Τι συμβαίνει με τις χιλιάδες νεκρές Πίνες που εκβράστηκαν στην Λέσβο. Τι προκαλεί την μαζική καταστροφή του όστρακου που “καθαρίζει” τη θάλασσα (βίντεο)

Mια πρωτόγνωρη οικολογική καταστροφή καταγράφουν οι επιστήμονες σε πολλές παραθαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας, όπου χιλιάδες Πίνες εκβράζονται στις ακτές. Η τελευταία καταγραφή έγινε στον κόλπο της Καλλονής στη Λέσβο και οι εικόνες είναι αποκαρδιωτικές.

Η Πίνα (Pinna nobilis) είναι το μεγαλύτερο δίθυρο μαλάκιο στη  Μεσόγειο και αναπτύσσεται στις εύκρατες και θερμές θάλασσες. Ένα παράσιτο όμως που πρωτοεμφανίστηκε στην Ισπανία αφανίζει μαζικά το είδος με απρόβλεπτες συνέπειες στο οικοσύστημα.

Η Πίνα, έχει χαρακτηριστεί προστατευόμενο θαλάσσιο είδος από το 1992. Η αλίευσή της έχει απαγορευτεί. Όμως, από το 2016 το είδος είναι ένα βήμα πριν την εξαφάνιση. Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» υποστηρίζει ότι εκτός από το δολοφονικό παράσιτο, οι πληθυσμοί της Πίνας στα ελληνικά ύδατα, έχουν υποστεί σημαντικές μειώσεις λόγω της παράνομης αλιείας της, για την προώθησή της σε gourmet εστιατόρια. Η καταστροφή του οικοσυστήματος που ζει η Πίνα, μέσω της παράνομης αλιείας με συρόμενα εργαλεία που καταστρέφουν το βυθό, αλλά και μέσω της αγκυροβολίας, συγκαταλέγεται στους κύριους παράγοντες απειλής της Πίνας, σύμφωνα με το Ινστιτούτο.

Η εξαφάνιση της Πίνας απειλεί την καθαριότητα των θαλασσών

Η Πίνα (Pina nobilis) είναι γένος δίθυρων μαλακίων. Ζει μόνο στις μεσογειακές θάλασσες. Η όψη της θυμίζει τεράστιο μύδι. Μένει προσκολλημένη στον θαλάσσιο  πυθμένα, μιας και δεν μπορεί να κινηθεί. Τρέφεται φιλτράροντας το θαλασσινό νερό, συμβάλλοντας στη διατήρηση της καθαρότητας του. Ο μέσος όρος ζωής της ανέρχεται στα 20 χρόνια. Συναντάται σε βάθος έως και 60 μέτρα. Η αναπαραγωγική της περίοδος είναι στο τέλος του καλοκαιριού. Η Πίνα προστατεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία Οικοτόπων 92/43, από τη Συνθήκη της Βαρκελώνης και από την Ελληνική Νομοθεσία. Φυσικά απαγορεύεται η αλίευσή της.

Το παράσιτο που απειλεί τη μεσογειακή Πίνα

Το παράσιτο Haplosporidum pinnae φέρεται να είναι ο κύριος υπεύθυνος του αφανισμού. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2016 στις ακτές της Ισπανίας και εξαφάνισε ολόκληρους πληθυσμούς πίνας. «Σε λιγότερο από ένα χρόνο εξαφάνισε τον πληθυσμό Πίνας της ισπανικής ακτής», δήλωσε η Maria del Mar Otero της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης, στο Associated Press. Το 2018 έκανε την εμφάνιση του και στην Ελλάδα, φέροντας το ίδιο αποτέλεσμα.

Το παράσιτο μολύνει το μαλάκιο, καθιστώντας το ανήμπορο να κλείσει το όστρακό του, όταν αντιμετωπίζει εχθρούς. Έτσι δεν μπορεί να αμυνθεί και γίνεται λεία άλλων θαλάσσιων ειδών.

Ο καιρός η αιτία λέει ο πρόεδρος των αλιέων

Όπως ενημέρωσε την Ομοσπονδία Λεσβιακών Συλλόγων Αττικής (ΟΛΣΑ), ο πρόεδρος του Αγροτικού Αλιευτικού Συλλόγου Επαγγελματικής Αλιείας του Δήμου Δυτικής Λέσβου Παναγιώτης Νανίδης, για τη συγκεκριμένη κατάσταση που παρατηρήθηκε τις προηγούμενες μέρες, ευθύνεται ο καιρός που στις συγκεκριμένες περιοχές έφτασε τα 11 και 12 μποφόρ με αποτέλεσμα οι πίνες οι οποίες βρίσκονται στα αβαθή ακόμα και στα 5 μέτρα από την ακτή, να ξεβραστούν σε αυτές τις μεγάλες ποσότητες. Προς απόδειξη της αιτίας, άλλωστε ανέφερε την ολική καταστροφή του παραλιακού δρόμου Νυφίδας, αφού οι θυελλώδεις άνεμοι διέβρωσαν το οδόστρωμα του δρόμου, γεγονός που μαζί με άλλα, έκαναν το δήμαρχο Ταξιάρχη Βέρρο να υποβάλλει αίτημα στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου για την κήρυξη δύο δημοτικών ενοτήτων σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Μετά την παρατήρηση του φαινομένου στις ελληνικές θάλασσες, επιστήμονες και ερευνητές κινητοποιήθηκαν αμέσως.

Πραγματοποιήθηκαν μελέτες από το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» για τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και από το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) στον Σαρωνικό κόλπο και τον Νότιο Ευβοϊκό.

Η Αναστασία Μήλιου, διευθύντρια Έρευνας στο “Αρχιπέλαγος”, ανέφερε στο ΑΠΕ ΜΠΕ ότι το 2018 πως «σε περιοχές του βορείου Αιγαίου έχει ήδη αφανιστεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, ενώ αναφορές για μαζική θνησιμότητα υπάρχουν σε περιοχές του Ιονίου, της Πελοποννήσου και του Σαρωνικού».

Από το φθινόπωρο έως το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, ομάδα επιστημόνων-δυτών του Πανεπιστημίου Αιγαίου πραγματοποίησε έρευνα στους κόλπους Καλλονής και Γέρας και σε άλλα μέρη της Λέσβου, για να μελετήσει το ποσοστό θνησιμότητας της Πίνας από το παράσιτο.

Ο επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας, αναπληρωτής καθηγητής Θαλάσσιας Οικολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και ένας από τους τρεις δύτες, Στέλιος Κατσανεβάκης σε δήλωσή του στην «Κ» το 2019 αναφέρει «Το ελπιδοφόρο είναι ότι βρέθηκε μια θέση στον κόλπο της Καλλονής όπου η θνησιμότητα ήταν περιορισμένη μόλις στο 36%, ενώ το παράσιτο δεν εντοπίστηκε. Αιτία είναι οι ιδιαίτερες περιβαλλοντικές συνθήκες –θερμοκρασία νερού και αλατότητα– που επικρατούν στο συγκεκριμένο σημείο και βοήθησαν να μην αντέξει το παράσιτο».

Δείτε το βίντεο που κατέγραψε Nabaho Kayaker:

Πηγή χαρακτηριστικής φωτογραφίας: Facebook 

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Μαυροπετρίτες, τα γεράκια του Αιγαίου που έρχονται από τη μακρινή Μαδαγασκάρη για να γεννήσουν τα μικρά τους. Πετούν μαζί σε ύψος 1.000 μέτρων και επιτίθενται στα θηράματα με τα γαμψά τους νύχια. Που θα τα συναντήσετε…