“Πέθανε-και ζήσε-με αξιοπρέπεια”. Η πρώτη πορεία των οροθετικών στις ΗΠΑ, που άλλαξε τα πάντα γύρω από το AIDS

Τέλη ’70ς με αρχές  ’80ς, ο HIV, οποίος είχε εμφανιστεί σποραδικά σε όλο τον κόσμο, άρχισε να εξαπλώνεται στις ΗΠΑ. Αρχικά αναγνωρίστηκε ως «ασθένεια των γκέι», επειδή οι ομοφυλόφιλοι άνδρες ήταν μια από τις κύριες ομάδες που προσβλήθηκαν. Το AIDS αποτελεί το τελικό στάδιο της λοίμωξης από τον ιό HIV.

Οι Μπόμπι Κάμπελ, Μπόμπι Ρέινολντς, Νταν Τέρνερ και Μαρκ Φέλντμαν νόσησαν με AIDS και ήξεραν ότι το τέλος τους ήταν κοντά. Σε μία προσπάθεια να «διώξουν» το στίγμα και να ευαισθητοποιήσουν τον κόσμο, διοργάνωσαν στις 2 Μαΐου 1983 διαμαρτυρία με τη μορφή αγρυπνίας. Ήταν η πρώτη φορά που συνέβαινε κάτι τέτοιο.

Χιλιάδες άνθρωποι έδωσαν το «παρών», παρελαύνοντας πίσω από το πανό που έγραφε «Παλεύουμε για τις ζωές μας» και κρατώντας στα χέρια τους κεριά. Ξεκίνησαν από την οδό Μάρκετ του Σαν Φρανσίσκο με προορισμό το Δημαρχείο.

Δείτε βίντεο από την πορεία εδώ

H πορεία ήταν η αρχή για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων των οροθετικών και τη σωστή ενημέρωση. Ο Φέλντμαν ένιωθε απογοητευμένος που χαρακτηριζόταν ως «θύμα» και «ασθενής». Οι δύο έννοιες ήθελε να αντικατασταθούν με τον όρο «άτομο με AIDS», ο οποίος καταγράφηκε στις αρχές του Ντένβερ.

Ήταν ένα έγγραφο, το οποίο είχε ως στόχο να αφαιρέσει το κοινωνικό στίγμα από τους ασθενείς. Ένας ακτιβιστής το είχε χαρακτηρίσει ως η «Μεγάλη Χάρτα» του ακτιβισμού για το AIDS.

Δείτε το λόγο του ακτιβιστή Μπόμπι Κάμπελ:

«Καταδικάζουμε τις προσπάθειες να μας χαρακτηρίσουν ως «θύματα», έναν όρο που υποδηλώνει ήττα, και είμαστε μόνο περιστασιακά «ασθενείς», ένας όρος που υποδηλώνει παθητικότητα, ανικανότητα και εξάρτηση από τη φροντίδα των άλλων. Είμαστε “Άνθρωποι με AIDS”».

Δημοσιοποιήθηκε στις 12 Ιουνίου 1983 στο Εθνικό Συνέδριο Υγείας των Ομοφυλόφιλων και Εθνικό Φόρουμ για το AIDS στο Ντένβερ. Ο Φέλντμαν πέθανε λίγες μέρες πριν. Τις ιδέες του εξέφρασε ο σύντροφός του, Μάικλ Χέλκουιστ και ο Κάμπελ. Ο Χέλκουιστ είχε αναφέρει ότι εκείνη την περίοδο ήταν σύνηθες οι οροθετικοί να βιώνουν κοινωνικό αποκλεισμό, τόσο από τις οικογένειές τους όσο και από τους γιατρούς που, καθώς είχαν ελλιπή ενημέρωση, φοβόντουσαν ότι θα κολλήσουν. Επίσης, ήθελαν να διασφαλιστεί ότι τα άτομα με AIDS θα εκπροσωπούνταν επαρκώς.

«Δεν ήταν αποδεκτό για μερικούς ανθρώπους να υπάρχουν στο συνέδριο άτομα με AIDS, ως μέλη της συμβουλευτικής επιτροπής», είπε η Χέλεν Σίτινγκερ, συμπρόεδρος του φόρουμ.

Το συνέδριο προκάλεσε από την αρχή αντιδράσεις. Το ξενοδοχείο που φιλοξένησε την εκδήλωση, αρνήθηκε να συμπεριλάβει στις αφίσες της τον όρο «AIDS». Παρευρισκόμενοι μποϊκόταραν τα εστιατόρια της επιχείρησης.

Στο τέλος του συνεδρίου, τα άτομα με AIDS ανέβηκαν στη σκηνή, άνοιξαν το πανό «Παλεύουμε για τις ζωές μας», με το οποίο ήταν στην πορεία ο Φελντμαν και διάβασαν τις αρχές δυνατά.

«Συνειδητοποιήσαμε εκείνη τη στιγμή ότι γεννήθηκε ένα νέο κίνημα προς τον ακτιβισμό, από και για τα άτομα με AIDS», είπε ο ακτιβιστής Μπέρκοβιτς.

Στο μεταξύ, όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες, επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου και πλήθος ατόμων με AIDS άρχισαν να δημοσιοποιούν τις διαγνώσεις τους παρά τον κοινωνικό αποκλεισμό που είχε ως κύριο αίτιο την παραπληροφόρηση και τις φήμες γύρω από την ασθένεια.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, στην Αμερική, οι αριθμοί των νοσούντων με HIV/AIDS άρχισαν να μειώνονται μετά από τεράστιες καμπάνιες κυρίως για τη χρήση του προφυλακτικού. Παράλληλα, αναπτύχθηκαν αποτελεσματικές θεραπείες για την αντιμετώπιση του ιού.

Οι αρχές του Ντένβερ