Βυζάντιο

Στα τέλη Δεκεμβρίου 2020 στη Φρεαττύδα ξεβράστηκε μία νεκρή πτεροφάλαινα. Το άτυχο ζώο έχασε τον προσανατολισμό του με αποτέλεσμα να εγκλωβιστεί στα ρηχά και να αφήσει εκεί την τελευταία του πνοή. Φαίνεται ότι πρώτα είχε τραυματιστεί σε σύγκρουση μ’ ένα πλοίο κάτι που επιτάχυνε το θάνατό της. Εκτός από την πτεροφάλαινα στην περιοχή του Αιγαίου […]

Την ιστορία της περίθαλψης και της νοσηλείας των ασθενών στην Ελλάδα, από την αρχαιότητα μέχρι την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, παρουσιάζει η Μηχανή του Χρόνου με το Χρίστο Βασιλόπουλο τη Δευτέρα 11 Ιανουαρίου 2021 στις 21.00 το βράδυ από το Cosmote History. Σε επανάληψη  Κυριακή 17 Ιανουαρίου στις πέντε το απόγευμα Στην αρχαιότητα η νοσηλεία γινόταν […]

Μέχρι σήμερα, πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί διεκδικούν την εφεύρεση του σκακιού. Ένας από τους διασημότερους “υποψήφιους προγόνους” είναι το αρχαιοελληνικό ζατρίκιον. Το «Μέγα Ζατρίκιον», όπως ονομάστηκε, ήρθε στην επιφάνεια στα τέλη του 19ου αιώνα. Ήταν μία από τις ανακαλύψεις που έκανε ο Βρετανός αρχαιολόγος Σερ Άρθουρ Έβανς κατά τη διάρκεια των ανασκαφών του στην Κνωσό. Το […]

Στην κορυφή του λόφου της Βολισσού δεσπόζει μισογκρεμισμένο ένα αρχαίο κάστρο. Το κάστρο της Βολισσού ήταν το βασικό αμυντικό οχυρό της βόρειας Χίου. Στην ιστοριογραφία συνδέεται με τον βυζαντινό στρατηγό Φλάβιο Βελισάριο που έζησε τον θρίαμβο, τη δόξα και την καταστροφή. Υπήρξε ένας τραγικός ήρωα. Για αιώνες, προστάτευε όλο το βορειοδυτικό μέρος του νησιού γνωστό ως Αμάνη, τα χωριά […]

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Τον Ιούλιο του 2020 μετά από την απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν η Αγία Σοφία μετατράπηκε σε τζαμί και τα μωσαϊκά της από την εποχή που ήταν ο καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης καλύφθηκαν ώστε να μην είναι ορατά. Όμως, πριν από 85 χρόνια, το 1935, μία άλλη κυβέρνηση της Τουρκίας, του Κεμάλ […]

Γράφει ο Mikrasiatis: Η απόφαση της Τουρκίας να λειτουργήσει η Αγιά Σοφιά ως τζαμί, έθεσε υπό αμφισβήτηση τα πολύτιμα ψηφιδωτά της. Τα μωσαϊκά επιχρίστηκαν επί αιώνες όταν ο πρώην καθεδρικός ναός της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε τόπο μουσουλμανικής λατρείας. Αλλά πριν μετατραπεί ο ναός σε μουσείο, ένας Αμερικανός, ο Thomas Whittemore, βοήθησε να αποκαλυφθεί και […]

Γενέτειρα του πρώτου δημοκρατικού πολιτεύματος στη σύγχρονη Ελλάδα, σημείο συνάντησης αρχαίων μνημείων και μεσαιωνικών ερειπίων, ακατέργαστο φυσικό τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς. Η Νέα Επίδαυρος είναι ένα διαμάντι καλά κρυμμένο στην καρδιά της Αργολίδας. Από την αρχαιότητα έως και την Ελληνική Επανάσταση, ο μικρός οικισμός λεγόταν Πιάδα. Η επικρατέστερη εκδοχή θέλει το όνομα να προήλθε από τον μυθικό […]

Είναι μία από τις αρχαιότερες ακροπόλεις της Ελλάδας. Γνωστή και ως «Γλας», η Ακρόπολη των Θεστιέων ατενίζει ολόκληρο τον κάμπο του Αγρινίου με τον Αχελώο, τις λίμνες, ενώ βλέπει μέχρι τα παράλια του Ιονίου. Στην αρχαιότητα το κάστρο ήταν η ακρόπολη της πόλης Θεστίας που ιδρύθηκε από τον μυθικό βασιλιά Θέστιο. Τα θεμέλια της «κυκλώπειας […]

Η Κωνσταντινούπολη πολιορκούταν αδιάκοπα από τις 7 Απριλίου ως τις 29 Μαΐου 1453. Η Δύση είχε 52 μέρες για να στείλει βοήθεια και να την σώσει. Τελικά στάλθηκαν μόνο ευχές, καλές προθέσεις και περίπου 150 στρατιώτες. Ο Μωάμεθ ξεκίνησε την πολιορκία χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά στην οθωμανική δυναστεία έναν αληθινά αξιόμαχο στόλο με 400 πλοία και […]

Στις 29 Μαΐου 1453, με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς γράφτηκαν οι τίτλοι τέλους της χιλιόχρονης Βυζαντινής αυτοκρατορίας και του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Μετά το θάνατό του, έγινε θρυλική μορφή της ελληνικής λαϊκής παράδοσης ως ο “Μαρμαρωμένος Βασιλιάς”, που θα ξυπνήσει και θα ανακτήσει την Αυτοκρατορία και την Κωνσταντινούπολη από τους Οθωμανούς. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος από μικρή ηλικία […]

Δεκάδες θανατηφόρες πανδημίες έχουν πλήξει την ανθρωπότητα ανά τους αιώνες. Για μερικές από αυτές, πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι να βρεθεί θεραπεία και να εξαλειφθούν. Άλλες πάλι εξαφανίστηκαν τόσο ξαφνικά και μυστήρια, όπως εμφανίστηκαν. Ο λοιμός της Αθήνας (430 π.Χ.) Ο μεγάλος λοιμός έφτασε στην Αθήνα από το λιμάνι του Πειραιά περί το 430 π.Χ. και εξαπλώθηκε ταχύτατα. […]

324 μ.Χ. Στον θρόνο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ανέβηκε ο Κωνσταντίνος ο Α. Είχε κατατροπώσει τον ισχυρό αντίπαλό του Λικίνιο, που διεκδικούσε την εξουσία, στην Ανδριανούπολη. Όταν ο Λικίνιος αντιλήφθηκε ότι δεν είχε καμία ελπίδα να επικρατήσει κατά των δυνάμεων του Κωνσταντίνου, γονάτισε μπροστά του, του παρέδωσε την πορφύρα και τον αναγνώρισε ως τον μονοκράτορα της ρωμαϊκής […]

Συνήθως όταν “στριμώχνουμε” κάποιον με τα επιχειρήματά μας σε μια συζήτηση και δεν μπορεί να απαντήσει, λέμε ότι “τον κολλήσαμε στον τοίχο”.  Η συγκεκριμένη φράση επέζησε εδώ και εκατοντάδες χρόνια, καθώς έχει ρίζες στη βυζαντινή περίοδο. Στα χρόνια του αυτοκράτορα Ρωμανού Διογένη, ο οποίος έμεινε στον θρόνο από το 1068 ως το 1071, λέγεται πως ένας […]

Πηγή: Η άγνωστη πλευρά του Βυζαντίου, του Ιωάννη Γρυντάκη, Γεώργιου Δάλκου, Άγγελου Χόρτη και Έκτορα Χόρτη, εκδόσεις Μεταίχμιο Οι Βυζαντινοί, ακολουθώντας πιστά τις προτροπές του Ευαγγελίου, προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να κάνουν αγαθοεργίες. Μία γυναίκα, προκειμένου να κάνει θεάρεστα έργα, έκλεβε από τον άντρα της όσα χρήματα μπορούσε και στη συνέχεια έκανε ελεημοσύνες στο όνομά […]

γράφει η Άννα Αχιολά στην Ροδιακή Τη Ρωμαϊκή περίοδο, ήταν ντροπιαστικό και υποτιμητικό να είναι κανείς ευνούχος. Ακολούθως, στο Βυζάντιο (Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία) ο ευνουχισμός ως πράξη είχε μεν και τιμωρητικό χαρακτήρα, αφού αποτελούσε τιμωρία για σκλάβους,  αιχμαλώτους και υποπέσοντες σε σεξουαλικά κυρίως εγκλήματα (όπως ο Ησαΐας ο Ρόδιος που κατηγορήθηκε ως παιδεραστής), συχνά όμως […]

Πηγή: «Η άγνωστη πλευρά του Βυζαντίου. Ιστορικά παράδοξα», Ιωάννης Γρυντάκης, Γεώργιος Δάλκος, Άγγελος Χόρτης, Έκτορας Χόρτης. Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Φαύστα σούπα Ο Μέγας Κωνσταντίνος είχε από την πρώτη γυναίκα, τη Μινερβίνη, έναν γιο, τον Κρίσπο και από τη δεύτερη, τη Φαύστα, δύο άλλους γιους, τον Κωνσταντίνο και τον Κώνστα. Η Φαύστα κατηγόρησε τον Κρίσπο ότι την […]

Στην κεντρική Νάξο, στην κορυφή ενός απότομου λόφου που βρίσκεται ανάμεσα στις περιοχές του Σαγκριού και της Αγιασσού, υψώνεται το ξεχασμένο κάστρο Απαλίρου. Το όνομά του το πήρε από τις απαλιριές, ένα είδος θάμνου που φυτρώνει κοντά στο κάστρο. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό κάστρο, χτισμένο σε μια οχυρή θέση. Μέχρι πρόσφατα, θεωρούνταν ότι η […]

Πηγή: Η άγνωστη πλευρά του Βυζαντίου, εκδόσεις Μεταίχμιο Το 542 μ.Χ μια τρομερή επιδημία βουβωνικής πανώλης, που ξεκίνησε από την Αίγυπτο, απλώθηκε σε όλη την ανατολική Μεσόγειο και στην Πόλη. Στην τελευταία πέθαιναν καθημερινά περίπου 10.000 άτομα. Η ταφή των νεκρών σταδιακά έγινε αδύνατη. Τα πτώματα αρχικά μεταφέρονταν και στοιβάζονταν σε ένα εγκαταλελειμμένο φρούριο, γρήγορα […]

Σήμερα με αυτή τη φράση εννοούμε τον ριψοκίνδυνο ή τον αμφιβόλου ηθικής άνθρωπο ο οποίος έπεσε θύμα των ίδιων του των ενεργειών. Ποιες είναι όμως οι ρίζες του περίεργου αυτού ρητού;

Το «πλάκωμα στο ξύλο» σήμερα  έχει μεταφορική σημασία, ωστόσο έχει προέλθει από την πραγματική ζωή. Στα βυζαντινά χρόνια, όσοι έκλεβαν, μεθούσαν, απατούσαν και πρόδιδαν τιμωρούνταν με διαπόμπευση. Η δημόσια διαπόμπευση συνοδευόταν με  μαστίγωση,  κουρά,  ρινότμηση και  άλλα σκληρά βασανιστήρια. Μια ηπιότερη ποινή ήταν το σημάδεμα με πυρωμένο σίδερο. Οι κλέφτες ειδικότερα σφραγίζονταν στο μέτωπο με […]

Πηγή: Μια σταγόνα ιστορία, Δημήτρης Καμπουράκης, εκδόσεις Πατάκη  Την Άνοιξη του 1192, κι ενώ η Βυζαντινή Αυτοκρατορία ψυχορραγεί ένας εξηνταπεντάχρονος τυχοδιώκτης, ο Ανδρονίκος Κομνηνός οδηγεί τους οπαδούς του από την Παφλαγονία, όπου βρισκόταν εξόριστος, εναντίον την Κωνσταντινούπολης. Αυτοκράτορας στη Βασιλεύσουσα ήταν ο Αλέξιος ο Β’, μόλις 12 χρονών. Στην πραγματικότητα κυβερνούσε η μάνα του, Μαρία […]