Πως ο υπερ- υπολογιστής της ΙΒΜ νίκησε τον Κασπάροφ με μια …ανθρώπινη κίνηση. Ο Ρώσος πρωταθλητής στο σκάκι δήλωσε ότι τον εξαπάτησαν

Στη δεύτερη αναμέτρηση το 1997 μεταξύ του Γκάρι Κασπάροφ και του υπολογιστή της IBM, του Deep Blue, η έκβαση ήταν διαφορετική από αυτήν του 1996. Ο υπολογιστής κέρδισε, ενώ ο ηττημένος Κασπάροφ διαμαρτυρήθηκε για «ανθρώπινη παρέμβαση» κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Οι πωλήσεις της εταιρείας μετά τη νίκη της εκτοξεύτηκαν.

Ένα χρόνο πριν το πολυαναμενόμενο παιγνίδι μεταξύ του Ρώσου πρωταθλητή και του υπολογιστή της ΙΒΜ βρήκε νικητή τον Κασπάροφ. Ο διάσημος σκακιστής απέδειξε ξανά τις μεγάλες του ικανότητες, αντιμετωπίζοντας ένα μηχάνημα το οποίο ανέλυε 100.000 κινήσεις το δευτερόλεπτο. Ωστόσο, η εταιρεία έναν χρόνο μετά έφτιαξε έναν υπερυπολογιστή με 30 επεξεργαστές. Η νέα έκδοση του Deep Blue είχε τη δυνατότητα ανάλυσης 200.000 κινήσεων, διπλάσιες από την προηγούμενη αναμέτρηση το 1996 και μπορούσε να «δει» έως και 40 κινήσεις μπροστά.

Η ρεβάνς ορίστηκε για τον Μάιο του 1997 στη Νέα Υόρκη, αποτελούμενη από έξι παρτίδες. Ο θρυλικός Ρώσος θα αντιμετώπιζε για δεύτερη φορά το «άψυχο» μηχάνημα.

Η πρώτη παρτίδα ήταν σχετικά εύκολη για τον Κασπάροφ και έδειχνε ότι θα είχε ακόμη μία μεγάλη επιτυχία απέναντι στον Deep Blue. Η συνέχεια όμως δεν ήταν το ίδιο εύκολη. Στη δεύτερη παρτίδα ο πρωταθλητής σε μία συνηθισμένη του κίνηση, θυσίασε το πιόνι για να πάρει πλεονεκτική θέση πιστεύοντας ότι ο αντίπαλος θα «τσιμπούσε». Συνέβη ακριβώς το αντίθετο και ο Κασπάροβ βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση. Σε μία κίνηση που δεν χαρακτήριζε την κλάση του και ενώ είχε την ευκαιρία να πάρει την ισοπαλία με ένα διαρκές «σαχ»ή ρουά (άμεση απειλή εναντίον του βασιλιά), εγκατέλειψε την παρτίδα.

Ο Deep Blue έπαιξε με φαντασία και δεν πήρε το πιόνι, κάτι που ο Κασπάροφ ήταν σίγουρος ότι θα γινόταν. Η κίνηση του υπολογιστή ήταν η αρχή της κατάρρευσης του Ρώσου. Μετά τον αιφνιδιασμό, ακολούθησε μία συντηρητική τακτική, ενάντια στη φύση του παιχνιδιού του και απλά αρκέστηκε στο να αντιδρά στις κινήσεις του αντιπάλου. Αφού κατάφερε με δυσκολία να παραμείνει ζωντανός στο παιχνίδι μέχρι και την πέμπτη παρτίδα, ο Deep Blue με μία κατ΄ εξοχήν κίνηση δημιουργικής φαντασίας θυσίασε τολμηρά τον ίππο και ανάγκασε τον Κασπάροφ να εγκαταλείψει στη 19^η κίνηση. Ήταν η ευκολότερη ήττα της καριέρας του.

«Με εξαπάτησαν»

Η αντίδραση του πρωταθλητή μετά το τέλος της παρτίδας ήταν οργισμένη. Ο ίδιος υποστήριξε ότι τον εξαπάτησαν και ότι ήταν ένα “βρώμικο παιγνίδι”.

Χαρακτήρισε την κίνηση του υπολογιστή να μην πάρει το πιόνι «ανθρώπινη», με φαντασία στο παιγνίδι και δημιουργικότητα.

Η πρώτη έκδοση του Deep Blue διακρινόταν από υψηλή υπολογιστική δύναμη, ωστόσο είχε το μειονέκτημα της ψυχρής ανάλυσης. Ο Κασπάροφ ήταν απρόβλεπτος και επιθετικός παίκτης και μπέρδευε πάντα τον αντίπαλο σε κάθε παρτίδα. Η πρώτη αναμέτρηση με τον υπολογιστή το 1996, διακρινόταν από την υπολογιστική ψυχρότητα του Deep Blue, αλλά η δεύτερη δεν ήταν η ίδια.

Η άρνηση της ΙΒΜ  για ρεβάνς

Η εταιρεία αρνήθηκε κατηγορηματικά τις καταγγελίες του Γκάρι Κασπάροφ και υποστήριξε ότι η μόνη παρέμβαση ήταν στο μεσοδιάστημα των αγώνων, όπου οι προγραμματιστές μπορούσαν να κάνουν τροποποιήσεις. Πολλοί τάχθηκαν με τον Κασπάροφ και πίστεψαν ότι πράγματι η ΙΒΜ «έκρυβε» έναν άνθρωπο πίσω από τον Deep Blue. Ο ίδιος αμέσως ζήτησε να οριστεί ρεβάνς, αλλά η εταιρεία αρνήθηκε. Επίσης, η κίνηση της ΙΒΜ να αποσυναρμολογήσει τον υπερυπολογιστή αμέσως μετά το παιχνίδι, αναζωπύρωσε τις υποψίες για δικαιολογημένη αντίδραση από τον Γκάρι Κασπάροφ. Επιπλέον, η εταιρεία καθυστέρησε πολύ να δημοσιοποιήσει τις ακριβείς καταγραφές του Deep Blue.

Η τεράστια προβολή και τα κέρδη

Η ΙΒΜ δεν είχε κανένα λόγο να ρισκάρει τη φήμη της και όταν ο Κασπάροφ στη συνέντευξη τύπου ζήτησε τη ρεβάνς, δεν ανταποκρίθηκε. Μετά τη νίκη του υπολογιστή η φήμη της ΙΒΜ εκτοξεύτηκε και σε βάθος χρόνου η χρηματιστηριακή της αξία αυξήθηκε κατά 11,4 δισ. δολάρια. Η εταιρεία δεν διακινδύνευσε  να αντιμετωπίσει εκ νέου τον Κασπάροφ, αφού κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφικό.

Ο Deep Blue “αποσύρθηκε” νικητής και αποσυναρμολογημένος και μέχρι σήμερα εκτίθεται σε μουσείο.

Πηγή αρχικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Μια παρτίδα σκάκι για τη ζωή του. Πώς ο σκακιστής Μπερνστέιν γλύτωσε το εκτελεστικό απόσπασμα στην Οκτωβριανή επανάσταση, επειδή νίκησε τον αξιωματικό που ήταν υπεύθυνος για την εκτέλεσή του