Ο Ιούνιος της ρίγανης. Γιατί την θεωρούσαν “μαγική” και ότι πρέπει να κόβεται με ψαλίδι

Ο Ιούνιος, στην ελληνική λαϊκή παράδοση, είναι γνωστός και ως “Ριγανάς”. Είναι ο μήνας που η ρίγανη φτάνει στην καλύτερη εποχή της.

Ιδιαίτερα ξεχωριστή θεωρείται η ρίγανη της 24ης Ιουνίου, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, γνωστός ως Αϊ Γιάννης ο Κλήδονας.

Φρόντιζαν να τη μαζεύουν πριν ακόμη ανατείλει ο ήλιος και τη θεωρούσαν “μαγική”.

Η ρίγανη είναι ένα από τα πιο δημοφιλή βότανα στην ελληνική κουζίνα. Από παλιά οι άνθρωποι φρόντιζαν να μαζεύουν, μέσα στον Ιούνιο, τη ρίγανη που θα αποξήραιναν και θα χρησιμοποιούσαν όλο το χειμώνα.

Οι νοικοκυρές πήγαιναν στα χωράφια πολύ νωρίς το πρωί και μάζευαν τουλάχιστον ένα ματσάκι. Το τοποθετούσαν στην είσοδο του σπιτιού, συνήθως πάνω από την πόρτα, σε εμφανές σημείο, καθώς πίστευαν πως αυτή η ρίγανη προστάτευε από το κακό μάτι και τη βασκανία και παρέμενε εκεί κρεμασμένη μέχρι την ίδια μέρα του επόμενου χρόνου.

Εκτός από τον συμβολικό της ρόλο, η ρίγανη αυτή θεωρούταν και θεραπευτική.

Πέρα από τη μαγειρική, τη χρησιμοποιούσαν για στομαχικά προβλήματα, κρυολογήματα, πόνους στο αναπνευστικό και ως καταπραϋντικό σε διάφορες ενοχλήσεις.

Πηγή φωτογραφίας: flickr

Η ρίγανη του Ολύμπου

Το βότανο είναι αυτοφυές και βρίσκεται σε ορεινές και βραχώδεις περιοχές. Ξεχωριστή θέση κατέχει η ρίγανη του Ολύμπου, η οποία συγκαταλέγεται στις πιο ποιοτικές του είδους.

Ο Όλυμπος, με την πλούσια και σπάνια βιοποικιλότητά του, προσφέρει μοναδικά αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά. Η σύσταση του εδάφους και το μικροκλίμα του βουνού χαρίζουν στη ρίγανη πλούσια γεύση, έντονο άρωμα και υψηλή περιεκτικότητα στη δραστική ουσία καρβακρόλη, γνωστή για τις αντιμικροβιακές και αντιοξειδωτικές της ιδιότητες.

Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που προτιμούν τη ρίγανη του Ταΰγετου, η οποία συλλέγεται από τα πετρώδη και ηλιόλουστα μέρη του βουνού, με εξίσου έντονο άρωμα και πικάντικη γεύση.

Φαρμακευτικές ιδιότητες

Η ρίγανη (Ορίγανον το κοινόν) είναι αρωματικό ποώδες, πολυετές, ιθαγενές και θαμνώδες φυτό της Μεσογείου και της Κεντρικής Ασίας. Ανήκει στο γένος Ορίγανο της τάξης των λαμιωδών αγγειόσπερμων δικότυλων φυτών.

Έχει ύψος 20-80 εκ. και φύλλα μήκους 1-4 εκ.. Ευδοκιμεί ακόμα και σε πολύ φτωχά, ξερικά και πετρώδη εδάφη. Τα άνθη της έχουν χρώμα άσπρο-μωβ και ανθίζει, κυρίως, από Ιούνιο μέχρι Αύγουστο, αναλόγως της περιοχής.

Η ποιότητα της ελληνικής ρίγανης θεωρείται από τις καλύτερες παγκοσμίως.

Πηγή φωτογραφίας: wikipedia

Η ρίγανη, πέρα από το χαρακτηριστικό άρωμα και γεύση που δίνει στο φαγητό, έχει και πάρα πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες. Είναι αντιδιαρροϊκή, αντιφλεγμονώδης και βακτηριοκτόνα.

Σαν αφέψημα χρησιμοποιείται για την ατονία των εντέρων, αποχρεμπτικό για το βήχα, βοηθάει στην υπέρταση και την αρτηριοσκλήρυνση. Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης (οριγανέλαιο) χρησιμοποιείται για τον πονόδοντο.

Η ρίγανη έχει 12 φορές περισσότερη αντιοξειδωτική δράση από το πορτοκάλι, 30 από την πατάτα και 42 από το μήλο.

Επίσης, με λίγη ρίγανη στην τροφή των πτηνών σας, κρατάτε τις αρρώστιες μακριά τους.

Μία άλλη κύρια χρήση της είναι κατά των χρόνιων ρευματισμών. Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν τη θεραπευτική της αξία και τη χρησιμοποιούσαν στο τσάι τους για κολικούς και εξωτερικά, σε πρηξίματα και για το στραβολαίμιασμα.

Ο Αριστοτέλης ανέφερε ότι, αν κάποιο κατσίκι είχε τραυματιστεί από βέλος, η πληγή του έκλεινε μόλις έτρωγε ρίγανη. Επίσης, η ρίγανη στην αρχαία Ελλάδα ήταν σύμβολο χαράς και ευτυχίας, καθώς έφτιαχναν στεφάνια για τις γαμήλιες τελετές με τα κλαδιά της.

Δημοφιλές μυρωδικό και στοιχείο της παράδοσης

Η ρίγανη χρησιμοποιείται ως καρύκευμα κυρίως στη μαγειρική και σπανιότερα ως αφέψημα. Είναι το βασικό καρύκευμα των χωρών της Μεσογείου και βασικό συστατικό της Ελληνικής και της Ιταλικής κουζίνας.

Φρυγανισμένο ψωμί με ελαιόλαδο και ρίγανη. Χαρακτηριστικό και νόστιμο κομμάτι της μεσογειακής διατροφής. Πηγή φωτογραφίας: flickr