Ο δούλος που σκοτώθηκε στο σεισμό προσπαθώντας να σώσει τα παιδιά του αφέντη. Τι έγραψε στο μνήμα ο πατέρας τους

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Η επιτύμβια στήλη από τη Νικομήδεια της Βιθυνίας της ύστερης ελληνιστικής εποχής που σήμερα εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου (με αριθμό καταλόγου Ma4498) κρύβει μια συγκινητική μα συνάμα και τραγική ιστορία.

Είχε τοποθετηθεί στον τάφο δύο μικρών αγοριών, του Δεξιφάνη πέντε ετών και του Θράσωνα τεσσάρων ετών που σκοτώθηκαν στη διάρκεια ενός σεισμού, περίπου το 120 π.Χ. Mαζί τους ετάφη και ο 25χρoνος Ερμής, ο παιδαγωγός τους, ο οποίος ήταν δούλος.

Σύμφωνα με την επιγραφή, την ώρα του σεισμού ο Ερμής προσπάθησε να προστατεύσει τα παιδιά με τα χέρια του. Στο τέλος και οι τρεις σκοτώθηκαν, και τα παιδιά βρέθηκαν μέσα στην αγκαλιά του παιδαγωγού τους.

Ο Θράσων, ο πατέρας των αγοριών, τίμησε την αυτοθυσία του Ερμή θάβοντας τον μαζί με τα παιδιά του και τοποθετώντας τη μορφή του στο κέντρο της ταφικής στήλης, να προστατεύει με τα χέρια του τον Δεξιφάνη και τον Θράσωνα. Η ταφή ενός δούλου μαζί με μέλη της οικογενείας του κυρίου του ήταν κάτι ασυνήθιστο στην αρχαιότητα.

Εκτός από ένδειξη τιμής στον Ερμή, ο Θράσων ίσως να το έκανε πιστεύοντας ότι έτσι θα συνέχιζε να προστατεύει τους γιούς του και στον Κάτω Κόσμο. Στο μνήμα ο πατέρας των παιδιών έγραψε:

“Θράσων Διογένους τήνδε ἀνέστησεν στυλλεῖδαν υἱῶν β’ Δεξιφάνους ἐτῶν ε’ Ξράσοωνος ἐτῶν δ’ Ἑρμῆ θρέψαντος αὐτῶν ἐτῶν κε’ ἐν τῇ συμπτώσει τοῦ σεισμοῦ οὕτως αὐτὰ περιειλήφει”

Η Νικομήδεια (σήμερα Ιζμίτ) είναι ιδιαίτερα σεισμογενής περιοχή καθώς βρίσκεται πάνω στο ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας. Ο τελευταίος ισχυρός σεισμός εκεί ήταν το 1999, ήταν έντασης 7.6 Ρίχτερ και σκότωσε περίπου 17.000 ανθρώπους.

Η πόλη σχεδόν ισοπεδώθηκε από ένα σεισμό το 120 μ.Χ. αλλά ξαναχτίστηκε από δωρεές του Αδριανού, φίλου του Αρριανού, ο οποίος καταγόταν από εκεί. Η Νικομήδεια ανακηρύχθηκε επί ρωμαϊκών χρόνων μητρόπολη της Βιθυνίας. Άρχισε να χάνει την αίγλη της τον 3ο αιώνα μ.Χ., και ένας σεισμός την ισοπέδωσε πάλι το 268. Όμως, ο Διοκλητιανός την επέλεξε ως πρωτεύουσα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 293 μ.Χ., όταν επέβαλε το σύστημα της Τετραρχίας. Η πόλη ξανακτίστηκε με ενισχυμένα τείχη, εργοστάσιο όπλων, λουτρά, αμφιθέατρο, βασιλική, παλάτι και νομισματοκοπείο. Η πόλη καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς από δύο σεισμούς, το 358 και το 363. Παρά τις επαναλαμβανόμενες ανοικοδομήσεις, ισχυροί σεισμοί επί Θεοδοσίου Β΄ (408-450), Ζήνωνος (474-491), το 554 και το 740 προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές στη Νικομήδεια.

Η πόλη ήταν μαζί με την Αλεξάνδρεια, τη Ρώμη και την Αντιόχεια οι μεγαλύτερες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Αρχική Εικόνα: lespierresquiparlent.free.fr

Διαβάστε στη «ΜτΧ»: Σημαντική αρχαιολογική ανακάλυψη σε οικόπεδο στο Αυγείο Ήλιδας! Εκεί στη μυθολογία ο Ηρακλής καθάρισε τον Κόπρο του Αυγείου, αλλά εξαπατήθηκε από τον βασιλιά