Ο Νέρωνας, συμμετείχε και σε μουσικούς αγώνες. Όποιος δεν χειροκροτούσε, εκτελέστηκε. Γιατί γλύτωσε ο Βεσπασιανός

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Ο Νέρωνας, αυτοκράτορας της Ρώμης μεταξύ 54-68 μ. Χ., θεωρούσε τον εαυτό πρώτα και πάνω απ’ όλα σπουδαίο μουσικό. Το αγαπημένο του όργανο ήταν η λύρα. Από μικρός συνήθιζε να δίνει ιδιωτικές παραστάσεις στους φίλους του. Αυτό συνεχίστηκε αργότερα στο παλάτι.

Σύμφωνα με μία εκδοχή, το 64 μ. Χ. όταν η Ρώμη καιγόταν, ο Νέρωνας παρακολουθούσε την εξέλιξη της μεγάλης πυρκαγιάς παίζοντας τη λύρα του.

Ένας αυτοκράτορας με “μουσικό ταλέντο”

Στην αρχαία Ρώμη οι μουσικοί ανήκαν στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις. Έτσι και μόνο η ιδέα ότι ο Νέρωνας έπαιζε μουσική ήταν κάτι αλλόκοτο για τους υπηκόους του!

Μέχρι το 65 μ. Χ. ο Νέρωνας σεβόταν την κοινή γνώμη και απέφευγε να παίζει μουσική δημοσίως. Όμως, εκείνη τη χρονιά αποφάσισε ότι είχε φθάσει το πλήρωμα του χρόνου και οι υπήκοοί του να χαρούν το μουσικό του ταλέντο!

Ο Νέρωνας είχε καθιερώσει στη Ρώμη αθλητικούς και μουσικούς αγώνες που έφεραν το όνομά του, τα Νερώνεια.

Εντελώς απροσδόκητα, το 65 μ.Χ. ο Νέρωνας δήλωσε συμμετοχή, όπου θα έπαιζε λύρα και θα ερμήνευε τραγούδια με δικούς του στίχους. Σύμφωνα με τις αρχαίες φιλολογικές πηγές, τα τραγούδια του Νέρωνα ήταν χαμηλής ποιότητας και ο ίδιος φάλτσος και με κακή φωνή!

Την επιτροπή του μουσικού διαγωνισμού των Νερωνείων απάρτιζαν σεβάσμιοι συγκλητικοί που προσπάθησαν να αποτρέψουν τον Νέρωνα να βγει στη σκηνή και να γίνει ρεζίλι. Του είπαν ότι θα του έδιναν εξαρχής το πρώτο βραβείο και ότι δεν χρειαζόταν να «επιδείξει το μουσικό του ταλέντο επί σκηνής».

Το άγχος του Νέρωνα

Όμως, ο Νέρωνας ζήτησε να συμμετάσχει κανονικά στους αγώνες, όπως όλοι οι άλλοι μουσικοί. Τραγούδησε για αρκετή ώρα, και όταν ήλθε η ώρα να ανακοινωθούν οι νικητές, εμφανίστηκε ιδιαίτερα αγχωμένος. Ίδρωνε και έτρεμε περιμένοντας να ακούσει την απόφαση της επιτροπής!

Μόλις ανακοινώθηκε ότι είχε πάρει το πρώτο βραβείο, ξέσπασε σε επιφωνήματα χαράς και πανηγύρισε έξαλλα. Στην ομιλία του, αφού ευχαρίστησε τους κριτές, εξέφρασε τη συγκίνησή του για το πρώτο βραβείο, το οποίο, όπως είπε, “δεν περίμενε να κερδίσει“!

Ήταν τόσο μεγάλη η χαρά του που διέταξε να κοπούν αμέσως χάλκινα νομίσματα με τη μορφή του να παίζει τη λύρα. Τα νομίσματα αυτά ήταν της αξίας του ασσάριου και του δουπόντιου, κοινά νομίσματα που χρησιμοποιούσαν και οι φτωχότεροι Ρωμαίοι.

Έτσι θα περνούσε σε όλους η εικόνα του μουσικού-αυτοκράτορα!

Τα χειροκροτήματα

Το κοινό που παρακολουθούσε τον Νέρωνα να τραγουδά στην σκηνή τον χειροκροτούσε συνέχεια. Ο λόγος ήταν επειδή οι πραιτοριανοί στρατιώτες, είχαν διαταγή να σημειώνουν τα ονόματα όσων θεατών δεν χειροκροτούσαν ή έδειχναν να μην απολαμβάνουν το ρεπερτόριο του Νέρωνα.

Μετά την παράσταση, αυτοί τιμωρήθηκαν με διάφορους τρόπους. Ακόμη χειρότερες ήταν οι τιμωρίες όσων σηκώνονταν και έφευγαν την ώρα που τραγουδούσε ο Νέρωνας ή τους έπαιρνε ο ύπνος.

Οι περισσότεροι κατηγορήθηκαν με ψεύτικες πληροφορίες για προδοσία και εκτελέστηκαν. Το αποτέλεσμα ήταν κάποιοι θεατές να υποφέρουν εξαιτίας ιατρικών προβλημάτων ή λόγω της ζέστης και της δίψας αφού δεν τολμούσαν να σηκωθούν από τις θέσεις τους.

Ο Βεσπασιανός

Ένας που αποκοιμήθηκε την ώρα που τραγουδούσε ο Νέρωνας ήταν ο στρατηγός και μετέπειτα αυτοκράτορας Βεσπασιανός, που τότε ήταν στο επιτελείο του αυτοκράτορα. Ο Νέρωνας ήθελε αρχικά να τον εκτελέσει για την «προσβολή» αλλά μέχρι και εκείνος κατάλαβε ότι η Ρώμη είχε ανάγκη τον ικανό αυτό στρατηγό.

Έτσι, ο Βεσπασιανός αντί να εκτελεστεί, δάρθηκε αλύπητα από τα τσιράκια του Νέρωνα, οι οποίοι τον έδιωξαν κλοτσηδόν από το παλάτι. Πήρε δυσμενή μετάθεση για τα βόρεια σύνορα της αυτοκρατορίας, για να πολεμήσει βάρβαρα γερμανικά φύλα. Αργότερα, ο Νέρωνας τον έστειλε στην Ιουδαία όπου κατέπνιξε τη μεγάλη Ιουδαϊκή Επανάσταση. Αυτό συνέβαλε το 69 μ. Χ. -μετά από ένα σύντομο εμφύλιο- ο Βεσπασιανός να γίνει αυτοκράτορας.

Ένα χρόνο πριν, ο Νέρωνας είχε υποχρεωθεί να αυτοκτονήσει, όταν δεν είχε πια την υποστήριξη του ρωμαϊκού λαού και των πραιτοριανών.  Η τελευταία του φράση πριν καρφώσει το ξίφος στην κοιλιά του ήταν “τι καλλιτέχνη χάνει η ανθρωπότητα!“