1821

Μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα, στην καρδιά του ιστορικού κέντρου της Αθήνας πλάι στους «Αέρηδες» και στο Μοναστηράκι, στεγαζόταν η πιο σκληρή φυλακή της πόλης. Το κτίριο, που αρχικά ήταν σεράι, διακρίνεται στην επιχρωματισμένη φωτογραφία του 1869 ακριβώς πίσω από το Μοναστηράκι. Ήταν έργο του σκληρού Οθωμανού πασά Χασεκή, που υποχρέωσε τους Αθηναίους να χτίσουν και ένα τεράστιο […]

Σε απόσταση 60 χιλιομέτρων βορειοδυτικά από την πόλη της Χίου βρίσκεται το χωριό Μελανιός. Είναι χτισμένο στην πλαγιά ενός λόφου και αγναντεύει το Αιγαίο προσφέροντας ένα από τα μαγευτικότερα ηλιοβασιλέματα στη Χίο. Και όμως η ιστορία του δεν είναι καθόλου ειδυλλιακή καθώς η περιοχή αιματοκυλήθηκε όσο καμία άλλη από τους τούρκους το 1822. Ο τόπος […]

Από το 1816 ως το 1821 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, κυνηγημένος από την Πελοπόννησο, έζησε ως ιδιώτης στη Ζάκυνθο ασχολούμενος με το ζωεμπόριο. Η τιμιότητα στις συναλλαγές του και η φυσική του καλοσύνη τον βοήθησαν να κερδίσει πολύ γρήγορα την εκτίμηση του ζακυνθινού λαού. O “γέρος” ζούσε σε ένα μικρό σπίτι πίσω από το αρχοντικό του Αλέξανδρου […]

Από τις πρώτες μέρες του εθνικού ξεσηκωμού, ο Κολοκοτρώνης είχε συλλάβει την ιδέα της πολιορκίας και της άλωσης της Τριπολιτσάς (σημερινής Τρίπολης), επειδή κατείχε στρατηγική θέση και ήταν το διοικητικό κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Μοριά. Στην Τριπολιτσά είχε την έδρα του ο Μόρα-Βαλεσί, ο στρατιωτικός διοικητής της Πελοποννήσου, με όλο το χαρέμι και τα […]

Στη μάχη της Σπλάντζας (σημερινή Αμμουδιά Πρεβέζης) ο οπλαρχηγός Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, νεώτερος αδελφός του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, πριν πεθάνει από σφαίρα των Οθωμανών, διέταξε τον ιπποκόμο του να πάρει την αιματοβαμμένη ζώνη του και να την παραδώσει στην οικογένειά του στη Μάνη. Για να εκδικηθούν τον θάνατό του, οι Έλληνες σκότωσαν πέντε αιχμάλωτους. H μάχη δεν είχε […]

Η περιοχή του Μαραθώνα όπου οι Έλληνες πολεμιστές του Μιλτιάδη σταμάτησαν το 490 π.Χ τους Πέρσες αποτελεί το σημαντικότερο πεδίο μάχης του αρχαίου κόσμου. Δεν είναι πολύ γνωστό αλλά στην ίδια περιοχή οι επαναστατημένοι Έλληνες σταμάτησαν το 1824 τους Τούρκους σε μια σημαντική μάχη για την ανεξαρτησία. Η σκληρή μάχη έγινε ανάμεσα σε 3.000 Τούρκους και 600 […]

Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση το 1821, οι Τούρκοι προχώρησαν σε διωγμούς Ελλήνων ακόμη και σε περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι οποίες δεν είχαν ακόμα επαναστατήσει. Ανάμεσα τους και η Κύπρος, όπου ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β΄ διέταξε την εξόντωση εκατοντάδων επιφανών Κυπρίων. Μεταξύ αυτών και ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός. Η Κύπρος εκείνη την περίοδο είχε πληθυσμό […]

24 Απριλίου 1827. Μία μόλις μέρα μετά τον θάνατο του Γεώργιου Καραΐσκάκη, οι Έλληνες υπέστησαν ένα ακόμη μοιραίο πλήγμα. Η μάχη του Ανάλατου στην Αθήνα κατέληξε σε ολέθρια ήττα των ελληνικών στρατευμάτων. Χιλιάδες αγωνιστές σκοτώθηκαν, αιχμαλωτίστηκαν και βασανίστηκαν. Μεταξύ των αιχμαλώτων ήταν και ο Δημήτριος Καλλέργης. Γόνος επιφανούς οικογένειας της Κρήτης, ο Δημήτριος Καλλέργης γεννήθηκε […]

Η Μαντώ Μαυρογένους και ο Δημήτριος Υψηλάντης γνωρίστηκαν στα χρόνια της επανάστασης στο Ναύπλιο το 1823. Ανάμεσά τους αναπτύχθηκε ένας δυνατός έρωτας. Η Μαντώ Μαυρογένους γεννήθηκε στην Τεργέστη. Καταγόταν από αριστοκρατική Φαναριώτικη οικογένεια και έλαβε εξαιρετική μόρφωση. Ήταν η εποχή που στην Ευρώπη κυριαρχούσε ο διαφωτισμός και τα εθνικο-απελευθερωτικά κινήματα και η Μαντώ επηρεάστηκε βαθύτατα. Πριν ακόμα […]

“Πέθανε στη ψάθα” λέει ο ελληνικός λαός όταν θέλει να εξηγήσει ότι κάποιος πέθανε σε κατάσταση μεγάλης ένδειας και φτώχειας. Σύμφωνα με μία θεωρία, η φράση καθιερώθηκε μετά την ελληνική επανάσταση. Το νεοσύστατο ελληνικό κράτος ήταν κατεστραμμένο από τις πολεμικές συγκρούσεις. Τα οικονομικά μέσα ήταν πενιχρά και δεν υπήρχε η δυνατότητα συνταξιοδότησης των αγωνιστών και στρατιωτικών […]

Μετά τη μάχη στην Αλαμάνα στις 23 Απριλίου 1821, που έληξε με τη συντριπτική ήττα των Ελλήνων από τους Τούρκους η ελληνική επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα και στην Πελοπόννησο κινδύνευε. Το ηθικό των Ελλήνων είχε αρχίσει να κλονίζεται με την είδηση ότι ο Αλβανός πασάς είχε σουβλίσει τον Αθανάσιο Διάκο. Μετά τη νίκη του αυτή, ο […]

Οι Τούρκοι, μη συναντώντας πλέον αντίσταση, ήταν έτοιμοι να διασχίσουν τη γέφυρα. Όμως, ο Κολοκοτρώνης με 20 άνδρες τους πρόλαβε και την κατέλαβε.

Η φράση “θα γίνει Κούγκι” έγινε συνώνυμο της αυτοθυσίας και του ανυποχώρητου αγώνα που αν χρειαστεί μπορεί να φτάσει στα άκρα. Αυτή η ηρωική πράξη ανέδειξε τον μοναχό σε έναν από τους θρύλους της ελληνικής ιστορίας. Υπάρχουν όμως μελετητές που δίνουν διαφορετική εξήγηση στον ρόλο των προσώπων της ιστορίας και υποστηρίζουν ότι αυτός που πυροδότησε […]

Στις 13 Νοεμβρίου 1824, ο Πάνος Κολοκοτρώνης κατευθυνόταν προς το χωριό Σιλίμνα, όπου είχε στρατοπεδεύσει ο πατέρας του, Θεόδωρος. Μαζί του ήταν ο υπασπιστής και γραμματικός του, ο Θεόδωρος Ρηγόπουλος, καθώς και δύο άλλοι σύντροφοί του. Επέστρεφαν από την πολιορκία του χωριού Θανά, όπου είχαν οχυρωθεί άντρες των κυβερνητικών υπό τον Βάσιο Μαυροβουνιώτη, ενός οπλαρχηγού […]

Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, πλούσιος έμπορος της Πάτρας, υπήρξε με δική του θέληση, έγκλειστος στο Μεσολόγγι κατά τη δεύτερη πολιορκία της πόλης και σκοτώθηκε κατά την Έξοδο. Στο Μεσολόγγι βρέθηκε ως απεσταλμένος της Διοίκησης από το Ναύπλιο, την οποία δεν έπαψε να βομβαρδίζει με επιστολές για τον επισιτισμό της μαρτυρικής πόλης. Από τις πρώτες επιστολές του […]

Το 1812 -1814 γκρίζα σύννεφα άρχισαν να εμφανίζονται στη σχέση του Αλή Πασά με την Υψηλή Πύλη. Εκείνη την περίοδο ο Σουλτάνος άρχισε να αυξάνει τις απαιτήσεις του, κυρίως σε οικονομικό επίπεδο, προς τον Αλή Πασά. Οι σχέσεις του Αλή Πασά ποτέ δεν ήταν σε άριστο επίπεδο με την Υψηλή Πύλη, με το Σουλτάνο να […]

Ο Δήμος Τσέλιος, που είναι πιο γνωστός με το όνομα Δημοτσέλιος, ήταν ένας από τους μεγάλους αγωνιστές του 1821. Το πραγματικό οικογενειακό όνομά του ήταν Δήμος Φερεντίνος. Η ζωή του στιγματίστηκε από τραγικά γεγονότα ήδη από την εποχή που ήταν παιδί. Ο Δημοτσέλιος γεννήθηκε στη στο Σπαρτοχώρι του Μεγανησίου της Λευκάδας. Όμως, δεν πρόλαβε να γνωρίσει […]

Πηγή: Όσα δεν γνωρίζατε για την τουρκοκρατία και την επανάσταση του 1821, εκδόσεις Μεταίχμιο Οι Τούρκοι της Θεσσαλίας υπέφεραν πολύ από τη μανία του Αλή πασά και του γιου του, Βελή, όσο υπέφεραν και οι υπόδουλοι Έλληνες. Ως εκτελεστικά όργανα της διοίκησής του ο Αλή πασάς διόριζε Έλληνες, οι οποίοι τους μεταχειρίζονταν με εκδικητική σκληρότητα. Δεν […]

23 Απριλίου 1827. Ανήμερα της γιορτής του ο Γεώργιος Καραϊσκάκης ξεψύχησε. Ο Καραϊσκάκης και το στράτευμά του είχαν χτίσει ταμπούρια στα υψώματα στο Κερατσίνι. Είχε δώσει εντολή να μη γίνει καμία συμπλοκή με τους Τούρκους. Να μην πέσει ούτε ένα πυροβολισμός. Όμως, το βράδυ της 22ης Απριλίου κι ενώ βρισκόταν στη σκηνή του βαριά ασθενής, άκουσε […]

Ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο φιλοξενείται στην έκθεση “Σελίδες Ταχυδρομημένης Ιστορίας”, στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για σελίδες από την επιστολή ενός αμερικανού φιλέλληνα το 1824 με τα στοιχεία J.J.L ο οποίος καταγράφει σημαντικές πληροφορίες για τη ελληνική επανάσταση και διασώζει τα πρώτα σχέδια και λάβαρα των αγωνιστών, ανάμεσα στα οποία και η πρώτη εικόνα της  […]

Επί Τουρκοκρατίας τα σχολεία ήταν κατά κανόνα, πρωτόγονα. Μερικοί καλόγεροι και λαϊκοί που ήξεραν ανάγνωση και γραφή μάζευαν τα παιδιά στους νάρθηκες εκκλησιών ή σε κάποιο κελί και τους μάθαιναν την αλφαβήτα, καθώς και να κουτσοδιαβάζουν.  Οι “ανώτερες” τάξεις περιελάμβαναν τη Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου, την Οκτώηχο, το Ψαλτήρι και τον Απόστολο. Προβιβασμός σε άλλη τάξη ήταν […]

Η τεχνογνωσία που είχαν αποκτήσει επί αιώνες οι πειρατές στην θάλασσα στάθηκε πολύτιμος βοηθός πριν και κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821. Είχαν πολεμική εμπειρία στη θάλασσα και εξοπλισμένα καράβια, τα οποία εύκολα μπορούσαν να τα μετατρέψουν σε πολεμικά. Με αυτόν τον τρόπο συνέβαλαν αποφασιστικά στον αγώνα. Όμως και αρκετοί από τους οπλαρχηγούς προϋπήρξαν […]