Αυτή είναι η σπηλιά της Ακρόπολης από την οποία Σάντας και Γλέζος αναρριχήθηκαν για να κατεβάσουν την γερμανική σημαία στην κατοχή. Τι συνέβη όταν επέστρεψαν στο ίδιο σημείο μετά από 41 χρόνια

Αυτή είναι η περίφημη σπηλιά μέσα από την οποία στις 30 Μαΐου του 1941 ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας αναρριχήθηκαν στην Ακρόπολη και κατάφεραν  να υποστείλουν τη σημαία του Γ΄ Ράιχ. 41 χρόνια μετά οι δύο ήρωες επέστρεψαν στο σπήλαιο μετά από πρόσκληση της Μελίνας Μερκούρη για αυτοψία.

Οι δύο τολμηροί νέοι κατάφεραν να κατεβάσουν την σβάστικα και να αποδράσουν στο σκοτάδι. Ήταν η πρώτη αντιστασιακή πράξη στην κατεχόμενη Αθήνα με μεγάλο συμβολικό χαρακτήρα.

Το 1982 η Μελίνα Μερκούρη ως Υπουργός Πολιτισμού ζήτησε να γίνει ανασκαφική έρευνα στη συγκεκριμένη σπηλιά  με σκοπό να βρεθεί η σημαία λάφυρο. Σε κάποιο κοίλωμα  της σπηλιάς, οι δύο νεαροί τότε είχαν σφηνώσει τη μάλλινη γερμανική σημαία και έφυγαν.

H επίμαχη σπηλιά βρίσκεται πάνω από την Μυκηναϊκή Κρήνη. Βρίσκεται μέσα σε μια φυσική σχισμή, που δημιουργήθηκε όταν αποκολλήθηκε μεγάλο τμήμα του βράχου.  Ο μόνος τρόπος προσέγγισης της ήταν μέσω μιας αθέατης σκάλας. Η κλίμακα αυτή σχετίζεται  σύμφωνα με περιγραφές του Παυσανία με την εορτή των Αρρηφορίων, όπου νεαρά κορίτσια των Αρρηφόρων μετέφεραν νερό από την Ακρόπολη προς το Ιερό της Αφροδίτης και του Έρωτα.  Μέσα στην σπηλιά είχαν τοποθετηθεί ξύλινες σκαλωσιές από Αμερικανούς αρχαιολόγους οι οποίοι πριν από τον πόλεμο πραγματοποιούσαν ανασκαφές. Αυτές τις  σκαλωσιές χρησιμοποίησαν οι δύο τολμηροί νεαροί το 1941 προκειμένου να αναρριχηθούν στην Ακρόπολη.

Στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1982 οι σκαλωσιές αυτές -αν και φθαρμένες- βοήθησαν και πάλι τον Γλέζο να ακολουθήσει τα ίδια βήματα.  Όπως ο ίδιος εκμυστηρεύτηκε στην “Μηχανή του Χρόνου” σε εκείνη την επιχείρηση προειδοποίησε την υπουργό και τους συνεργάτες της να μην επιχειρήσουν περαιτέρω ανασκαφικές εργασίες, καθώς τα πετρώματα αποτελούνται από σχιστόλιθο και κινδυνεύουν να διαταραχθούν με απρόβλεπτες συνέπειες για την δομή όλου του βράχου.

Ο Λάκης Σάντας είχε μιλήσει τότε για τη σπηλιά: «Κάτω μας το βάραθρο άνοιγε το μαύρο του στόμα να μας καταπιεί στο πρώτο ξεγλίστρημα. Σαράντα μέτρα κάτω κατέβαινε η σπηλιά και κατόπιν ανοιγότανε το χείλος ενός ξεροπήγαδου, άλλα καμιά δεκαριά μέτρα».

Ο Μανώλης Γλέζος πίστευε ότι δύσκολα θα μπορούσε να βρεθεί η σημαία, γιατί εκτιμούσε ότι οι Γερμανοί την εντόπισαν και την ανέσυραν. Θεωρούσε αυτό το σενάριο πολύ ισχυρό. Παρόλα αυτά δεν αρνήθηκε στην Μερκούρη την πρόσκληση και έδωσε το παρόν στην έρευνα. Μάλιστα με την χρήση ενός σχοινιού μπήκε στο εσωτερικό για να διαπιστώσει ο ίδιος εάν οι σκαλωσιές ήταν ακόμα στέρεες. Η σημαία δεν βρέθηκε εκεί. Ούτε τότε, ούτε στις επόμενες έρευνες, που έγιναν με σπηλαιοκαταδύτες. Η εκτίμησή του επιβεβαιώθηκε: οι γερμανοί δεν θα την άφηναν εκεί.

Η μαρτυρία του Γλέζου για την υποστολή της σημαίας 

Την ιστορία της σημαίας ο Μανώλης Γλέζος πάντα απέφευγε να την περιγράφει και συνήθως απαντούσε έμμεσα στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων. Η σεμνότητα, αλλά και η επιθυμία του να αναγνωριστούν και οι άλλες ιστορίες της εθνικής αντίστασης τον κρατούσε μακριά από μια κλασική διήγηση των γεγονότων. Συνήθως απαντούσε: “τα είπαμε μια φορά, δεν χρειάζεται να επαναλαμβανόμαστε”.

Η θύμηση της μητέρας του πάντα τον συγκινούσε και αυτός ήταν ο μόνος λόγος για να αναφερθεί σε εκείνο βράδυ:  “Όταν γυρίσαμε σπίτια μας ήταν περασμένα μεσάνυχτα. Η μάνα μου με περίμενε καθισμένη στα σκαλοπάτια. Είχε αγωνία και μόλις με είδε με βούτηξε και ρώτησε επιτακτικά που ήμουν. Τότε άνοιξα το σακκάκι μου και της έδειξα ένα κομμάτι από την ναζιστική σημαία που είχαμε κόψει. Με έσφιξε πάνω της και με φίλησε. Την επόμενη ημέρα όταν ο πατριός μου την ρώτησε που ήταν ο Μανώλης, του απάντησε: Ανέβα στην ταράτσα και δες στην Ακρόπολη”.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Τι απέγινε η Ιουλία Μπίμπα, η ηρωική δασκάλα της κατοχής που έγινε σαμποτέρ και τίναξε στον αέρα την προδοτική ΕΣΠΟ. Βρέθηκε το πιστοποιητικό θανάτου στη Βιέννη όπου εκτελέστηκε με γκιλοτίνα