Λάζος Δογιάμας. Ο Μακεδονομάχος που του έστησαν παγίδα οι κομιτατζήδες. Τον κάλεσαν για συμφιλίωση και τον έσφαξαν

Ο Λάζος Δογιάμας γνωστός και ως καπετάν Μπαροβίτσαλης  ήταν Έλληνας Μακεδονομάχος οπλαρχηγός από την Μπαροβίτσα (Καστανερή), Παιονίας στο Κιλκίς. Ήταν από τους πιο ατρόμητους πολεμιστές του Μακεδονικού Αγώνα και τον σκότωσαν οι βούλγαροι κομιτατζήδες.

Γεννήθηκε το 1878 και καταγόταν από παλιά  οικογένεια της Μπαροβίτσας. Μαζί με τα αδέρφια του Τραϊανό, Μήτρο, Γκόνο, και άλλους νέους οι οποίοι ήθελαν να δουν τη Μακεδονία ελεύθερη και ενωμένη µε την υπόλοιπη Ελλάδα, συγκρότησαν ένα ντόπιο αντάρτικο σώµα. Αρχηγός ήταν ο Λάζος και πολεμούσαν τόσο εναντίον των Βουλγάρων κοµιτατζήδων, όσο και κατά των Τούρκων.

Σύμφωνα με μαρτυρίες, η περίπτωση τους, µία οικογένεια να έχει τρεις αδερφούς οπλαρχηγούς κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, ήταν μοναδική.

Η δράση των καπεταναίων άρχισε το 1904 στις περιοχές Γευγελής, Γουµενίσσης και Γιαννιτσών. Πρώτος βγήκε στο βουνό να πολεμήσει, αρχικά εναντίον των Τούρκων ο Τράιος και ακολούθησε έπειτα ο Λάζος. Οι Τούρκοι συνέλαβαν τους Μήτρο και Γκόνο και τους μετέφεραν στα Γιαννιτσά, αλλά κατάφεραν να ξεφύγουν και να συναντήσουν τους δύο αδερφούς τους.

Συνεργάστηκαν στενά τόσο µε τα άλλα ντόπια αντάρτικα σώματα, όπως του καπετάν Γκόνου Γιώτα, όσο και µε τα υπόλοιπα Ελληνικά Σώµατα.

Οι αδελφοί ∆ογιάµα βοήθησαν και στην εξόντωση του αρχικοµιτατζή Αποστόλ Πέτκωφ, από τους πιο αιμοβόρους κομιτατζήδες που είχε σκοτώσει, μεταξύ άλλων, για αντίποινα τον πρόκριτο Τράικο, τη γυναίκα του Βελίκα και τους δυο γιους τους, στο χωριό Γραδεμπόριο (Πεντάλοφος) Θεσσαλονίκης.

Ο Λάζος Δογιάμας έδρασε στα βουνά του Πάικου, εξόντωσε κομιτατζήδες, αρνήθηκε να υπηρετήσει τους Βουλγάρους και γλίτωσε από ενέδρες Οθωμανών. Ξέφυγε από τουρκικά μπλόκα, φυγάδευσε τον τραυματία αδερφό του από τις βουλγαρικές λεπίδες και αποτέλεσε το φόβητρο για τα εξαρχικά στρατόπεδα.

Η παγίδα

Όμως το τέλος του δεν ήρθε ούτε από σφαίρα, ούτε από μάχη, αλλά από παγίδα. Στα τέλη Αυγούστου του 1912, εν μέσω γενικού αναβρασμού, ενόψει της τριμερούς συμφωνίας Ελλάδας, Βουλγαρίας και Σερβίας και τον επικείμενο Βαλκανικό Πόλεμο εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο Λάζος Δογιάμας δέχτηκε πρόσκληση από τον κομιτατζή Γκιούπτσετο.

Του ζήτησε να συναντηθούν, να παραμερίσουν τις διαφορές τους και να συνεργαστούν κατά τον κοινό εχθρό. Τη μεσολάβηση για τη συνάντηση ανέλαβε ο Τάγκος (μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, ο οποίος στο παρελθόν είχε συνεργαστεί εξίσου με την Ελληνική και Βουλγαρική πλευρά).

Ο Δογιάμας πήγε στην προκαθορισμένη συνάντηση κοντά στην Τσερναρέκα. Μαζί του, είχε και δύο έμπιστους συμπολεμιστές.

Μέσα σε κλίμα πανηγυρικό αφού ήδη στα γύρω χωριά οργανώνονταν γιορτές Ελληνοβουλγαρικής συμφιλίωσης, οι παραβρισκόμενοι κάθισαν στο τραπέζι, έφαγαν και συζήτησαν για τον κοινό αγώνα.

Λίγο αργότερα δόθηκε το σύνθημα και οι κομιτατζήδες εκτέλεσαν τους τρεις Έλληνες με όπλα και τσεκούρια.

Ήταν παγίδα. Η δολοφονία του Λάζου Δογιάμα από τους Βούλγαρους ήταν προσχεδιασμένη

Αποτελούσε πάντοτε έναν επικίνδυνο αντίπαλο για τα Βουλγαρικά συμφέροντα στην περιοχή.  Οι Βούλγαροι δεν ξέχασαν ποτέ ότι ο Λάζος Δογιάμας είχε σταματήσει τα σχέδιά τους στα χωριά της Παιονίας. Τον ήθελαν νεκρό, ακόμη και παραμονές της κοινής εξέγερσης.

Η μητέρα του και η ανιψιά του μετέφεραν το σώμα του και τάφηκε στην Καστανερή, την πατρίδα του, απ’ όπου ξεκίνησε τον αγώνα την Ελλάδα.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: wikipedia