“Νά ‘τανε το ’21”. Κι όμως οι Τούρκοι το διασκεύασαν στη γλώσσα τους. Παραλίγο να δημιουργήσει διπλωματικό επεισόδιο με την Τουρκία και η κόντρα Νταλάρα – Μπιθικώτση

Μου ξανάρχονται ένα ένα χρόνια δοξασμένα

Να ‘τανε το 21 να ‘ρθει μια στιγμή…

Σε στίχους Σώτιας Τσώτου και μουσική Σταύρου Κουγιουμτζή, το τραγούδι “Νά ‘τανε το ’21” έγινε επιτυχία σε χρόνο ρεκόρ.

Πέρα από τον εύστοχο στίχο και την εξαιρετική μουσική σύνθεση, η χρονική συγκυρία της κυκλοφορίας του συνέβαλε επίσης καθοριστικά στην άμεση επιτυχία του κομματιού.

Ηχογραφήθηκε πρώτη φορά τέλη του 1969 και κυκλοφόρησε αρχές του επόμενου χρόνου. Εκτελεστής ήταν ο πρωτοεμφανιζόμενος τότε Γιώργος Νταλάρας.

Εν μέσω Χούντας, ο έξυπνος στίχος της Τσώτου μπορούσε να λάβει διττή ερμηνεία. Καθώς δεν αναφερόταν ρητά ολόκληρη η χρονιά, το “21” μπορούσε να συσχετιστεί και με την 21η Απριλίου. Έτσι, το καθεστώς του Παπαδόπουλου, που κατά τ’ άλλα ασκούσε αυστηρότατη λογοκρισία σε κάθε μορφή τέχνης, επέτρεψε την ελεύθερη κυκλοφορία του.

Ο Κουγιουμτζής διαπίστωσε με έκπληξη ότι οι φίλοι της δικτατορίας των συνταγματαρχών εκλάμβαναν το τραγούδι ως χουντικό, ενώ οι αντιστασιακοί ως επαναστατικό. Όπως χαρακτηριστικά γράφει την αυτοβιογραφία του: «Ένας φίλος μου μουσικός που δούλευε σ’ ένα μαγαζί, όπου πήγαινε το επαναστατικό συμβούλιο της δικτατορίας, μου είπε: “Μόλις μπαίνει ο Πατακός μέσα, μας κάνει νόημα με το χέρι κι εμείς καταλαβαίνουμε και παίζουμε το “Να ’τανε το ’21”.

Εγώ είχα στεναχωρηθεί κι έλεγα: Τι γράψαμε; “Τραγούδι χουντικό;”.

Εκείνη την εποχή γύρισε από την εξορία ένας φίλος ποιητής και μου είπε ότι εμείς μόλις ακούσαμε το “‘21”, είπαμε : “Να το πρώτο αντιστασιακό τραγούδι που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα”. Και τα είχα χάσει, ο ένας το πήρε ως αντιστασιακό, ο άλλος το πήρε ως χουντικό. Και παίρνω την Σώτια, που έγραψε τους στίχους, και της λέω : “Τι τραγούδι γράψαμε;”, μου λέει, “εδώ η Μερκούρη το τραγουδάει στο Παρίσι και ακούς τι λένε εδώ ορισμένοι”. Κι έτσι τελείωσε αυτό. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι όλη η Ελλάδα το είχε τραγουδήσει αυτό το τραγούδι, επομένως δεν μπορούσε να ήταν χουντικό.»

Νέος εναντίον παλιού

Μία μέρα, αφού το “Νά ‘τανε το 21” είχε κυκλοφορήσει, ο συνθέτης Σταύρος Κουγιουμτζής εξιστορεί στο βιβλίο του, «Χρόνια σαν βροχή», ότι τον επισκέφθηκε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης.

«Έβαλα στο πικ-απ το δισκάκι. Όταν τελείωσε το τραγούδι, ρώτησα τον Γρηγόρη πώς του φάνηκε. “Μην το συζητάς” μου είπε, “κανόνι, θα το γυρίσω κι εγώ”. Χάρηκα και στην συνέχεια τον ρώτησα πόσο νομίζει ότι θα πουλήσει. Έπρεπε να σπάσω το φράγμα των δέκα χιλιάδων δίσκων, για να με υπολογίζουν οι εταιρείες.

Πήρε ο Γρηγόρης το δισκάκι, το κοίταξε από δω, το κοίταξε από κει, το ’βαλε στη δεξιά του παλάμη σαν να το ζύγιζε κι είπε : “Πάνω από 30 χιλιάδες”. Πήγε 180. Ακολούθησαν δεκαοκτώ εκτελέσεις ακόμη, μία απ’ αυτές και του Γρηγόρη».

Διαβάστε ακόμα: «Γέλα κυρία μου». Το τραγούδι που απέρριψε ο Νταλάρας και ο Κόκοτας και έγινε μεγάλη επιτυχία από τον Κώστα Καφάση. Το ερμήνευσε ένα χρόνο μετά το Πολυτεχνείο, ενώ ανθούσε το πολιτικό τραγούδι

Οι εκτελέσεις Νταλάρα και Μπιθικώτση είναι μέχρι σήμερα και οι πιο διάσημες. Μάλιστα, η τεράστια επιτυχία του τραγουδιού την εποχή της κυκλοφορίας του προκάλεσε μια άτυπη κόντρα μεταξύ του νεαρού Νταλάρα και του καταξιωμένου συναδέλφου του. Βάσει των πωλήσεων, το κοινό έδειξε να προτιμά την εκτέλεση του πρώτου. Σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου, ο Νταλάρας είχε πει:

Πουλάω περισσότερους δίσκους εγώ. Αυτή τη γνώμη σχημάτισα από μία επίσκεψή μου σε διάφορα πρατήρια. Ζήτησα δίσκους δικούς μου του «21» και μου απάντησαν: «Πουλήθηκαν. Θέλετε να σας δώσουμε με ερμηνεία Μπιθικώτση;».

Διπλωματικό επεισόδιο

Οι πρώτες εκτελέσεις του τραγουδιού, δηλαδή αυτή του Νταλάρα, καθώς και αυτή του Μπιθικώτση, δεν είχαν ακριβώς τους στίχους που γνωρίζουμε σήμερα.

Στο πρώτο ρεφραίν, ο τραγουδιστής ακουγόταν να λέει:

Να πολεμάω τις μέρες στα κάστρα

και το σπαθί μου να πιάνει φωτιά

και να κρατάω τις νύχτες με τ’ άστρα

μια Τουρκοπούλα αγκαλιά

Μετά την απρόσμενη απήχηση, το τραγούδι αναπόφευκτα έφτασε μέχρι τα γραφεία του τουρκικού προξενείου. Ο Τούρκος πρέσβης δεν εκτίμησε ιδιαίτερα τους τελευταίους στίχους του ρεφραίν και εξέφρασε την δυσαρέσκειά του ανοιχτά αποστέλλοντας διάβημα διαμαρτυρίας.

Μη θέλοντας να ρισκάρουν το ξέσπασμα διπλωματικού επεισοδίου, τόσο ο Μάτσας της MINOS, όσο και ο Λαμπρόπουλος της His Master’s Voice κάλεσαν τους καλλιτέχνες τους -τον Νταλάρα και τον Μπιθικώτση αντίστοιχα- να ξαναηχογραφήσουν το κομμάτι. Σε αυτή τη δεύτερη και ευρέως διαδεδομένη εκδοχή, η “Τουρκοπούλα” έχει αντικατασταθεί από την λέξη “ομορφούλα”.

Το παράδοξο είναι ότι λίγα χρόνια αργότερα, η διάσημη τουρκάλα καλλιτέχνιδα Semiramis Pekkan διασκεύασε το τραγούδι στη γλώσσα της. Βέβαια, μόνο η μελωδία έμεινε να θυμίζει τον χαρακτήρα του “Νά ‘τανε το ’21”. Οι τούρκικοι στίχοι δεν έχουν καμία αναφορά σε επαναστάσεις, ήρωες και ιστορικά γεγονότα. Ο τίτλος είναι “Aşkolsun sevgilim sana” (Αγάπη μου σ’ αγαπώ) και τα λόγια είναι καθαρά ερωτικά.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Το μυστήριο της πραγματικής ταυτότητας του «Σταμούλη του λοχία». Το τραγούδι που έγινε μεγάλη επιτυχία σε στίχους του Πυθαγόρα, μουσική του Κατσαρού και ερμηνεία του Καλατζή

αρχική εικόνα: YouTube