φιλέλληνας.

Αργότερα όμως, έγινε γνωστός στην Ευρώπη με σοφά έργα, σπάνιας ευρυμάθειας. Αυτή ήταν η μία πλευρά του. Από την άλλην,  έγινε πασίγνωστος για το βρωμερό συνεταιρισμό του με τον Ντον Πατσίφικο που αξίωνε από την ελληνική κυβέρνηση αδικαιολόγητες χρηματικές αποζημιώσεις. Όλα αυτά δε, γίνονταν κάτω απ’ την προστασία του λόρδου Πάλμερστον.

Το καιρό της άφιξής μου ήταν στη Γαλλία ακόμα, μαζί με τη νεαρή γυναίκα του, μια Αρμένισσα, που την είχε απαγάγει απ’ την Κωνσταντινούπολη. Την πήγε στη Γαλλία για να της δώσει γαλλική μόρφωση. Ήρθε όμως, σε μερικές εβδομάδες και το σπίτι του αποτέλεσε το κέντρο της σχηματιζόμενης πνευματικής ζωής στην τουρκοκρατούμενη Αθήνα.

Οι πολύπλευρες γνώσεις του και οι πλούσιες εμπειρίες του έκαναν την κουβέντα μαζί του ελκυστική και μορφωτικά πλούσια».

Τις γνώσεις μας για τα έργα και τις ημέρες του Φίνλεϊ εμπλουτίζουμε από τα γραφόμενα του Σόλωνος Κονυδιάτη. (Αθήναι: Παρελθόν και μέλλον):

«Ο Φίνλεϊ, ενθουσιώδης φιλέλλην, πρωτόρθε σε ηλικία 24 ετών, το 1823, στην Κεφαλονιά, όπου συναντήθηκε με τον Λόρδο Βύρωνα. Περιηγήθηκαν την Πελοπόννησο, όπου εξέμαθε τα ελληνικά. Με την απελευθέρωση αγόρασε εκτάσεις από τους φεύγοντας Τούρκους για τις οποίες, φιλοχρήματος καθώς ήταν, ζητούσε αργότερα υπέρογκα ποσά για την πώληση τους.

Μεταξύ αυτών ήταν και ένα μεγάλο κτήμα, νοτίως των Ανακτόρων, ακριβώς όπου σχεδίαζε η Αμαλία τον “βασιλικό κήπο”. Για την απόκτησή του, η βασίλισσα, με πολύ κόπο, αποζημίωσε τον Φίνλεϊ και πρόσθεσε το τμήμα αυτό στον κήπο».

Ο γάμος του Φίνλεϊ με την Αρμένισσα

Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο γάμος του Φίνλεϊ με νεαρή Αρμένισσα που έμεινε παροιμιώδης για πολλά χρόνια. Λέγεται πως ήταν ερωτευμένος με Αρμένισσα καλλονή στην Κωνσταντινούπολη, όμως οι γονείς της διαφωνούσαν με τον γάμο αυτό. Το ζεύγος των ερωτευμένων συμφώνησε να την κλέψει σε μια κασέλα.

Ο Φίνλεϊ έστειλε μια κασέλα στην αγαπημένη του, η οποία θα έμπαινε να κλειστεί μέσα σε αυτήν με τα απαραίτητα τρόφιμα και θα ταξίδευε με πλοίο από την Κωνσταντινούπολη στον Πειραιά με παραλήπτη τον ίδιο.

Και ενώ όλα ήταν κανονισμένα, την τελευταία στιγμή η καλλονή δίστασε να μπει στην κασέλα. Αντ’ αυτής μπήκε η αδελφή της που ήταν άσχημη και προφανώς δεν μπορούσε να βρει την τύχη της στην Πόλη.

Φανταστείτε την έκπληξη του Φίνλεϊ όταν άνοιξε την κασέλα και αντί της αγαπημένης του αντίκρισε τη δύσμορφη αδελφή της.

Παρά ταύτα, επειδή θαύμασε το θάρρος της, αλλά και για να μην ξεσπάσει σκάνδαλο, την παντρεύτηκε και, ως λέγεται, έζησε ευτυχισμένος μαζί της!

Επί σειρά ετών το πάθημα του Φίνλεϊ αποτελούσε πρώτο θέμα συζήτησης στα σαλόνια της Αθήνας.

Ακόμα και ο κοινωνικότατος Γάλλος αρχαιολόγος Εντμόντ Αμπού σχολίασε 20 χρόνια μετά: “Ζούνε με ξεπερασμένα κουτσομπολιά. Η ιστορία της κυρίας Φ… που είχε απαχθεί μέσα σε μπαούλο, αναφέρεται πάντα σαν παράδειγμα για τα ανήλικα κορίτσια”.

Η “αρπαγή της Κόρης” πρέπει να συνέβη γύρω στα 1833. Στα σχόλια της καλής κοινωνίας και του περιηγητή Γκρενιέ η κυρία Φίνλεϊ αναφέρεται ως “βασίλισσα του χορού”. Επίσης, κάθε φορά που περνούσε διαδήλωση κάτω από το σπίτι της υπέρ της “Μεγάλης Ιδέας” έβγαινε θυμωμένη στον εξώστη και φώναζε σε σπασμένα ελληνικά: “Την πόλιν δεν παίρνετε με τα λόγια, παίρνετε με το ξίφος”.

Έπειτα από πολλές περιπέτειες, το κτίριο φιλοξένησε τη μουσική σκηνή της Σωτηρίας Μπέλλου. Σήμερα έχει αποκατασταθεί από τους νέους ιδιοκτήτες που το φρόντισαν με αγάπη και στολίζει την ιστορική γειτονιά.

ΠΗΓΗ: “Μοναστηράκι- Πλάκα. Οι γειτονιές των Θεών”, Άρτεμις Σκουμπουρδή, εκδόσεις Πατάκη

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Τα δικαστήρια στην αρχαία Αθήνα. Οι δίκες ολοκληρώνονταν αυθημερόν και οι δικαστές, που λέγονταν Ηλιαστές, κληρώνονταν πριν από την έναρξη της δίκης για να μη μπορούν να δωροδοκηθούν