Οι “παστές” αρχαίες μούμιες στα αλατωρυχεία του Ιράν. Πως αποτυπώθηκε ο τρόμος του θανάτου στα πρόσωπά τους

Οι Saltmen  είναι τα φυσικά διατηρημένα ανθρώπινα λείψανα, που ανακαλύφθηκαν στα αλατωρυχεία Chehrabad στο Ιράν.

Οι “μούμιες” από το χωριό Hamzehlu της επαρχίας Zanjan, προέρχονται από διάφορες περιόδους, Οι περισσότερες, χρονολογούνται στη Δυναστεία των Αχαιμενιδών (550 – 330 π.Χ.), την πρώτη αυτοκρατορία του σημερινού Ιράν.

Οι συνθήκες του ορυχείου σε συνδυασμό με την έλλειψη οξυγόνου, έχουν διατηρήσει τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων κατά την στιγμή του θανάτου τους.

Τα λείψανα των εργατών, βρέθηκαν διατηρημένα σε ανατριχιαστικές στάσεις, που φανερώνουν τον τρόμο του επικείμενου θανάτου τους. Οι αλατωρύχοι θάφτηκαν ζωντανοί και ορισμένοι από αυτούς  φαίνεται ότι “πάγωσαν” την στιγμή που ούρλιαζαν αντιμέτωποι με τον θάνατο.

Όπως εξήγησε μέλος της ομάδας μελέτης του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, η διαδικασία της μουμιοποίησης των εργατών οφείλεται στο αλάτι:

“Οι υγροσκοπικές ιδιότητες του άλατος αφυδάτωσαν τα σώματα, ανέστειλαν την ανάπτυξη βακτηρίων, αποτρέποντας την αποσύνθεση”. Δηλαδή το αλάτι, το οποίο σκότωσε τους εργάτες, μουμιοποίησε φυσικά (πάστωσε) τα σώματά τους, αφήνοντάς τα άθικτα στο πέρασμα των χιλιετιών.

  Saltman 1

Το 1993, αλατωρύχοι ανακάλυψαν τον  Saltman 1, όπως ονομάστηκε και κάποια αντικείμενα. Το κομμένο κεφάλι του είχε μακριά μαλλιά και γένια, ενώ βρέθηκε μέρος του ποδιού μέσα σε μια δερμάτινη μπότα. Το σώμα είχε θαφτεί στη μέση μιας σήραγγας μήκους περίπου 45 μέτρων.

Κάποια από τα αντικείμενα που βρέθηκαν ήταν τρία σιδερένια μαχαίρια, ένα μάλλινο μισό παντελόνι, μια ασημένια βελόνα, μια σφεντόνα, κομμάτια από δερμάτινο σχοινί, μια μυλόπετρα, θραύσματα αγγείων, κομμάτια υφάσματος με σχέδια και μερικά σπασμένα κόκαλα.

Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές μελέτες, χρονολογείται πριν από περίπου 1.700 χρόνια και προσδιόρισαν την ομάδα αίματός του. Επίσης συμπέραναν ότι κατάγματα και τραύματα στο μάτι και σε άλλα σημεία του σώματος, προκλήθηκαν πριν από το θάνατο και έπειτα από ένα δυνατό χτύπημα.

Ένα χρυσό σκουλαρίκι στο αριστερό αυτί μαρτυρούσε ότι πιθανότατα ήταν άτομο ανώτερης τάξης ή με επιρροή

Ο λόγος της παρουσίας και θανάτου του στο αλατωρυχείο του Chehrabad δεν έχει εξακριβωθεί.

Το 2004 βρέθηκαν τα λείψανα ενός ακόμη άνδρα. Κατά τη διάρκεια αρχαιολογικών ανασκαφών το 2005, βρέθηκαν τα διατηρημένα λείψανα άλλων δύο ανδρών.

Το 2006, ο Οργανισμός Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Ιράν συνεργάστηκε με το Γερμανικό Μουσείο Μεταλλείων στο Μπόχουμ, το 2007, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το Ελβετικό Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης για διεξοδικές έρευνες.

Οι έρευνες αποκάλυψαν άλλα τέσσερα πτώματα, μεταξύ των οποίων ένας έφηβος, τα οποία φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Zanjan. Ο νεαρός ήταν ντυμένος με μάλλινο παντελόνι, καφτάνι, δερμάτινα παπούτσια και γούνινη κάπα.

H αιτία θανάτου

Έως σήμερα έχουν ανακαλυφθεί οκτώ μουμιοποιημένοι άνδρες. Οι περισσότεροι  σκοτώθηκαν πιθανότατα όταν η γαλαρία όπου εργάζονταν κατέρρευσε, ή από ατυχήματα.

Η ανακάλυψη της “παστής” μούμιας 4, ανανέωσε το ενδιαφέρον και τη χρηματοδότηση περαιτέρω έρευνας στο σημείο. Ανάλυση των ευρημάτων με ισότοπα άνθρακα στο καλά διατηρημένο σώμα, υποδήλωνε ότι ο άνθρωπος δεν ήταν από την περιοχή.

Τα παράσιτα που βρέθηκαν στο σώμα του, υποδείκνυαν την κατανάλωση ωμού κρέατος, εύρημα που δείχνει ότι η διατροφή του ήταν εντελώς διαφορετική από εκείνη των ντόπιων.

Σύμφωνα με μία μελέτη, το αλατωρυχείο είναι πολύ παλαιότερο ενδεχομένως και πάνω από 4.000 χρόνια

Το συμπέρασμα στηρίζεται στο ότι ανακαλύφθηκαν νέοι οικισμοί σε κοντινή περιοχή.

Τα περιορισμένα υλικά ευρήματα και η απουσία ιστορικών καταγραφών δεν επιβεβαιώνουν την ύπαρξη συστημάτων εξόρυξης άλατος. Όπως έχουν σημειώσει οι ερευνητές, οι γραπτές πηγές που αφορούν την εκμετάλλευση του αλατιού στο βορειοδυτικό Ιράν είναι ελάχιστες για τη συγκεκριμένη περίοδο, ενώ δεν υπάρχουν καθόλου πηγές για τις αυτοκρατορίες των Αχαιμενιδών και των Σασσανιδών.