“Εδώ ρε καίγεται ο τόπος και εγώ θα φύγω με ρεπό;”. Ήρωες πυροσβέστες που έπεσαν στο καθήκον. Οι φωτιές σε Καρέα, Ηλεία, Πήλιo

Κάθε καλοκαίρι, εκατοντάδες πυροσβέστες ρισκάρουν τη ζωή τους για να σώσουν ανθρώπινες ζωές και να “τιθασεύσουν” τα πύρινα μέτωπα κάτω από αντίξοες συνθήκες και συνήθως με ελλιπή μέσα.

Η αναμέτρηση με τις φλόγες κρύβει θανάσιμες παγίδες και ο κατάλογος με τους πυροσβέστες που έχασαν την ζωή τους εν ωρα καθήκοντος το αποδεικνύει.

Οι τέσσερις πυροσβέστες που περικυκλώθηκαν στον Καρέα

Το μεσημέρι της 22ας Ιουλίου 1998, μία μεγάλη πυρκαγιά ξέσπασε στην περιοχή του Καρέα στους πρόποδες του Υμηττού. Την ίδια ημέρα εκδηλώθηκαν φωτιές και αλλού. Στη Σαρωνίδα, το Λαγονήσι και την Ανάβυσσο, ενώ κάτοικοι της Αγίας Μαρίνας στην Ηλιούπολη έβλεπαν τις φλόγες να καίνε τα σπίτια τους.

Στο πύρινο μέτωπο του Καρέα επιχειρούσαν οι αρχιπυροσβέστες Δημήτρης Μαλούκος (47 ετών) και Θεμιστοκλής Μαυραειδής (41 ετών), ο πυροσβέστης Αλέξανδρος Διαβολής (26) και ο εθελοντής πυροσβέστης, Δημήτριος Καραμολέγκος.

Ο άνεμος άλλαξε ξαφνικά κατεύθυνση, οι τέσσερις πυροσβέστες περικυκλώθηκαν από τις φλόγες και κάηκαν ζωντανοί. Η είδηση συγκλόνισε την Ελλάδα και έγινε πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες.

Οι πυροσβέστες δεν μπόρεσαν να γυρίσουν στο δρόμο, όπου είχαν αφήσει το πυροσβεστικό όχημα, ούτε βρήκαν πάνω στην πλαγιά άλλη διέξοδο φυγής.

“Τους φώναζα ‘παιδιά, παιδιά’, αλλά δεν έπαιρνα απάντηση. Ούτε τους έβλεπα από τους πυκνούς καπνούς”.

Η μαρτυρία του εθελοντή δασοπυροσβέστη, Γιώργου Χαρδαλά, που βρέθηκε στο σημείο είναι συγκλονιστική: “Η φωτιά είχε αποκόψει την πλαγιά πίσω τους. Έφυγα τρέχοντας να ειδοποιήσω τους άλλους και τότε σαν να άκουσα μια κραυγή“.

Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ της εποχής, οι τέσσερις πυροσβέστες δεν ήταν επαρκώς εκπαιδευμένοι για δασικές πυρκαγιές και επομένως ήταν ανέτοιμοι να αντιμετωπίσουν την έκτακτη ανάγκη. Συνάδελφοί τους ανέφεραν στην εφημερίδα “Τα Νέα” ότι τρία ήταν τα λάθη που οδήγησαν στην τραγωδία:

1. οι τέσσερις πυροσβέστες στάλθηκαν στο μέτωπο της φωτιάς χωρίς να τους ακολουθούν ενισχύσεις
2. ο οδηγός του πυροσβεστικού οχήματος το εγκατέλειψε και ανέβηκε με τους υπόλοιπους συναδέλφους του στη βουνοπλαγιά
3. δεν είχαν επαρκείς γνώσεις για τη γεωμορφολογία της περιοχής

Η Ένωση Υπαλλήλων Πυροσβεστικού Σώματος Αττικής κατήγγειλε τον σχεδιασμό:

“Μας ανατέθηκε το έργο της δασοπυρόσβεσης χωρίς να υπάρχει στοιχειώδης οργάνωση και σχεδιασμός, ούτε καν το ελάχιστο χρονοδιάγραμμα για να προετοιμαστούμε. Εδώ δεν έχουμε συμπληρώσει τα οργανικά κενά του Πυροσβεστικού Σώματος σε ό,τι αφορά τις φωτιές σε αστικές περιοχές και μας έστειλαν να αναλάβουμε τις φωτιές στα δάση“.

Οι Μαλούκος και Μαυραειδής ήταν έγγαμοι και πατέρες δύο παιδιών, ενώ ο Διαβολής είχε αρραβωνιαστεί και σκόπευε να παντρευτεί. Ο 20χρονος Καραμολέγκος ανήκε στην Εθελοντική Δασοπροστασία του Δήμου Καισαριανής από το 1995.

Όλοι τους κηδεύτηκαν με τιμές ήρωα. Από το 2000 στο σημείο που έχασαν την ζωή τους, έχει τοποθετηθεί μαρμάρινο μνημείο προς τιμήν τους. Στη βάση του έχει χαραχθεί η ακόλουθη επιγραφή:

“Διαβάτη στάσου και προσκύνησε
στη μνήμη εκείνων που έφυγαν
για την ζωή αυτού του δάσους
για τη ζωή τη δική μας
για τη ζωή των παιδιών μας“.

Οι τρεις πυροσβέστες που κάηκαν στη Ζαχάρω

Κατά τη διάρκεια των καταστροφικών πυρκαγιών στην Ηλεία, τον Αύγουστο του 2007, χάθηκαν περισσότεροι από 60 άνθρωποι. Ανάμεσά τους και τρεις εποχικοί πυροσβέστες που υπηρετούσαν στο Πυροσβεστικό Κλιμάκιο Κρεστένων: ο 44χρονος Θανάσης Νιάρχος, ο 43χρονος Ανδρέας Τζούμας και ο 28χρονος Γιάννης Δρακόπουλος.

Το μεσημέρι της 24ης Αυγούστου 2007, πήραν εντολή να μεταβούν στον οικισμό Παλαιοχωρίου της Ζαχάρως. Είχε ξεσπάσει πυρκαγιά από αμέλεια μιας νοικοκυράς που έφτιαχνε κόλλυβα για το μνημόσυνο του πατέρα της με ένα πετρογκάζ.

Όπως αναφέρει ο βετεράνος αστυνομικός συντάκτης, Πάνος Σόμπολος στο βιβλίο του “Τα τραγικά γεγονότα της τελευταίας 35ετίας“, η φωτιά εξαπλωνόταν λόγω των ισχυρών ανέμων και κάτοικοι του χωριού Αρτέμιδα έτρεξαν πανικοβλημένοι προς τη Ζαχάρω.

Ακολούθησαν το δρόμο Μακίστου – Αρτέμιδας – Ζαχάρως δίχως να έχουν ενημερωθεί ότι προς αυτήν την κατεύθυνση η πυρκαγιά είχε επεκταθεί ταχύτατα. Στο 7,5 χιλιόμετρο επιχειρούσαν οι Νιάρχος, Τζούμας και Δρακόπουλος.

“Κι ενώ τα αυτοκίνητα προσπαθούσαν να περάσουν από το στενό σημείο του δρόμου που ήταν παρκαρισμένο το πυροσβεστικό όχημα, παγιδεύτηκαν και δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν. Ακολούθησε κομφούζιο που αποδείχθηκε μοιραίο για πάνω από 20 άτομα.

Τα πτώματα των τριών πυροσβεστών βρέθηκαν: του Δρακόπουλου σε απόσταση 25 μέτρων από το πυροσβεστικό όχημα, του Νιάρχου στα 40 μέτρα και του Τζούμα στα 800“, γράφει ο Πάνος Σόμπολος.

Οι αεροπυροσβέστες που χάθηκαν στο Πήλιο

Τον Ιούλιο του 2000, στο χωριό Λαύκος του νοτίου Πηλίου ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε σημαντικό μέρος του δασικού πλούτου και απείλησε οικισμούς. Στις επιχειρήσεις κατάσβεσης συνέδραμαν με καναντέρ ο 40χρονος επισμηναγός, Γιάννης Μυλωνάς και ο 25χρονος ανθυποσμηναγός Γιάννης Καρασάββας.

Στο αεροσκάφος CL-215 ο Μυλωνάς ήταν ο κυβερνήτης και ο Καρασάββας ο συγκυβερνήτης. Με αυτοθυσία κατέβηκαν χαμηλά, για να πετύχουν τη φωτιά στην “καρδιά” της. Το καναντέρ ετοιμαζόταν να σηκωθεί, όταν χτύπησε αρχικά σε δέντρο και, στη συνέχεια, καρφώθηκε στην πλαγιά. Ήταν 15 Ιουλίου.

Σκηνές θλίψης και οδύνης εκτυλίχθηκαν στις κηδείες που έγιναν τόσο στη Λαμία, την ιδιαίτερη πατρίδα του Μυλωνά, όσο και στο Βόλο, τον τόπο καταγωγής του Καρασάββα.

“Να τον κρατάτε ψηλά. Έτσι ήθελε ο Γιάννης, να είναι πάντα ψηλά“, έλεγε η σύζυγος του Μυλωνά στους αξιωματικούς που κρατούσαν το φέρετρό του.

Τη βαθιά του λύπη για την απώλεια των δύο πιλότων εξέφρασε ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης και ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κώστας Καραμανλής εκθείασε την αυταπάρνησή τους λέγοντας πως “η ευγνωμοσύνη όλων των Ελλήνων θα τους συνοδεύει αιώνια“.

Το μαρμάρινο μνημείο στην τοποθεσία “Μοντελοδρόμιο” κοντά στο χωριό Λαύκος θυμίζει για πάντα την αυτοθυσία των δύο  ηρωικών αεροπυροσβεστών.

Η ηρωική δασοπυροσβέστρια και ο πρώτος νεκρός

Στις 11 Σεπτεμβρίου 1971, ο 47χρονος υπαρχιπυροσβέστης και πατέρας τριών παιδιών, Σπύρος Πετράκης εγκλωβίστηκε σε φλεγόμενο κατάστημα χρωμάτων. Ενώ τα ρούχα του καίγονταν, πήδηξε από ύψος δύο μέτρων για να σωθεί. Τελικά πέθανε από καθολικά εγκαύματα.

Στις 20 Ιουλίου 1982, ο 26χρονος πυροσβέστης Σάββας Καραβασίλης υπέστη εγκαύματα β’ και γ’ βαθμού ενώ επιχειρούσε στη συνοικία Ζαβλάνι στην Πάτρα. Άφησε την τελευταία του πνοή τέσσερις ημέρες αργότερα, στο 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, η φωτιά ξεκίνησε από ένα εργοστάσιο κεραμιδιών και τούβλων και ο Καραβασίλης δεν φορούσε αντιπυρική στολή, διότι υπήρχαν μόνο πέντε στην Πυροσβεστική Πατρών.

Στις 24 Απριλίου 1998, ο 26χρονος πυροσβέστης, Πέτρος Σπυρόπουλος έχασε τη ζωή του στην πυρκαγιά της βιομηχανίας επίπλων SATO στο Μοσχάτο. Ένα τμήμα της καιόμενης οροφής κατέρρευσε και τον καταπλάκωσε.

“Εδώ ρε καίγεται ο τόπος κι εγώ θα φύγω με ρεπό;“, ήταν τα τελευταία λόγια του Σπυρόπουλου, την ώρα που έκλεινε την πόρτα του πυροσβεστικού οχήματος και ξεκινούσε για το Μοσχάτο.

Στις 28 Ιουλίου 1999, η 27χρονη εποχική πυροσβέστρια, Ιωάννα Τασοπούλου εγκλωβίστηκε στις φλόγες, ενώ επιχειρούσε για την κατάσβεση πυρκαγιάς στο χωριό Μελανιός της βορειοδυτικής Χίου. Μαζί της έχασε τη ζωή του και ο 31χρονος εποχικός πυροσβέστης, Σταύρος Καρβουνιάρης.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί πως ο πρώτος νεκρός πυροσβέστης του Πυροσβεστικού Σώματος Ελλάδος (ιδρύθηκε το 1930 ως ΝΠΔΔ) ήταν ο 26χρονος δόκιμος, Κωνσταντίνος Πούλιος, με καταγωγή από τα Γρεβενά και πατέρας ενός νεογέννητου παιδιού.

Έχασε τη ζωή του τις πρώτες πρωινές ώρες της 12ης Νοεμβρίου 1942, κατά την προσπάθεια κατάσβεσης πυρκαγιάς σε διώροφο οίκημα, στη συνοικία Κουλέ Καφέ της Θεσσαλονίκης. Σε ανάμνηση της θυσίας του, η 12η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Ημέρα Μνήμης Πεσόντων Πυροσβεστών.

Πηγές εικόνων κεντρικής φωτογραφίας: εφημερίδα “Τα Νέα” και Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδος