Ο παράξενος ύπνος των φαλαινών. Κοιμούνται κάθετα, μόνο για μερικά λεπτά, ενώ ο μισός εγκέφαλος είναι ξύπνιος

Όταν ένα από τα μεγαλύτερα ζώα στον ωκεανό κοιμάται, ο ύπνος του μπορεί να φαίνεται πολύ παράξενος. Φωτογραφίες δείχνουν φάλαινες συγκεντρωμένες, φαινομενικά ακίνητες, σε κάθετη θέση μέσα στο νερό.

Οι φάλαινες, που έχουν περίπου το μέγεθος των σχολικών λεωφορείων, φαίνονται σχεδόν πάντα να “στέκονται” και είναι συγκεντρωμένες σε ομάδες των πέντε ή έξι.

Ο Γάλλος φωτογράφος και σκηνοθέτης, Stephane Granzotto απαθανάτισε αυτή τη συμπεριφορά, κατά την κατάδυση του στη Μεσόγειο, για να καταγράψει τα θηλαστικά. Όπως σημείωσε, οι φάλαινες κοιμόντουσαν για μια ώρα.

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2008 στο περιοδικό “Current Biology”, ήταν η πρώτη που κατέγραψε την κατακόρυφη θέση ύπνου της φάλαινας.

Ο ύπνος τους είχε παρατηρηθεί νωρίτερα, παρακολουθώντας τις κινήσεις των ματιών, αλλά το πώς ξεκουράζονταν οι φάλαινες στη θάλασσα δεν ήταν γνωστό.

Ο “μονοσφαιρικός ύπνος αργών κυμάτων”

Σύμφωνα με τις μελέτες, οι φάλαινες βρέθηκαν να περνούν το επτά τοις εκατό της ημέρας τους σε αυτές τις κάθετες θέσεις ύπνου, κοντά στην επιφάνεια του νερού, όπου κοιμόντουσαν από 10 έως 15 λεπτά.

Οι ερευνητές συμπέραναν ότι μπορεί να είναι ένα από τα λιγότερο εξαρτώμενα από τον ύπνο, ζώα στον κόσμο. 

Επίσης, σύμφωνα με το Κέντρο Θαλάσσιων Θηλαστικών, οι φάλαινες κοιμούνται με το ένα μισό του εγκεφάλου τους, ενώ το άλλο μισό παραμένει ξύπνιο. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό τις βοηθάει να ελέγχουν την αναπνοή τους και να εξασφαλίσουν ότι μπορούν να βγουν στην επιφάνεια για αέρα.

Αυτός ο “μονοσφαιρικός ύπνος αργών κυμάτων” όπως τον ονόμασαν οι ερευνητές, τους επιτρέπει να ξεκουραστούν χωρίς να χάσουν εντελώς την επίγνωση του περιβάλλοντός τους.

Οι φάλαινες μπορεί να ξεκουράζονται σε διάφορες θέσεις που περιλαμβάνουν την αργή κολύμβηση ή την κάθετη αιώρηση. 

 Δείτε το βίντεο του Discovery UK:

Μερικές φάλαινες κοιμούνται κοντά στην επιφάνεια, με το ένα μάτι κλειστό και το άλλο ανοιχτό. Ενώ γενικά ξεκουράζονται με το μισό του εγκεφάλου τους σε εγρήγορση, όπως  σημειώνει το National Geographic, ορισμένα είδη, όπως οι φυσητήρες, μπορεί να κοιμούνται βαθύτερα, ενώ επιπλέουν σε ομάδες κοντά στην επιφάνεια.

Επίσης, οι ερευνητές παρατήρησαν, από ένα βίντεο που τραβήχτηκε στη βόρεια Χιλή, ότι φάλαινες που κοιμόνταν κοντά στην επιφάνεια, δεν ξύπνησαν έως ότου ένα πλοίο που πλησίαζε με σβηστούς κινητήρες, προσέκρουσε άθελά του πάνω τους. Συμπέραναν, έτσι, ότι οι φάλαινες στη φύση μπορεί να κοιμηθούν πλήρως, σε αντίθεση με εκείνες που είναι αιχμάλωτες.

Δείτε εντυπωσιακές εικόνες φυσητήρων σε κάθετη θέση ύπνου από τον φωτογράφο Stephane Granzotto στο άρθρο του National Geographic: National Geographic

Αρχική φωτογραφία από το βίντεο του Discovery UK