Πού βρίσκεται η περιβόητη αγορά του Αλ Χαλίλι που τραγούδησε ο Αλκίνοος Ιωαννίδης. Γιατί είναι εύκολο να χαθείς

Στην Αίγυπτο, μετά τις πυραμίδες, το πιο δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο του Καϊρου είναι η αγορά του Αλ Χαλίλι. Χρονολογείται από τον 14ο αιώνα, αλλά στη χώρα μας έγινε διάσημη τη δεκαετία του ’90, από το ομώνυμο τραγούδι του Αλκίνοου Ιωαννίδη.

Το Χαν Αλ Χαλίλι (Khan el-Khalili) βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο του Καΐρου, κοντά στο τζαμί Αλ-Αζχάρ, και αποτελεί την πιο φημισμένη αγορά της Αιγύπτου και μια από τις σημαντικότερες της Μέσης Ανατολής.

Ιδρύθηκε ως εμπορικό κέντρο κατά την εποχή του σουλτανάτου των Μαμελούκων, (στρατιωτικές δυνάμεις δούλων “μαμλούκ” οι οποίοι κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα κατάφεραν να εξουσιάσουν διάφορα μουσουλμανικά κράτη).

Βρίσκεται εκεί από το 1382 και χτίστηκε στη θέση ενός παλιού μαυσωλείου. Πήρε το όνοµά του από το καραβανσεράι που κατασκεύασε ο εµίρης Τζαχάρκς ελ Χαλίλι και μέσα στους αιώνες, εξελίχθηκε σε κέντρο εμπορίου και κοινωνικής ζωής του Καΐρου.

Τα καραβανσεράι ήταν χάνια, πανδοχεία δηλαδή, που εξυπηρετούσαν το εμπόριο, δίνοντας κατάλυμα σε ταξιδιώτες, καραβάνια και εμπόρους.

Το όνομα Χαν ελ-Χαλίλι ιστορικά αναφερόταν σε ένα μόνο κτίριο της περιοχής, αλλά σήμερα αναφέρεται σε ολόκληρη την εμπορική περιοχή.

Souq, δηλαδή παζάρι

Ο κύριος άξονας του Καΐρου ήταν ο κεντρικός δρόμος από βορρά προς νότο, Qasaba (σήμερα οδός al-Muizz ).  Η λεωφόρος έγινε προνομιακή τοποθεσία για την κατασκευή θρησκευτικών συγκροτημάτων, βασιλικών μαυσωλείων και εμπορικών εγκαταστάσεων.

Οι κατασκευές αυτές συνήθως χρηματοδοτούνταν από τον σουλτάνο ή μέλη της άρχουσας τάξης. Εκεί αναπτύχθηκαν τα μεγάλα souq (σουκ: εμπορική περιοχή, παζάρι) του Καΐρου, σχηματίζοντας στη συνέχεια την κύρια οικονομική ζώνη για το διεθνές εμπόριο και την εμπορική δραστηριότητα.

Με την πάροδο των ετών, ο χώρος κατά μήκος της λεωφόρου Qasaba περιοριζόταν από τις νέες κατασκευές και οι ανοιχτοί χώροι λιγόστευαν. Καθώς ο κεντρικός δρόμος γέμισε με καταστήματα, νέες εμπορικές κατασκευές χτίστηκαν ανατολικότερα, κοντά στο Τζαμί al-Azhar και στο ιερό του al-Hussein, όπου υπήρχε ακόμα διαθέσιμος χώρος.

Οι κινητοί πάγκοι αγοράς, που ήταν συγκεντρωμένοι σε ανοιχτούς χώρους της πόλης, αντικαταστάθηκαν σταδιακά από σταθερές πέτρινες κατασκευές με ενσωματωμένους χώρους για μεμονωμένα καταστήματα, ώστε οι αρχές να μπορούν να ελέγχουν τις εμπορικές δραστηριότητες.

Οι σταθερές κατασκευές μπορούσαν να καταμετρηθούν, να φορολογηθούν και να ρυθμιστούν πιο εύκολα από τους αυτοσχέδιους πάγκους που άλλαζαν θέση ή έφευγαν.

Μνημείο της Ουνέσκο

Η αγορά του Αλ Χαλίλι βρίσκεται στην καρδιά του ισλαμικού Καϊρου. Στην περιοχή υπάρχουν αρκετά ιστορικά τεμένη και των δυο μουσουλμανικών δογμάτων (σιίτες και σουνίτες), οπότε συγκεντρώνει πλήθος πιστών ιδιαίτερα στις γιορτές.

Είναι ένα τεράστιο δαιδαλώδες παζάρι, με πάνω από χίλια μικρά μαγαζάκια που πουλούν τα πάντα, συν τους μικροπωλητές του δρόμου

Το πλήθος του κόσμου στα στενά σοκάκια και οι φωνές των εμπόρων που διαλαλούν την πραμάτεια τους, μπορούν να ζαλίσουν τον άμαθο επισκέπτη.

Είναι πολύ εύκολο να χαθεί κανείς και να ψάχνει για ώρα να ξαναβρεί το δρόμο του. Εκείνοι που ξέρουν, συνιστούν στους τουρίστες να επισκεφτούν το Αλ Χαλίλι με κάποιον που γνωρίζει τα κατατόπια ή να βάζουν σημάδια, ώστε να μπορούν εύκολα να ξαναγυρίσουν πίσω.

Ζωντανός θρύλος, ένα μωσαϊκό πολιτισμών, μυρωδιών, ήχων και παραδόσεων, με στενά δρομάκια, πέτρινα πατώματα, στοές με υφάσματα, μυρωδιές από μπαχαρικά και καφέδες και φωνές εμπόρων, το Αλ Χαλίλι βρίσκεται στον κατάλογο των μνημείων της ΟΥΝΕΣΚΟ.

Εκεί μπορεί κανείς να βρει τα πάντα. Παραδοσιακά ασημικά και αρώματα, χαλιά, λάμπες, ναργιλέδες και χειροποίητα αντικείμενα. Στα καταστήματα, που μπορεί να βρει κανείς από αξιοθαύμαστα έργα λαϊκής τέχνης μέχρι ευτελή προϊόντα και απομιμήσεις.

Το παζάρεμα των τιμών θεωρείται αυτονόητο και επιβεβλημένο.

Υπάρχουν, επίσης, παραδοσιακά καφενεία και μικρά εστιατόρια, πλήρως εναρμονισμένα με την αυθεντικότητα του μέρους. Οι καφενέδες σερβίρουν αραβικό καφέ και αργιλέ, και για μεζέ στραγάλια, ενώ μικροπωλητές θα πλησιάσουν, για να πουλήσουν, από τατουάζ χέννας μέχρι χαλιά.

Οι τρομοκρατικές επιθέσεις

Η αγορά αποτέλεσε στόχο μιας σειράς τρομοκρατικών επιθέσεων. Στις 7 Απριλίου του 2005, μια επίθεση αυτοκτονίας στην αγορά σκότωσε 21 άτομα, 11 Αιγύπτιους, δύο Γάλλους τουρίστες, έναν Αμερικανό και επτά αλλοδαπούς άγνωστης καταγωγής. Η επίθεση κράτησε για ένα διάστημα, μακριά τους τουρίστες  από το Χαν ελ-Χαλίλι και γενικά από την Αίγυπτο.

Η αγορά έγινε ξανά στόχος τρομοκρατικής επίθεσης στις 22 Φεβρουαρίου 2009. Σε αυτήν την επίθεση σκοτώθηκε μια 17χρονη Γαλλίδα και τραυματίστηκαν 22 άτομα.

Σήμερα, το Αλ Χαλίλι είναι ταυτόχρονα τουριστικός προορισμός και τοπικό κέντρο ζωής. Παρά την έντονη εμπορική εκμετάλλευση, διατηρεί ατόφιο τον χαρακτήρα του. Η επίσκεψη στο πολύβουο και ανατολίτικο περιβάλλον της ιστορικής αγοράς, αποτελεί εμπειρία για όποιον το επισκεφθεί.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: wikipedia