The Eternaut. Η άγνωστη ιστορία πίσω από το κόμικ επιστημονικής φαντασίας που έγινε σειρά. Η αντίσταση κατά του ολοκληρωτισμού

Γράφει ο συνεργάτης μας Στέφανος Μίλεσης

Αυτές τις ημέρες ξεκίνησε να προβάλλεται από την τηλεοπτική πλατφόρμα Netflix μια νέα σειρά με τίτλο “El Eternauta: Ο Κοσμοναύτης του Απείρου” σε έξι επεισ

όδια.

Στα ελληνικά “Eternaut” σημαίνει “Αιώνιος” τίτλος που προκύπτει από την πλοκή της ταινίας που βασίστηκε σε κόμικ που εμφανίστηκε στην Αργεντινή στα τέλη της δεκαετίας του 1950.

Όλα ξεκίνησαν όταν ο Αργεντινός συγγραφέας Έκτορ Χερμάν Έστερχελντ (Héctor Germán Oesterheld) δημοσίευσε το 1957 ένα κόμικ επιστημονικής φαντασίας, το “The Eternaut”, εικονογραφημένο από τον Francisco Solano López .

Η υπόθεση του κόμικ

Η ιστορία εξελίσσεται στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής όπου ζούσε ο Σάλβο με τη σύζυγό του και την κόρη του. Παίζει, όπως συνηθίζει, στη σοφίτα του σπιτιού του ανέμελος με τους τρεις φίλους του.

Ξαφνικά αρχίζει να χιονίζει, μόνο που οι νιφάδες αυτές όταν έρχονται σε επαφή με τον άνθρωπο τον σκοτώνουν. Με αυτή την θανατηφόρο χιονόπτωση καλύπτεται όλο το Μπουένος Άιρες εξαφανίζοντας κάθε ζωή με την αφή.

Οι έγκλειστοι στο σπίτι του Σάλβο σταδιακά αρχίζουν να συνειδητοποιούν την κατάσταση που είναι όμοια με κάθε απότομη κοινωνική μεταβολή. Δεν απειλεί μόνο ο εξωτερικός κίνδυνος, μα και οι άνθρωποι μεταξύ τους που σε κατάσταση αστάθειας χάνουν τη συνοχή και γίνονται επικίνδυνοι μεταξύ τους.

Έχει άλλωστε παρατηρηθεί πως ένα διάστημα πέντε μόλις ωρών κοινωνικής αστάθειας, από γνωστή ή άγνωστη αιτία μπορεί να διαλύσει τον κοινωνικό ιστό σε οποιαδήποτε χώρα.

Διακοπή ρεύματος, πτώση επικοινωνιών, πανδημία, οικονομική κατάρρευση, εξεγέρσεις, εισβολή από εχθρό ή εξωγήινους προκαλούν πάντα τα ίδια αποτελέσματα. Κοινωνικές ταραχές.

Η αντίδραση των ανθρώπων

Κάποιοι μέσα στο γενικό χαμό βάζουν την ανθρώπινη ευφυΐα να βρει λύσεις. Κατασκευάζουν στολές για να μην έρχονται σε επαφή με τις νιφάδες του θανατηφόρου χιονιού, άλλοι εξοπλίζονται, ετοιμάζονται, μαζεύουν προμήθειες.

Η κοινωνία της Αργεντινής σε λίγες μόνο ώρες περνά από την ηρεμία σε μια βίαιη κατάσταση αναρχίας. Κι όλα αυτά καθώς στο κόμικ γίνεται γνωστό πως πρόκειται για μια εισβολή εξωγήινων!

Κάποιοι άγνωστοι και ασύμβατοι προς τα κοινωνικά δεδομένα οργανισμοί που καταλαμβάνουν την εξουσία.

Πρώτο γεγονός που συνταράσσει είναι φυσικά πως πρόκειται για την πρώτη ιστορία με εξωγήινους που καταλαμβάνουν κάποια πόλη εκτός ΗΠΑ. Από σκέψη μόνη της την δεκαετία του ’50 ήταν προκλητική.

Οι Αμερικανοί είχαν και έχουν διαμορφώσει την αντίληψη πως αν ένας εξωγήινος πολιτισμός θελήσει ειρηνικά ή βίαια να έρθει σε επαφή με το ανθρώπινο είδος, μόνο αυτοί δικαιούνται να είναι οι πλανητικοί εκπρόσωποι όλων των ειδών της γης. Ίσως θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως τους πιο πολιτισμένους εκπροσώπους του είδους…

Η εκδοχή του 1969

Τα χρόνια περνούν και το 1969 ο Έστερχελντ εμφανίζει τη σειρά με τον τίτλο The Eternaut 1969. Σε αυτή την εκδοχή υπάρχουν περισσότερες πολιτικές αναφορές, κρίσεις κατά ολοκληρωτικών καθεστώτων.

Προστίθεται στην ιδέα της εξωγήινης εισβολής και μια συμφωνία με την οποία οι Μεγάλης Δυνάμεις της γης  επιτρέπουν στους εισβολείς την κατάληψη της Λατινικής Αμερικής προκειμένου να μείνουν οι ίδιες ελεύθερες.

Όμως και πάλι η ιστορία κινείται στο φανταστικό κόσμο των εξωγήινων δυνάμεων που εισβάλουν. Μέχρι που η φαντασία φτάνει να γίνει πραγματικότητα.

Η φαντασία γίνεται πραγματικότητα

Είκοσι περίπου χρόνια από την πρώτη εμφάνιση του κόμικ και η Αργεντινή βρίσκεται στην εξουσία μιας σκληρής στρατιωτικής χούντας υπό τον Χόρχε Ραφαέλ Βιντέλα που καταλαμβάνει το 1976 την ηγεσία με μέσο την τρομοκράτηση του πληθυσμού.

Ξαφνικά το κόμικ “Αιώνιος” έρχεται στο παρασκήνιο. Σε τι διαφέρει άραγε η τρομοκράτηση που είχε εμπνευστεί ο Έστερχελντ για τους εξωγήινους με αυτή της στρατιωτικής χούντας; Καμία απολύτως!

Ξανά κάποιοι άγνωστοι και ασύμβατοι προς τα κοινωνικά δεδομένα οργανισμοί έχουν καταλαμβάνουν την εξουσία της χώρας. Ο πληθυσμός της Αργεντινής ίσως αυτή τη φορά να μην βρίσκεται κλεισμένος στα σπίτια του, εξαιτίας κάποιου θανατηφόρου χιονιού, αλλά του στρατού, της τρομοκρατίας και της βίαιης επιβολής.

Όμως στον “Αιώνιο” είχε δημιουργηθεί ένα ιστορικό προηγούμενο, έστω και σε μορφή κόμικ.

Οι κάτοικοι κλεισμένοι στα σπίτια τους δεν έμειναν απαθείς. Αντέδρασαν βάζοντας σε λειτουργία το ανθρώπινο ένστικτο επιβίωσης. Έτσι και οι Αργεντινοί του ’76 κλήθηκαν να οργανωθούν και να αντισταθούν σε έναν υπέρτερο εχθρό.

Στο κόμικ οι εξωγήινοι εξολόθρευσαν ανελέητα τον πληθυσμό στο Μπουένος Άιρες. Τώρα τη θέση τους έχουν οι δικτάτορες.

Προφητεία ή απλή σύμπτωση;

Η μοίρα του εμπνευστή του “Αιώνιου” του Έστερχελντ ακολουθεί το σενάριο που είχε ο ίδιος γράψει για το κόμικ του.  Εισβολή ξένης δύναμης- ομάδες πολιτών που αντιστέκονται- αιχμαλωσία- στρατόπεδα και βασανιστήρια – εξαφάνιση. Ίδια πορεία επί χούντας.

Τίποτα δεν αλλάζει. Άπαντες δολοφονούνται από το καθεστώς και εξαφανίζονται με τα σώματά τους να μην βρίσκονται ποτέ! Και έρχεται να τεθεί το συγκλονιστικό ερώτημα:

Προέβλεψε ο Έκτορ Χέρμαν Έστερχελντ τα γεγονότα που θα έπλητταν τη χώρα του 20 χρόνια πριν συμβούν;

Φυσικά στην δεκαετία του 1950 ο ψυχρός πόλεμος, δικτατορίες σε όλον τον κόσμο, βασανιστήρια και απάνθρωπες πρακτικές βρίσκονται στο προσκήνιο. Ο Έστερχελντ μέσα από το κόμικ του φωνάζει στους ανθρώπους της εποχής του να εξεγερθούν, να οργανώσουν άμυνα να μην μείνουν παθητικοί. Οι φωνές του ακούγονται και γίνονται πράξη 20 χρόνια αργότερα.

Το κόμικ «ο Αιώνιος» δεν είναι απλά μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας. Δεν είναι μόνο η Αργεντίνικη κοινωνία του 1970. Είναι κάθε κοινωνία που πέφτει θύμα εκμετάλλευσης μιας ανώτερης γνωστής ή άγνωστης δύναμης.

Στο κόμικ, ο ήρωας είναι ηττημένος, καταδικασμένος να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του αναζητώντας την οικογένειά του μέσα στον χώρο και τον χρόνο. Σε πόσες κοινωνίες άραγε που υπέστησαν μια τέτοια κατάσταση δεν συμβαίνει το ίδιο;

Δεν είναι οι εξαφανισμένοι των καθεστώτων αναρίθμητοι; Μήπως δεν είναι τα θύματα εισβολών που εξαφανίστηκαν και έκτοτε αγνοείται η τύχη τους;

Το κόμικ “Αιώνιος” αντιπροσωπεύει τους ανθρώπους που αγωνίζονται ενάντια στις αντιξοότητες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το “Enternaut” δεν είναι απλά ένα κόμικ επιστημονικής φαντασίας, είναι η πραγματικότητα…