Διονύσιος Ρώμας. Ο Ζακυνθινός αριστοκράτης που ξόδεψε όλη την περιουσία του για την Επανάσταση του ’21. Κατηγορήθηκε ως συνωμότης, αθωώθηκε και πέθανε λησμονημένος

“Ημείς ομιλούμεν με πράξεις και όχι με φράσεις κενάς από ουσίαν”, Διονύσιος Ρώμας.

Ο Ζακυνθινός νομικός και διπλωμάτης, υπήρξε ένας από τους αφανείς ήρωες και ευεργέτες της Ελληνικής Επανάστασης. Γόνος αριστοκρατών, ανέλαβε σε μικρή ηλικία τα καθήκοντα του Γενικού Πρόξενου της Βενετίας σε Μοριά και Ρούμελη. Έτσι γνώρισε την επανάσταση και τους ανθρώπους της.

Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και μετέτρεψε το πλούσιο αρχοντικό του σε “γιάφκα” της εποχής. Εκεί φιλοξενήθηκαν όλοι οι μεγάλοι αγωνιστές και οπλαρχηγοί, ανάμεσά τους και ο Κολοκοτρώνης, με τον οποίο ανέπτυξαν φιλικούς δεσμούς. Το 1820, οι Άγγλοι εφόρμησαν στο σπίτι του, με σκοπό την ανακάλυψη μυστικών πατριωτικών εγγράφων.

Αυτοεξορίστηκε στη Βενετία για τέσσερα χρόνια και όταν επέστρεψε ίδρυσε την “Επιτροπή Ζακύνθου” διαθέτοντας μεγάλο τμήμα της περιουσίας του στην Επανάσταση.

Ο Ζακυνθινός νομικός

Ο Διονύσιος Ρώμας γεννήθηκε το 1771 στην Ζάκυνθο, όπου και ολοκλήρωσε τις δημόσιες σπουδές του. Αμέσως μετά έφυγε για την Πάδοβα, όπου σπούδασε νομικά. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, άσκησε το επάγγελμα του νομικού αλλά δεν μπορούσε να μείνει αδιάφορος στην σκλαβιά των υποδουλωμένων Ελλήνων.

Το 1794 διαδέχτηκε τον πατέρα του στη θέση του Γενικού Προξένου της Βενετίας στο Μοριά και στη Ρούμελη. Στον Μοριά είχε την ευκαιρία να ζήσει από κοντά τα πρώτα βήματα αντίστασης των σκλαβωμένων Ελλήνων και άρχισε την συνωμοτική του δράση με εξέχοντες προκρίτους, πολλούς οπλαρχηγούς και διάφορους αγωνιστές, κυρίως με κλέφτες των ορεινών περιοχών. Ανάμεσά τους ήταν διάσημες προσωπικότητες της Επανάστασης, όπως ο Νοταράς, ο Μαυρομιχάλης, ο Δεληγιάννης, ο Ζαΐμης και ο Λόντος.

Διαβάστε ακόμα:  Οι απώλειες των Ελλήνων στην Επανάσταση του 1821. Οι ειδικοί υπολογίζουν από 230 ως 600 χιλιάδες. Γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη απόκλιση

Tο 1803 έγινε μέλος της Συντακτικής Επιτροπής για την ψήφιση του Επτανησιακού Συντάγματος, το 1806 ανέλαβε τα καθήκοντα του Πρύτανη της Κέρκυρας, ενώ το 1809 εκλέχτηκε γερουσιαστής. Από τις θέσεις που ανέλαβε, γνώρισε εκ των έσω τις δυτικές μορφές οργάνωσης της πολιτείας και απέκτησε πολύτιμη εμπειρία, που τον βοήθησε να ηγηθεί στην υπεράσπιση της ελληνικής επανάστασης.

Διονύσιος Ρώμας, ο ζακυνθινός αριστοκράτης που αναδείχθηκε ευεργέτης της Ελληνικής Επανάστασης

Η δράση του κόντε Ρώμα υπέρ της Επανάστασης

Ο όρκος, ελαιογραφία Δ. Τσόκου. Έργο αφιερωμένο στην κατήχηση των νέων μελών στη Φιλική Εταιρεία και στον όρκο που έδιναν (Πηγή φωτογραφίας: Wikipedia)

Ο Ρώμας μετέτρεψε το αρχοντικό του σε τόπο συνάντησης των αγωνιστών της Επανάστασης. Από τις πύλες του πέρασαν σχεδόν όλοι οι μεγάλοι οπλαρχηγοί, ανάμεσά τους και ο Κολοκοτρώνης, με τον οποίο λέγεται ότι συνδέθηκαν και φιλικά. Εκεί, συνεδρίαζαν και έβρισκαν άσυλο πολλοί αρματολοί και κλέφτες εξόριστοι από τον Μοριά και την Ρούμελη.

Η φιλελληνική δράση στη Βενετία

Το 1820, αγγλικό στρατιωτικό άγημα απέκλεισε το αρχοντικό, προκειμένου να ελέγξει αν εκεί κρύβονταν μυστικά πατριωτικά έγγραφα. Όμως, ο τοποτηρητής Ρος που ήταν μέλος της συγκεκριμένης αποστολής, τύγχανε να είναι και τέκτονας χαμηλότερου βαθμού. Έτσι, ο κόντε Ρώμας βρήκε την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί τη θέση του ως Μέγας Δάσκαλος του τεκτονισμού και ενημέρωσε τον “κατώτερό του” ότι πρόκειται για τεκτονικά έγγραφα, αυτά που μάλλον έχουν προκαλέσει την ανησυχία των Άγγλων.

Διαβάστε ακόμα: Οι Άγγλοι κρέμασαν πέντε πατριώτες, βύθισαν τα πτώματά τους στη πίσσα, τα έκλεισαν σε κλουβιά και τα τοποθέτησαν σε πασσάλους όπου έμειναν για 10 χρόνια. Η ιστορία που συγκλόνισε τη Ζάκυνθο

Οι Άγγλοι έφυγαν με άδεια χέρια αλλά ο Ρώμας αποφάσισε να αυτοεξοριστεί στη Βενετία για σιγουριά. Εκεί παρέμεινε για τέσσερα χρόνια. Δεν πέρασε πολύς καιρός, όταν έμαθε ότι η επανάσταση είχε ξεκινήσει.

Αν και απομακρυσμένος από τις μάχες που εξελίσσονταν στα ελληνικά εδάφη, φρόντισε να διατηρεί συχνή αλληλογραφία με ορισμένους “πληροφοριοδότες”, οι οποίοι τον ενημέρωναν για την ακριβή κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα. Είχε αποκτήσει μάλιστα τη φήμη του “τόσο καλά ενημερωμένου”, ώστε όσοι φιλέλληνες και Έλληνες της διασποράς ήθελαν να μάθουν τις εξελίξεις της επανάστασης, απευθύνονταν σε αυτόν.

Επίσης, ο Ρώμας έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξωτερική υποστήριξη της χώρας. Κάτι που είχε ιδιαίτερη σημασία, ειδικά τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης, όπου οι εξεγερμένοι Έλληνες συγκέντρωναν μια σειρά από συκοφαντίες, κυρίως υποκινούμενες από τον συντηρητικό Αυστριακό πρόεδρο, Μέτερνιχ. Έτσι, ο Ρώμας φρόντιζε να ενημερώνει για τα δίκαια αιτήματα των αγωνιζόμενων πατριωτών για ανεξαρτησία και να καλλιεργεί ένα υποστηρικτικό κλίμα απέναντί τους.

Η “Επιτροπή Ζακύνθου”

Η κατοχή μεγάλης κτηματικής περιουσίας, η πλούσια παραγωγή σταφίδας, μούστου και ελαιόλαδου και η κληρονομιά που έλαβε, με την επιστροφή του στη Ζάκυνθο του 1824, από τον ζακυνθινό γαιοκτήμονα και Φιλικό Αντώνιο Μαρτινέγκο, έκαναν τον κόντε Διονύσιο Ρώμα “Κροίσο των Ιονίων Νήσων“. Λέγεται μάλιστα πως στην εποχή του ίσως ήταν ο πλουσιότερος των Επτανήσων.

Ο Ρώμας αποφάσισε να εκμεταλλευτεί την οικονομική του κατάσταση υπέρ της Επανάστασης. Έτσι, ίδρυσε την “Επιτροπή Ζακύνθου”, με σκοπό την αποστολή τροφίμων και πολεμοφοδίων αρχικά στους πολιορκημένους του Νεόκαστρου και του Μεσολογγίου και αργότερα σε όλη την επαναστατημένη Ελλάδα. Η Επιτροπή λειτουργούσε ακόμα για την προστασία των λιμοκτονούντων γυναικόπαιδων και την απελευθέρωση των αιχμαλώτων, ενώ ήταν υπεύθυνη για την εγκατάσταση φιλελλήνων αξιωματικών στο στρατόπεδο του Ιμπραήμ, οι οποίοι λειτουργούσαν ως ανταποκριτές.

Η έξοδος του Μεσολογγίου, έργο του Θεόδωρου Βρυζάκη (Πηγή: Wikipedia)

Το 1825, ο ζακυνθινός αριστοκράτης πρωτοστάτησε στην αναζήτηση αγγλικής βοήθειας για την σωτηρία της επανάστασης, υπογράφοντας την περίφημη και αμφιλεγόμενη “Αίτηση Προστασίας”, με την οποία οι υπογράφοντες ζητούσαν τη συμπαράσταση της Μεγάλης Βρετανίας.

Το τέλος

Το 1833 βρέθηκε στο Ναύπλιο για την υποδοχή του Όθωνα. Μαζί με τον Κολοκοτρώνη βρέθηκε να κατηγορείται για συνωμοσία εναντίον του βασιλιά, αλλά γρήγορα αθωώθηκε. Μάλιστα ο Όθωνας τον τίμησε απονέμοντάς του το ανώτερο παράσημο του Ταξιάρχη του Σωτήρος και τον ονόμασε Σύμβουλο της Επικρατείας.

Πέθανε το 1857, πάμφτωχος και ξεχασμένος πριν προλάβει να γευτεί την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. Το αρχοντικό του περιήλθε στην ιδιοκτησία της οικογένειας Αυγουστίνου στις αρχές του 20ου αιώνα και καταστράφηκε από τους σεισμούς που χτύπησαν το Ιόνιο την 12η Αυγούστου του 1953.

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Ο φιλόζωος αγωνιστής, που στην πολιορκία του Μεσολογγίου τον τάισαν κρυφά με το αγαπημένο του σκυλάκι. «Καλύτερα να πέθαινα της πείνας» ήταν τα λόγια του, πριν σκοτωθεί στην ‘Έξοδο