Στο αντιπολεμικό “Full Metal Jacket”, ο τρομερός λοχίας υπήρξε πραγματικός εκπαιδευτής νεοσύλλεκτων. Πώς πήρε το ρόλο;

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Ο Λι Έρμεϊ ήταν ο ηθοποιός στην ταινία «Full Metal Jacket» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ που έπαιξε το ρόλο του λοχία-εκπαιδευτή νεοσύλλεκτων Αμερικανών πεζοναυτών, οι οποίοι προορίζονταν για τον Πόλεμο του Βιετνάμ.

Η ερμηνεία του ήταν τόσο ρεαλιστική, καθώς αυτή ήταν η πρώτη του δουλειά πριν γίνει ηθοποιός. Οι περισσότερες ατάκες του στην ταινία ήταν αυτοσχεδιασμοί και δεν υπήρχαν στο σενάριο!

Λι Έρμεϊ

Ο Λι Έρμεϊ κατατάχθηκε στο Σώμα Πεζοναυτών των Ηνωμένων Πολιτειών το 1961, σε ηλικία 17 ετών. Μεταξύ 1965 και 1967, ήταν εκπαιδευτής νεοσύλλεκτων στο Στρατόπεδο Εκπαίδευσης Πεζοναυτών του Σαν Ντιέγκο. Στη συνέχεια, μετατέθηκε ως λοχίας σε αμερικανική μονάδα στην Οκινάβα της Ιαπωνίας.

Το 1968, στάλθηκε στο Νότιο Βιετνάμ, όπου για 14 μήνες πήρε μέρος σε πολλές μάχες με τους Βιετκόνγκ και τους Βορειοβιετναμέζους. Μετά από τραυματισμό, επέστρεψε στην Οκινάβα, όπου προήχθη σε αρχιλοχία. Το 1972, αποστρατεύτηκε λόγω των πολλών τραυμάτων.

Ο Έρμεϊ δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί στη ζωή στις ΗΠΑ και έτσι γύρισε στην Οκινάβα. Εκεί αγόρασε ένα μπαρ με πόρνες. Το μάνατζμεντ γινόταν με τη βοήθεια πεζοναυτών που ήταν εν ενεργεία. Αυτό ήταν παράνομο.

Ως αντάλλαγμα, οι πεζοναύτες είχαν «ειδικές τιμές στα ποτά και τα κορίτσια». Ο Έρμεϊ μπήκε στο στόχαστρο της στρατονομίας και για να μην συλληφθεί, κατέφυγε στη Μανίλα των Φιλιππίνων. Εκεί έκανε το απροσδόκητο. Κινηματογραφικές σπουδές.

Συνεργασία με σκηνοθέτες

Ήταν λίγο μετά το 1975 και είχαν αρχίσει να γυρίζονται οι πρώτες αμερικανικές ταινίες με θέμα τον Πόλεμο του Βιετνάμ. Οι Αμερικανοί σκηνοθέτες επέλεγαν να κάνουν λήψεις στις Φιλιππίνες λόγω της ομοιότητας που είχαν διάφορες περιοχές με το Βιετνάμ.

Ο Έρμεϊ έμενε τότε στη Μανίλα και ανέλαβε τεχνικός σύμβουλος σε κάποιες ταινίες, ενώ έπαιξε σε μικρούς ρόλους. Η πιο γνωστή ταινία είναι η «Αποκάλυψη Τώρα», το 1978, σε σκηνοθεσία του Φράνσις Φορντ Κόπολα.

Το 1987, ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ ξεκίνησε τα γυρίσματα της δικής του ταινίας με θέμα τον Πόλεμο του Βιετνάμ, υπό τον τίτλο «Full Metal Jacket».

Ο Κιούμπρικ προσέλαβε τον Έρμεϊ ως τεχνικό σύμβουλο. Είχε ήδη επιλέξει τον ηθοποιό Τιμ Κόλτσερι για το ρόλο του Χάρτμαν, του λοχία-εκπαιδευτή των νεοσύλλεκτων πεζοναυτών.

Ο Κιούμπρικ ζήτησε από τον Έρμεϊ να βιντεοσκοπήσει 30 λεπτά με σκηνές, όπου θα παρίστανε τον λοχία που κάνει στρατιωτική εκπαίδευση σε νεοσύλλεκτους. Ο Κιούμπρικ ήθελε ο Κόλτσερι να μελετήσει αυτές τις σκηνές του Έρμεϊ, ώστε να μπει στο ρόλο του εκπαιδευτή, ο οποίος επιβάλει στρατιωτική πειθαρχία σε μία ομάδα νεοσυλλέκτων που προορίζονταν για τον Πόλεμο του Βιετνάμ.

Πως πήρε το ρόλο;

Ο Λι Έρμεϊ, αντί για μισή ώρα, έστειλε στον σκηνοθέτη μία βιντεοκασέτα διάρκειας δύο ωρών. Σε αυτή προσέβαλε και έβριζε συνεχώς τους κομπάρσους, ενώ, παράλληλα, τους έκανε καψόνια. Στόχος του Έρμεϊ ήταν να πάρει αυτός τον ρόλο.

Μάλιστα, για να πειστεί ο Κιούμπρικ ότι ήταν ο πλέον κατάλληλος για να ερμηνεύσει τον λοχία-εκπαιδευτή, κανόνισε οι βοηθοί σκηνής να τον χτυπούν με μπάλες του τένις και πορτοκάλια καθώς έκανε τις σκηνές. Δεν έχασε καθόλου την αυτοσυγκέντρωσή του, ακόμη και όταν δεχόταν τα χτυπήματα.

Ο Κιούμπρικ έμεινε άφωνος με την ερμηνεία του Έρμεϊ. Όπως είπε αργότερα σε συνέντευξή του, ήταν σίγουρος ότι κανένας επαγγελματίας ηθοποιός δεν θα μπορούσε να έχει την ίδια απόδοση.

Ο Κολτσέρι αντικαταστάθηκε από τον Έρμεϊ, παρά το γεγονός ότι προετοιμαζόταν μήνες για το ρόλο του Χάρτμαν. Ως αποζημίωση, ο Κιούμπρικ έδωσε στον Κολτσέρι τον μικρότερο ρόλο ενός χειριστή ελικοπτέρου στο Βιετνάμ.

Αυτοκινητιστικό

Και ενώ ο Έρμεϊ είχε πάρει το ρόλο του Χάρτμαν, είχε την ατυχία να χτυπήσει σοβαρά σε αυτοκινητιστικό ατύχημα. Έσπασε τέσσερα πλευρά και το πόδι του. Χρειάστηκε αρκετό καιρό, για να αναρρώσει.

Για το λόγο αυτό, ο Κιούμπρικ γύρισε πρώτα το δεύτερο μισό της ταινίας που διαδραματίζεται στο Βιετνάμ, πριν ξεκινήσει τις λήψεις των σκηνών στο στρατόπεδο εκπαίδευσης των νεοσυλλέκτων. Όμως, ο Έρμεϊ δεν είχε αναρρώσει, όταν κλήθηκε να παίξει τον ρόλο του.

Έτσι έπαιζε στις σκηνές του έχοντας αφόρητους πόνους, κάτι, όμως, που κατάφερε να μην φανεί στην ερμηνεία του.

Αυτοσχεδιασμοί

Ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ, ο οποίος δεν γνώριζε την κατάσταση που ήταν ο Έρμεϊ, ανακάλυψε με έκπληξη ότι αυτοσχεδίαζε και προσέθετε λόγια που δεν υπήρχαν στο σενάριο. Αυτά ήταν κυρίως οι βωμολοχίες και οι προσβολές που πετούσε στους ηθοποιούς που έκαναν τους νεοσύλλεκτους.

Οι αυτοσχεδιασμοί του Έρμεϊ έκαναν τις σκηνές ακόμη πιο ρεαλιστικές.

Ο Κιούμπρικ δεν αντέδρασε. Μάλιστα, περισσότερο από το 50% των διαλόγων είναι λόγια του Έρμεϊ. Σε καμία άλλη ταινία του σκηνοθέτη δεν υπάρχει αυτοσχεδιασμός ηθοποιού, αλλά στη συγκεκριμένη ο ρόλος ήταν βγαλμένος από την αληθινή ζωή του καλλιτέχνη, που προφανώς ήξερε καλύτερα το “σενάριο” της εκπαίδευσης.

Το αποτέλεσμα ήταν οι σκηνές να είναι πιο εκτεταμένες απ’ ότι προβλεπόταν στο αρχικό σενάριο. 

Εξαιρετική ερμηνεία

Παρά τις τεχνικές απαιτήσεις, σε πολλές περιπτώσεις ο Κιούμπρικ χρειάστηκε μόλις τρεις λήψεις, προκειμένου να πάρει το αποτέλεσμα που ήθελε. Συνήθως έκανε 40 λήψεις – και σε ορισμένες περιπτώσεις περισσότερες για μία και μόνη σκηνή!

Η ερμηνεία του Λι Έρμεϊ έλαβε εξαιρετικές κριτικές και ήταν υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα ως Καλύτερος Β’  Ρόλος.

Μετά το «Full Metal Jacket», ο Έρμεϊ έπαιξε σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες, ερμηνεύοντας δεύτερους ρόλους ως στρατιωτικός ή αστυνομικός. Επίσης, ήταν παρουσιαστής σε διάφορες εκπομπές στην αμερικανική τηλεόραση. Σε μία απ’ αυτές, στο History Channel, απαντούσε σε απορίες των τηλεθεατών σε θέματα που είχαν να κάνουν με το στρατό.

Πέθανε το 2018 σε ηλικία 74 ετών.

Δείτε εδώ κάποιες σκηνές του Λι Έρμεϊ ως λοχίας-εκπαιδευτής Χάρτμαν στο “Full Metal Jacket” (1987) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ