ΙΣΤΟΡΙΑ

Φέτος συμπληρώνονται 190 χρόνια από τη «σύσταση» της Τελωνειακής Υπηρεσίας, 190 χρόνια ιστορίας συνυφασμένης με την ιστορία του νεοελληνικού κράτους. Με το (1018) ΙΔ΄ Ψήφισμα του Κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια, της 25ης Μαρτίου 1830 «Περί Τελωνειακού Οργανισμού», η Τελωνειακή Υπηρεσία αποτελεί επίσημα την πρώτη και βασικότερη κρατική υπηρεσία μαζί με τον τακτικό στρατό και το πολεμικό […]

Οι ελληνικές απώλειες, από την κήρυξη της Επανάστασης το 1821 μέχρι και την ίδρυση του ελληνικού κράτους το ’28, είναι μέχρι σήμερα ένα θέμα που διχάζει την ιστορική κοινότητα. Οι υπολογισμοί των ερευνητών τους τελευταίους δύο αιώνες παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις. Από μετριοπαθείς εκτιμήσεις που κάνουν λόγο για 230.000 νεκρούς, μέχρι νούμερα που ξεπερνούν το μισό […]

Τον γύρο του κόσμου έκανε η είδηση της πρόσφατης ανακάλυψης της κεφαλής του Ερμή στην οδό Αιόλου, σε βάθος μόλις 1,3 μ, «προκαλώντας εντύπωση για τα αποτυπώματα της ιστορίας που αποκαλύπτονται σε κάθε σημείο της Αθήνας», όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Με αφορμή λοιπόν αυτή την ανακάλυψη, το ΥΠΠΟΑ συνθέτει […]

Οι διαμάχες για την εξουσία οδηγούσαν πάντα σε πολέμους, τους οποίους ξεχνάμε με τον καιρό, αλλά έχουν καθορίσει το πεπρωμένο ολόκληρων εθνών και διαμορφώνουν τον κόσμο στον οποίο ζούμε, για καλό ή για κακό. Αμέτρητες μάχες έχουν γίνει στο παρελθόν, όμως κάποιες από αυτές ήταν καθοριστικές για τον κόσμο που γνωρίζουμε σήμερα. Η μάχη της […]

Ο Ουαλεντινιανός Α΄ή Βαλεντινιανός (Valentinianus I, 364-375 μ. Χ.) δεν είναι από τους γνωστούς Ρωμαίους αυτοκράτορες. Στην ιστορία έμεινε κυρίως για τις δύο αρκούδες που είχε σαν οικόσιτα ζώα του. Την “Micca Aurea” (“Χρυσή Καμήλα”) και την “Innocence” (“Αθωότητα”).   Ο Ουαλεντινιανός είχε και τις δύο αρκούδες μέσα σ’ ένα μεγάλο κλουβί και όπου πήγαινε […]

Ο Χάρι Μπερνάρντ Άλεν ήταν ένας από τους τελευταίους δήμιους της Βρετανίας, ο οποίος εκτελούσε κατάδικους από το 1941 μέχρι και το 1964. Ο απαγχονισμός του Γκουίννε Όουεν Έβανς, το 1964 που καταδικάστηκε για ένα φόνο, σφράγισε το τέλος της θανατικής ποινής στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο Άλεν είχε υπηρετήσει και στην Κύπρο όταν ήταν υπό […]

Εικονικές εκτελέσεις, βιασμοί, μαστιγώματα, ηλεκτροσόκ. Δεν πρόκειται για μεσαιωνικές πρακτικές, αλλά για βασανιστήρια που εφάρμοσε συστηματικά η ελληνική χούντα. Όσοι θεωρούνταν ύποπτοι, συλλαμβάνονταν. Κι όσοι αρνούνταν να μιλήσουν, βασανίζονταν. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, από το 1967 ως και το 1974 συνελήφθησαν περισσότερα από 90.000 άτομα. Για πολλούς από αυτούς, ο εγκλεισμός, ο ψυχολογικός πόλεμος […]

Του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Στις 6 Μαΐου 1678, δύο πειρατικά πλοία που έφεραν τη σημαία του Δουκάτου της Σαβοΐας επιτέθηκαν σ’ ένα χιώτικο εμπορικό κοντά στη Σύμη. Το ένα πειρατικό ανήκε στον Κόμη της Βερόνας και το άλλο στον διάσημο Γάλλο πειρατή, Ούγο ντε Κρεβελιέ (Hugo de Crevelier) και είχαν άδεια από τη Δούκισσα της […]

Ένα σπάνιο έγχρωμο φιλμ από το Πολυτεχνείο, μοναδικό ντοκουμέντο από την ημέρα των αιματηρών γεγονότων, συντήρησε και δημοσίευσε η Aylon Film Archives. Τα πλάνα τραβήχτηκαν από το παράθυρο γωνιακού δωματίου στον 1ο όροφο του απέναντι από το Πολυτεχνείο ξενοδοχείου ΑΚΡΟΠΟΛ, από τον Νίκο Α. Βερνίκο (ΝΑΒ) μεταξύ 14-17 Νοεμβρίου 1973. Σε κοντινό δωμάτιο ήταν και […]

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Όταν το Νοέμβριο του 1885 πέθανε ξαφνικά ο βασιλιάς της Ισπανίας Αλφόνσος 12ος,  η γυναίκα του ήταν τριών μηνών έγκυος. Το μωρό ήταν αγοράκι και μόλις γεννήθηκε, το Μάιο του 1886, ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Ισπανίας. Μάλιστα την ίδια εκείνη ημέρα παραδόθηκε στον πρωθυπουργό, Mateo Práxedes, πάνω σε μία ασημένια πιατέλα για […]

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος διήρκησε 2176 ημέρες, δηλαδή 52,224 ώρες. Όμως ο νεαρός Γερμανός πιλότος, Alfred Michael έδρασε σ’ αυτόν κάτι λιγότερο από μισή ώρα! Την Πρωτοχρονιά του 1945 ο Michael πήρε μέρος στην πρώτη και τελευταία πολεμική αποστολή του, την “Επιχείρηση Bodenplatte”. Επρόκειτο για την τελευταία επιθετική ενέργεια της Γερμανικής […]

Στα χρόνια του ψυχρού πολέμου οι αμερικανικές βάσεις στη Μεσόγειο ενίσχυαν το οπλοστάσιο του ΝΑΤΟ και βρέθηκαν στο επίκεντρο αρνητικής κριτικής. Στην Ελλάδα έκλεισαν σταδιακά μετά τη δεκαετία του 80, όταν κρίθηκαν ότι δεν επιτελούν τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκαν. Μια τέτοια εγκατάσταση βρίσκεται στον Ασπρόπυργο και σήμερα η έκταση 100 στρεμμάτων προορίζεται για την […]

Από τα πρώτα επαναστατικά σκιρτήματα μέχρι την  ελευθερία από τον οθωμανικό ζυγό, το βιβλίο του Γιώργου Μαργαρίτη “1821, ενάντια σε φρούρια και τείχη” από τις εκδόσεις διόπτρα, επιχειρεί να ιχνηλατήσει τα γεγονότα πριν από την γέννηση της Ελληνικής Επανάστασης μέχρι και την επιτυχή έκβασή της. Η Φιλική εταιρεία έγραψε την πρώτη σελίδα της επανάστασης, καταφέρνοντας να […]

6 Νοεμβρίου 1825 ο Ιμπραήμ ξεκίνησε από την Μεθώνη με νέες εφεδρείες επικεφαλής μίας μεγάλης στρατιάς που στόχο είχε να πολεμήσει στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Στην πορεία του σαρώνει τα πάντα στην Ηλεία. Καίει καταστρέφει και μαζεύει σκλάβους. Αφού έκαψε τη Ζούρτσα (Nέα Φιγαλεία) και τη Ζαχάρω, πλησίασε στο Κλειδί (Κάτω Σαμικό), όπου σύμφωνα με τις πληροφορίες […]

Γράφει ο ιστορικός Κωνσταντίνος Λαγός Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1766 αλλά σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε στην Πάτρα. Έκανε μεγάλη περιουσία εκεί από το εμπόριο σταφίδας και λίγο πριν από το 1821 θεωρούταν ο πλουσιότερος κάτοικος της Πάτρας. Ήταν ένας από τους μεγάλους πρωταγωνιστές της έναρξης της Επανάσταση στην Πάτρα, στις 21 Μαρτίου […]

Το “Μάθημα ανατομίας του Δρ. Τουλπ” είναι ένα διάσημο έργο του Ρέμπραντ και δίκαια θεωρείται θαύμα της ζωγραφικής τέχνης. Η ελαιογραφία του αποτελεί ένα είδος ιστορικής καταγραφής των μαθημάτων ανατομίας που έγιναν τον Ιανουάριο του 1632 από τον καθηγητή ανατόμο Νικολάες Τουλπ. Ο καθηγητής έχει ύφος αυστηρό και επεξηγηματικό ενώ οι μαθητές του διψούν για μάθηση. Όλοι στέκονται γύρω […]

Η συλλογή αυτογράφων ιστορικών προσωπικοτήτων είναι ευρέως διαδεδομένο χόμπι στις δυτικές κοινωνίες. Όμως, το διασημότερο αυτόγραφο δεν ανήκει σε κάποιο συλλέκτη, αλλά στο Κρατικό Μουσείο του Βερολίνου – Αιγυπτιακό Μουσείο και Συλλογή Παπύρων (Staatliche Museen zu Berlin – Ägyptisches Museum und Papyrussammlung). Η ύπαρξή του έγινε γνωστή το 2000 μετά την επιστημονική δημοσίευση του εγγράφου […]

γράφει ο ιστορικός Κωνσταντίνος Λαγός Σήμερα υπάρχει η γενική εντύπωση ότι σ’ όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας οι περισσότεροι άνδρες είχαν γένια. Αυτό εν μέρει είναι σωστό, αφού ισχύει κυρίως για την κλασική εποχή. Όμως, ο Μέγας Αλέξανδρος ο οποίος δεν είχε γένια έκανε μόδα το ξύρισμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη διάρκεια της εκστρατείας του, […]

Η παραλία του Τσούτσουρα βρίσκεται 63 χιλιόμετρα νότια του νομού Ηρακλείου Κρήτης, στην έξοδο δύο φαραγγιών, του Μίντρη και του ομώνυμου Τσούτσουρα. Εκεί κρύβεται ένα σπουδαίο σπήλαιο με λατρευτική χρήση, που επέζησε μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Είναι κοντά στην αρχαία ισχυρή πόλη Ίνατος. Λίγο μακρύτερα νοτιοανατολικά της Αμνισού βρίσκεται ένα ακόμα σπήλαιο. Και τα δύο σπήλαια είναι αφιερωμένα στην θεά Ειλείθυια στην […]

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δύο γάτες κατάφεραν να επιβιώσουν σε πολεμικά μέτωπα ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω τους σκοτώθηκαν. Όμως φαίνεται ότι αυτό στάθηκε δυνατό αφού  εξάντλησαν και τις εννιά ζωές που διαθέτουν, σύμφωνα με την βρετανική αντίληψη, που λέει ότι οι γάτες έχουν τρεις ζωές για να παίζουν, […]

Σημαντικά ήταν τα αποτελέσματα της συνεργατικής ανασκαφικής έρευνας του Τομέα Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού πραγματοποιήθηκε και φέτος στη βραχονησίδα «Βρυοκαστράκι», απέναντι από το «Βρυόκαστρο», δηλ. την αρχαία πόλη της Κύθνου, από 29 Ιουνίου έως 31 Ιουλίου Η θέση […]

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Όταν τον Σεπτέμβριο του 1939 ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, το γερμανικό “θωρηκτό τσέπης” (Panzerschiff) «Admiral Graf Spee» με κυβερνήτη τον Πλοίαρχο Hans Langsdorff περιπολούσε στον Ατλαντικό. Αποστολή του ήταν να βυθίζει τα εμπορικά πλοία που έφευγαν από ΗΠΑ και Καναδά προς Βρετανία. Μέχρι και τα τέλη Νοεμβρίου 1939, το «Admiral […]