Κάννες. Χρυσός Φοίνικας στον Ιρανό σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί. Από τη φυλακή και τις διώξεις στη βράβευση

Ο Ιρανός σκηνοθέτης Τζαφάρ Παναχί τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα στο 78ο Φεστιβάλ Καννών για την ταινία του Ένα απλό ατύχημα, προκαλώντας παρατεταμένο χειροκρότημα από τους 2.500 παρευρισκόμενους. Η βράβευση δεν σηματοδοτεί απλώς μια καλλιτεχνική αναγνώριση αλλά και μια ισχυρή πολιτική δήλωση. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής Ζιλιέτ Μπινός, «ήταν και πολιτική και απόφαση καρδιάς».

Ο Παναχί, μία από τις σημαντικότερες φωνές του σύγχρονου ιρανικού κινηματογράφου, έχει αντιμετωπίσει συστηματικές διώξεις από το θεοκρατικό καθεστώς της χώρας του. Έχει φυλακιστεί επανειλημμένα, του έχει απαγορευθεί να ταξιδεύει ή να σκηνοθετεί και για μεγάλο διάστημα βρισκόταν σε κατ’ οίκον περιορισμό. Η ταινία του This is Not a Film το 2011 βγήκε από το Ιράν κρυμμένη σε ένα USB μέσα σε ένα κέικ, για να προβληθεί στις Κάννες.

Το Ένα απλό ατύχημα, το οποίο γυρίστηκε μυστικά, αποτελεί μια ακόμη πράξη αντίστασης. Στο φιλμ, μετά από ένα τροχαίο, ένας άντρας αντιλαμβάνεται ότι ο συνοδηγός του είναι ο βασανιστής του από το παρελθόν και τον απαγάγει. Μέσα από αυτήν την αλληγορική αφήγηση, ο Παναχί θέτει καίρια ζητήματα όπως η απονομή δικαιοσύνης, η συγχώρεση, η εξουσία και η προσωπική ελευθερία, προσθέτοντας σουρεαλιστικά και πολιτικά στοιχεία.

Η ταινία χαρακτηρίστηκε από διεθνή μέσα ως «μπεκετικό αριστούργημα», «θρίλερ που κόβει την ανάσα» και «μια συγκλονιστική πράξη αντίστασης». Ο Παναχί κατάφερε να δώσει το «παρών» στη φετινή διοργάνωση, γεγονός που κάνει τη βράβευσή του ακόμη πιο συγκινητική, μετά από χρόνια αποκλεισμού.

Κατά την απονομή, ο 64χρονος δημιουργός απηύθυνε κάλεσμα στους Ιρανούς πολίτες να αφήσουν πίσω τις διαφορές τους και να αγωνιστούν για την ελευθερία. «Το σινεμά είναι μια κοινότητα. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να μας πει τι μπορούμε να κάνουμε και τι όχι», δήλωσε.

Η ταινία θα διανεμηθεί στην Ελλάδα από την εταιρεία Weirdwave.