Συρακούσες. Ο τύραννος που έπνιξε τη μητέρα του, εξευτέλισε ποιητές και συγκινήθηκε από τη φιλία του Δάμωνα και του Φιντία

Ο Διονύσιος Α,  ο Πρεσβύτερος υπήρξε τύραννος των Συρακουσών, γνωστός για τον αυταρχικό του χαρακτήρα. Ξεκίνησε ως δημόσιος υπάλληλος, αλλά χάρη στις στρατιωτικές του επιτυχίες στους πολέμους με την Καρχηδόνα ανέβηκε στην εξουσία το 405 π.Χ.

Ασχολήθηκε πολύ με την ποίηση και τη λογοτεχνία, φιλοξένησε στην αυλή του γνωστούς ποιητές και φιλοσόφους, όπως τον Πλάτωνα. Παρότι ήθελε να τον θαυμάζουν ως καλλιτέχνη, δεν άντεχε την κριτική και αντέδρασε σκληρά σε όσους δεν του έλεγαν αυτό που ήθελε να ακούσει.

Ήταν αδίστακτος

Ο Διονύσιος Α΄ δεν είχε ηθικούς φραγμούς. Σκότωσε περισσότερους από δέκα χιλιάδες συμπολίτες του και από φθόνο έδωσε τον αδερφό του στους εχθρούς.

Λίγο πριν φύγει η μητέρα του από τη ζωή, δεν την άφησε να πεθάνει, αλλά την έπνιξε. Σε τραγωδία του είχε γράψει: “Η τυραννίδα είναι μητέρα της αδικίας”.

Η ειρωνεία είναι ότι στην προσπάθεια να δείξει ότι είναι ηθικός, ονόμασε τις κόρες του Αρετή, Σωφροσύνη και Δικαιοσύνη

Ο διπλός γάμος

Ο Διονύσιος Α,  παντρεύτηκε ταυτόχρονα δύο γυναίκες, τη Δωρίδα και την Αριστομάχη. Πότε κοιμόταν με τη μία και πότε με την άλλη. Η μία τον συντρόφευε στις εκστρατείες και η άλλη τον υποδεχόταν, όταν επέστρεφε.

Η ειλικρίνεια βλάπτει

Ο τύραννος των Συκουρασών επιθυμούσε διακαώς να γίνει διάσημος ποιητής. Για αυτό το λόγο είχε πολλούς ποιητές στην αυλή του, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Φιλόξενος από τα Κύθηρα, ο οποίος ήταν ξακουστός για τους διθυράμβους του.

Κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου, γινόταν ανάγνωση των έργων του Διονύσιου και ζήτησε από τον Φιλόξενο να του πει την άποψή του σχετικά με τα ποιήματά του. Εκείνος του απάντησε ότι δεν είχαν καμία αξία. Ο τύραννος νευρίασε και έδωσε εντολή να τον οδηγήσουν στα λατομεία.

Κάποια στιγμή, οι φίλοι του παρακάλεσαν τον Διονύσιο να τον φέρει πίσω. Έτσι κι έκανε, αφού συμφιλιώθηκε μαζί του και μάλιστα τον προσκάλεσε ξανά σε συμπόσιο.

Ο τύραννος άρχισε να διαβάζει στίχους και ρώτησε πάλι τη γνώμη του Φιλόξενου. Ο ποιητής δεν έδωσε κάποια απάντηση. Πήγε κατευθείαν στους υπηρέτες και ζήτησε να τον μεταφέρουν στα λατομεία. Ο Διονύσιος γέλασε τόσο πολύ και δεν τον τιμώρησε.

Πιστεύων τῷ φίλῳ

Τα μέλη της Πυθαγόρειας Σχολής είχαν πολύ δυνατούς δεσμούς φιλίας μεταξύ τους. Κάποτε, ο τύραννος Διονύσιος κατηγόρησε τον Φιντία, που ήταν Πυθαγόρειος, για συνωμοσία και τον καταδίκασε σε θάνατο. Ο Φιντίας τότε ζήτησε αναβολή της εκτέλεσής του για μία μέρα, ώστε να τακτοποιήσει τις προσωπικές του υποθέσεις.

Ο φίλος του, ο Δάμων, προσφέρθηκε να πάρει τη θέση του και να εκτελεστεί εκείνος, αν ο Φιντίας δεν επέστρεφε στην ώρα του

Επειδή ο Φιντίας καθυστέρησε να γυρίσει, ο Δάμων οδηγήθηκε στον τόπο της εκτέλεσης. Τη στιγμή που ο δήμιος ετοιμαζόταν να τον σκοτώσει, ο Φιντίας εμφανίστηκε τρέχοντας και πρόλαβε ακριβώς την τελευταία στιγμή να σώσει τον φίλο του.

Ο Διονύσιος εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από την αγάπη και φιλία των δύο ανδρών, που όχι μόνο τους χάρισε τη ζωή, αλλά τους ζήτησε να γίνει κι αυτός φίλος τους.

ΠΗΓΗ: “Όσα δεν γνωρίζατε για την Αρχαία Ελλάδα“, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Αρχική απεικόνιση: Δάμων, Φειδίας και Διονύσιος, 1826, έργο με το οποίο ο 24χρονος τότε Ελουά Φερόν κέρδισε στη Γαλλία το πρώτο “Βραβείο της Ρώμης”