Πώς επικοινωνούν τα δελφίνια και τα άλλα θηλαστικά του Αιγαίου. Οι μικτές κοινωνίες στον Κορινθιακό και βίντεο από τη Χίο

Το Αιγαίο Πέλαγος αποτελεί σημαντικό βιότοπο για πολλά είδη θαλάσσιων θηλαστικών, όπως τα δελφίνια. Γνωστά για τη φιλική τους συμπεριφορά, είναι πολύ κοινωνικά και έξυπνα.

Ζουν σε ομάδες και επικοινωνούν μεταξύ τους με ήχους, όπως σφυρίγματα, και κάθε δελφίνι έχει το δικό του χαρακτηριστικό ήχο, το οποίο αποτελεί και το όνομά του.

Όταν πλησιάζουν σκάφη ή ανθρώπους μέσα στο νερό, δείχνουν περιέργεια. Κάνουν κύκλους γύρω από τους ανθρώπους και πηδούν από το νερό, παίζοντας με τα κύματα.

Στις θάλασσες της Ελλάδας, ζουν μόνιμα το ρινοδέλφινο, το σταχτοδέλφινο, το ζωνοδέλφινο και το κοινό δελφίνι. Εκτός από αυτά, υπεράκτια του Βόρειου Ιονίου περιστασιακά κολυμπάει το στενόρυγχο δελφίνι.

Όλα τα δελφίνια χρησιμοποιούν ένα σύστημα ηχοεντοπισμού, για να επικοινωνούν μεταξύ τους, να βρίσκουν την τροφή τους, να προσανατολίζονται στο περιβάλλον τους και να αποφεύγουν πιθανούς κινδύνους. Ειδικότερα, πρόκειται για ήχους με κωδικοποιημένα μηνύματα.

Το κάθε δελφίνι έχει έναν δικό του ξεχωριστό ήχο, το οποίο λειτουργεί σαν το όνομά του

Επίσης, μπορεί να ακούει ήχους που είναι πολύ πιο υψηλής συχνότητας (περίπου 10 φορές) από αυτούς που μπορεί να ακούσει ένας άνθρωπος.

Όλα τα κήτη λαμβάνουν πληροφορίες από τους ήχους που εκπέμπουν μεταξύ τους. Έτσι, φτιάχνουν εικόνες, οι οποίες αποθηκεύονται στον εγκέφαλό τους, τις θυμούνται και τις χρησιμοποιούν, για να βρίσκουν τον δρόμο τους όταν ταξιδεύουν.

Χρησιμοποιώντας τον ηχοεντοπισμό, τα δελφίνια μπορούν να καταλάβουν πόσο μακριά βρίσκεται ένα αντικείμενο, προς ποια κατεύθυνση κινείται, αν είναι πάνω ή κάτω τους, πόσο μεγάλο είναι και αν είναι στερεό ή κούφιο.

Αυτή η ικανότητα είναι πολύ σημαντική για τα δελφίνια, γιατί κάτω από το νερό η όρασή τους είναι περιορισμένη. Με τη βοήθεια του ηχοεντοπισμού, μπορούν να βρουν τροφή και να αποφύγουν κινδύνους, ειδικά όταν κολυμπούν σε σκοτεινά ή βαθιά νερά.

Τα δελφίνια χρησιμοποιούν διάφορες κινήσεις του σώματός τους, για να μιλούν μεταξύ τους και να παρακολουθούν τι συμβαίνει γύρω τους.

Κατά τη διάρκεια του ύπνου, το μισό τους ημισφαίριο κοιμάται και το άλλο μισό είναι ξύπνιο, προκειμένου ελέγχει λειτουργίες πλεύσης και αναπνοής.

Το ρινοδέλφινο μπορεί να πηδήξει από το νερό σε ύψος που μπορεί να φτάσει τρεις φορές το μήκος του σώματός του, το οποίο μπορεί να αγγίξει τα 3,30 μέτρα για τα αρσενικά και το 3,20 για τα θηλυκά.

Τα θηλυκά ρινοδέλφινα χρησιμοποιούν μωρουδίστικα σφυρίγματα υψηλότερης συχνότητας όταν μιλούν στα μωρά τους

Έτσι, τα βοηθούν να μάθουν ήχους και να τραβήξουν την προσοχή τους. Η έρευνα δείχνει πως αυτή η γλυκιά επικοινωνία μοιάζει με την ανθρώπινη γλώσσα των μωρών. Πρόκειται για μια ακόμη απόδειξη της κοινωνικής και συναισθηματικής νοημοσύνης των δελφινιών.

Το κοινό δελφίνι υπήρξε κάποτε το πιο συχνό είδος σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Ωστόσο, τις τελευταίες 3-4 δεκαετίες, οι πληθυσμοί του έχουν μειωθεί αισθητά, ακόμα και σε περιοχές όπου υπήρχε σταθερή παρουσία, όπως το Ιόνιο Πέλαγος, ο Κορινθιακός Κόλπος και άλλα σημεία της Μεσογείου.

Οι μικτές κοινωνίες δελφινιών στον Κορινθιακό

Στον Κορινθιακό Κόλπο παρατηρείται ένα παγκοσμίως μοναδικό φαινόμενο: τρία διαφορετικά είδη δελφινιών, το κοινό δελφίνι, το ζωνοδέλφινο και το σταχτοδέλφινο, σχηματίζουν μικτές κοινωνίες και συμβιώνουν. Αυτό θεωρείται ασυνήθιστο, καθώς τα είδη αυτά, παρότι μοιάζουν εξωτερικά, διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους στη βιολογία, τη συμπεριφορά, τη γενετική και την κοινωνική τους δομή.

Το 2019, ο τοπικός πληθυσμός του κοινού δελφινιού στον Κόλπο χαρακτηρίστηκε ως Κρίσιμα Απειλούμενος, με μόλις περίπου 50 ενήλικα άτομα να απομένουν. Επιπλέον, ο Κορινθιακός φαίνεται να είναι το μοναδικό μέρος στον κόσμο όπου ζωνοδέλφινα ζουν μόνιμα σε ένα κλειστό, παράκτιο περιβάλλον, απομονωμένα από τον ανοιχτό ωκεανό.

Ο άνθρωπος είναι ο πιο μεγάλος κίνδυνος για αυτά τα θηλαστικά. Τα δελφίνια κινδυνεύουν από τα σκάφη αναψυχής που τα ενοχλούν, από τους δυνατούς θορύβους των μεγάλων πλοίων, από το να πιαστούν κατά λάθος σε δίχτυα, από το ότι δεν βρίσκουν αρκετή τροφή λόγω της υπεραλίευσης και από τις αλλαγές στο κλίμα.

Τα τελευταία χρόνια, προστέθηκε και ο κίνδυνος από τις εξορύξεις πετρελαίου, γιατί μπορεί να γίνει διαρροή που θα μολύνει τη θάλασσα. Ακόμα και οι σεισμικές έρευνες για πετρέλαιο, που κάνουν δυνατούς θορύβους, μπορούν να βλάψουν τα δελφίνια.

Δείτε βίντεο με δελφίνια στο βυθό της Χίου, μέσα από τα πλάνα του Chiosphotos.gr: