Ο Πειραιώτης που έγινε διάσημος στις ΗΠΑ ως λαθρεπιβάτης. Πως τα κατάφερνε να ταξιδεύει χωρίς εισιτήριο και διαβατήριο

Γράφει ο συνεργάτης μας, ιστορικός ερευνητής Στέφανος Μίλεσης

Μεταπολεμικά πολλοί νέοι αναχωρούσαν από το λιμάνι του Πειραιά με προορισμό τις ΗΠΑ για να βρουν μια καλύτερη ζωή. Οι διαδικασίες όμως ήταν μεγάλες, δύσκολες και πολυέξοδες και αφορούσαν όχι μόνο στην έκδοση διαβατηρίου, αλλά και στη συγκέντρωση πολλών πιστοποιητικών και εγγράφων.

Βεβαιώσεις ποινικού μητρώου, ιατρικές εξετάσεις, γνώση κάποιου επαγγέλματος ή τέχνης, προσκλήσεις από εργοδότες ή συγγενείς που ήδη ζούσαν στην Αμερική.

Επτά έτη εργασίας για τη νομιμοποίηση

Το αποτέλεσμα φυσικά ήταν τις περισσότερες φορές οι Έλληνες υποψήφιοι μετανάστες να κόβονται ακόμα και μετά το πολυήμερο ταξίδι επί του πλοίου καθώς στερούνταν κάποιου εγγράφου.

Κι αν όμως κάποιος κατόρθωνε να μπει έστω και παρανόμως (πράγμα πολύ δύσκολο) στις ΗΠΑ δεν θα μπορούσε να βρει εύκολα εργασία καθώς η παροχή δουλειάς σε λαθραίους μετανάστες προέβλεπε σκληρή τιμωρία στον εργοδότη.

Ο αμερικανικός νόμος προέβλεπε για τη νομιμοποίηση των παρανόμως εισερχομένων μεταναστών, εργασία αποδεδειγμένη και συνεχόμενη επί επτά έτη. Όποιον συνελάμβαναν να μην έχει συμπληρώσει τουλάχιστον επτά χρόνια παραμονής, ακόμα και μερικές ημέρες πριν από τη συμπλήρωση του χρονικού αυτού ορίου, τον οδηγούσαν στην άμεση απέλαση.

Έλεγχος και στα πληρώματα των υπερωκεάνιων γραμμών

Η νομοθεσία περί μετανάστευσης ήταν τόσο σκληρή την δεκαετία του 1950 που ακόμα και τα μέλη των πληρωμάτων των πλοίων που εκτελούσαν αυτά τα δρομολόγια δεν είχαν το δικαίωμα να πατήσουν το πόδι τους στην αποβάθρα, εάν δεν είχαν συμπληρώσει τουλάχιστον τα έξι συνεχόμενα υπερατλαντικά ταξίδια!

Ακόμα και με τη συμπλήρωση αυτής της προϋπόθεσης, η επίσκεψη στην Αμερική ήταν αρχικά επιτρεπτή για τα πληρώματα μέχρι 24 ώρες ενώ οι ναυτολογούμενοι όφειλαν να έχουν επιστρέψει στα πλοία όπου εργάζονταν 24 ώρες πριν την αναχώρησή τους από το λιμάνι της Νέας Υόρκης.

Οποιαδήποτε παράτυπη συμπεριφορά από πληρώματα υπερωκεανίων γραμμών οδηγούσε τις αμερικανικές αρχές στην διαγραφή τους από την κατάσταση πληρώματος (crew members list) κι ας ήταν από εργάτης πληρώματος ή και αξιωματικός!

Ο ξεχωριστός Μεγαλογιάννης!…

Στις εφημερίδες της εποχής συχνά καταγράφονταν περιπτώσεις Ελλήνων υποψηφίων μεταναστών που κόβονταν άνευ λόγου ή για αστεία έλλειψη εγγράφου (λάθος διερμηνεία ή ασαφές περιεχόμενο) ή ταξιδιωτών που ύστερα από πολλές ταλαιπωρίες επέστρεφαν άπρακτοι πίσω στην επαρχία απ΄όπου είχαν ξεκινήσει.

Όμως η περίπτωση του Πειραιώτη Χρήστου Μεγαλογιάννη ήταν ξεχωριστή!

Ενώ όλοι οι Έλληνες που επέστρεφαν έφταναν κουρασμένοι και ταπεινωμένοι από μια απίθανη παράβλεψη στα έγγραφά τους ο Χρήστος Μεγαλογιάννης υπερηφανευόταν δημόσια στις εφημερίδες για την ταλαιπωρία που είχε οδηγήσει ο ίδιος τις αμερικανικές αρχές.

Κάθε φορά κατάφερνε να φτάσε ς στις ΗΠΑ και να βρεθεί στις ακτές της χωρίς να διαθέτει ούτε εισιτήριο για το ταξίδι, ούτε καν  διαβατήριο! Ο Μεγαλογιάννης ταξίδευε πάντοτε ως λαθρεπιβάτης των υπερωκεάνιων γραμμών!

Αφού τρεις φορές συνολικά ταξίδεψε λαθραία με πλοία ως την Νέα Υόρκη, ισάριθμες φορές τον συνέλαβαν και τον φόρτωσαν συνοδεία αστυνομικών πίσω στο πλοίο από το οποίο είχε αποβιβαστεί λαθραία.

Ο Χρήστος Μεγαλογιάννης είχε δημιουργήσει τέτοια φήμη γύρω από το όνομά του ώστε συμπεριλαμβανόταν σε όλες τις καταστάσεις των ελληνικών υπερωκεάνιων γραμμών στους ανεπιθύμητους.

Οι εταιρείες αφού πρώτα κινδύνευαν με πρόστιμο από την αμερικανική ακτοφυλακή, αναγκάζονταν στη συνέχεια να τον μεταφέρουν και δωρεάν πίσω όπως προέβλεπαν οι σχετικές συμβάσεις. Οι εφημερίδες που δημοσίευαν τα κατορθώματά του, ανέγραφαν τα ονόματα των πλοίων και τα παθήματα των πληρωμάτων όπως τα ξεγελούσε ο Μεγαλογιάννης.

Οι περιγραφές κάνουν λόγο για έναν ενθουσιώδη νέο με αθλητικό τύπο, που αμέσως κέρδιζε τη συμπάθεια όσων μάθαιναν για τις περιπέτειές του

Η φήμη του είχε φτάσει και στις αμερικανικές εφημερίδες οι οποίες έκαναν λόγο για “brave boy” (γενναίο παιδί). Κάποιοι Αμερικανοί υπάλληλοι έφτασαν να μελετούν και τους τρόπους που έφτανε στις αμερικανικές ακτές ώστε να βελτιώσουν τα μέτρα ασφαλείας τους!…

Ελληνικές ομογενειακές οργανώσεις όταν επισκέπτονταν την Ελλάδα ζητούσαν να συναντηθούν μαζί του και να τον γνωρίσουν από κοντά. Τόσο μεγάλη ήταν η φήμη που είχε αποκτήσει.

Η επιτυχία της πρώτης απόπειρας

Την πρώτη φορά ο Μεγαλογιάννης είχε επιτύχει να εισέλθει παράνομα στις ΗΠΑ καταφέρνοντας να ταξιδέψει χωρίς εισιτήριο και χωρίς διαβατήριο! Παρέμεινε στη Νέα Υόρκη επί τρία χρόνια δουλεύοντας σε κάποιο ελληνικό εστιατόριο ως “πιατάς” συνελήφθη όμως σε τυχαίο έλεγχο και απελάθηκε.

Δεύτερη και τρίτη προσπάθεια

Όλες οι προσπάθειες του Χρήστου Μεγαλογιάννη είχαν τον ίδιο σχεδιασμό και τρόπο δράσης. Καθώς ήταν Πειραιώτης γνώριζε το λιμάνι του Πειραιά με κλειστά τα μάτια. Κατά την διάρκεια της νύχτας κατάφερνε να εισέλθει στο πρώτο πλοίο που έβρισκε έτοιμο προς αναχώρηση και μέσω καδένας της άγκυρας ανέβαινε κρυφά.

Κρυβόταν σε μια αποθήκη και περίμενε την αναχώρησή του

Δεν έφερνε μαζί του καμία τσάντα παρά μόνο τα ρούχα που φορούσε. Όταν το πλοίο σαλπάριζε άφηνε να περάσει μια περίπου ημέρα και το απόγευμα της επομένης ανέβαινε στο κατάστρωμα ως επιβάτης.

Τη νύχτα κρυβόταν μέσα σε μια βάρκα τρώγοντας μέχρι και τις κονσέρβες που διέθεταν σε περίπτωση ναυαγίου.

Η προσπάθεια με το υπερωκεάνιο ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ

Η τρίτη προσπάθεια να φτάσει στις ΗΠΑ έγινε με το πλοίο ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ. Όμως το πλήρωμα τον συνέλαβε και τον οδήγησε σε ειδικό θάλαμο κρατητήριο. Σύμφωνα με τους κανονισμούς το πλοίο θα έπιανε μόλις έφτανε στη Νέα Υόρκη μπροστά από την αποβάθρα του λοιμοκαθαρτηρίου στο Κόνεϋ άιλαντ για υγειονομικό έλεγχο.

Από εκεί στη συνέχεια θα κατευθυνόταν στην αποβάθρα του Νιού Τζέρσεϋ για να ακολουθήσει η αποβίβαση των επιβατών. Εκεί θα ανέβαιναν και οι Αμερικανοί αστυνομικοί για να τον παραλάβουν.

Ο Χρήστος Μεγαλογιάννης κατάφερε με μια μικρή λίμα που διέθετε να ανοίξει το φινιστρίνι και  να πέσει στη θάλασσα

Η προσπάθεια να περάσει από το μικρό φινιστρίνι τον άφησε αιμόφυρτο από το γδάρσιμο ενώ η προσπάθεια ήταν εξαντλητική.

Ο Μεγαλογιάννης συνέχισε τον άθλο του κολυμπώντας και μέσα στο ποτάμι (Χάντσον Ρίβερ) κόντρα στα ρεύματα που υπήρχαν για να φτάσει σε ένα ασφαλές σημείο μακρινό από ελέγχους.

Κατάφερε να κολυμπήσει για δυο και τρεις ώρες με τεράστιους προβολείς περιπολικών σκαφών της αμερικανικής ακτοφυλακής να τον αναζητούν στη θάλασσα. Βρέθηκε ανάμεσα σε τεράστια στο μέγεθος υπερωκεάνια και φορτηγά πλοία με τις προπέλες του συχνά να βρίσκονται σε λειτουργία.

Κάποια στιγμή η εξάντληση τον νίκησε και τότε για να μην πνιγεί πιάστηκε από μια καδένα ενός σουηδικού πλοίου και ανέβηκε πάνω του. Οι Σουηδοί ειδοποίησαν την αμερικανική ακτοφυλακή η οποία τον συνέλαβε. Τον οδήγησαν υπό φρούρηση πίσω στο ελληνικό πλοίο όπου νοσηλεύτηκε φρουρούμενος μέχρι που το ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ άρχισε το ταξίδι της επιστροφής του.

Η τέταρτη προσπάθεια μέσω γάμου…

Τελευταία αναφορά στις ελληνικές εφημερίδες γύρω από το όνομά του υπήρξε όταν θα επιχειρούσε για τέταρτη φορά να νυμφευτεί μια ελληνοαμερικανίδα που είχε γνωρίσει κατά το ταξίδι της επιστροφής του.

Η κοπέλα είχε γοητευτεί από τον ηρωισμό του, τον είχε συμπαθήσει κι ετοιμαζόταν με τη βοήθεια της οικογένειάς της να απευθύνει πρόσκληση στον Μεγαλογιάννη ώστε να αποκτήσει δικαίωμα μετανάστευσης μέσω γάμου.