Ο κατεδαφισμένος πολιτισμός της Λαμίας. Δείτε πως ήταν στις αρχές του 20ου αιώνα χωρίς πολυκατοικίες (φωτογραφίες)

Ο κατεδαφισμένος πολιτισμός της Λαμίας. Δείτε πως ήταν στις αρχές του 20ου αιώνα χωρίς πολυκατοικίες (φωτογραφίες)

Στη ιστορική φωτογραφία του 1907 βλέπουμε πώς ήταν ήταν η Λαμία χωρίς πολυκατοικίες. Το ιστορικό ντοκουμέντο προέρχεται από την Κυριακάτικη εικονογραφημένη επιθεώρηση “Η ΑΛΗΘΕΙΑ” της  31ης Αυγούστου 1908. 

Η φωτογραφία προέρχεται από την συλλογή της Λίζας Κουτσαπλή και επιχρωματίστηκε από την Μηχανή του Χρόνου για καλύτερη παρατήρηση των κτιρίων της πόλης.

Η Λαμία είναι μια ζωντανή πόλη 52 χιλιάδων ανθρώπων που αναπτύχθηκε ραγδαία μέσα σε 50 χρόνια. Το όνομά της κατά μια εκδοχή συγγενεύει με το «λαιμός» ή «λάμος», που σημαίνει χάσμα ή βάραθρο. Αναφέρεται μάλιστα ότι μέσα στην πόλη, βορειοανατολικά της Πλατείας Λαού, περνούσε ένα μεγάλο και βαθύ ρέμα. Σήμερα δεν είναι πλέον ορατό, αλλά τα πλατάνια συνεχίζουν να αναπτύσσονται.

Λαμία, 1931, φωτογράφος Moritz Blumenthal. Αρχείο: Λίζα Κουτσαπλή

Όσοι ερμηνεύουν τον Αριστοτέλη υποστηρίζουν ότι Λαμία σημαίνει περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο λόφους. Όπως και να έχει μαζί με το ρέμα χάθηκαν πολλά νεοκλασικά κτίρια και επιβλητικά ξενοδοχεία από την νεώτερη ιστορία της πόλης. Όταν ήρθε η ανάπτυξη, η ανοικοδόμηση και η μόδα των πολυκατοικιών, θαυμάσια κτίρια κατεδαφίστηκαν και αλλοίωσαν την όμορφη εικόνα της.

”Ξενοδοχείον της Αγγλίας”

”Ξενοδοχείον της Αγγλίας” στην πλατεία Ελευθερίας

Η ιστοσελίδα  kaliterilamia του Βασίλη Μιχαλάκη ανέτρεξε στο παρελθόν και βρήκε φωτογραφίες εμβληματικών κτιρίων που σήμερα δεν υπάρχουν. Στην ανατολική πλευρά της πλατείας Ελευθερίας, έως το 1920, λειτούργησε το “Ξενοδοχείον της Αγγλίας” του Χατζηβασιλείου.

Αργότερα μετονομάστηκε σε “Έθνος” και περιήλθε στην ιδιοκτησία του Στυλιανού Παπαχρήστου. Γκρεμίστηκε το 1960 και στη θέση του έγινε νέο ξενοδοχείο που ονομάστηκε “Λεωνιδαίον”. Έκλεισε τη δεκαετία του ’80. Μετά στέγασε το Δημαρχείο Λαμίας.

”Μέγα Ξενοδοχείον της Ευρώπης” στην πλατεία Ελευθερίας

Στο πολυώροφο κτίριο ιδιοκτησίας Δημητρίου Κλάρα (1864-1951) δικηγόρου, στην πλατεία Ελευθερίας και αρχή της οδού Διάκου, λειτούργησε (στους ορόφους) ξενοδοχείο με την επωνυμία Μέγα Ξενοδοχείον της Ευρώπης (“GRAND HOTEL DE L’ EUROPE”). Την εκμετάλλευση ανέλαβαν οι Ιωάννης Κατσανιώτης και Κωνσταντίνος Θεοδωρόπουλος, έως το 1932. Στο ισόγειο λειτούργησε από το 1875 το μεγάλο καφενείο του Περικλή Λεβαδίτου.

”Μέγα Ξενοδοχείον της Ευρώπης”

Ξενοδοχείο ”Αχίλλειον” στην πλατεία Ελευθερίας

Με διευθυντή τον Ευστ. Τριάντη άρχισε τη λειτουργία του το 1914 στη Λαμία, το Μέγα Ξενοδοχείον Ύπνου όπως διαφημιζόταν τότε, ”Αχίλλειον”, στην πλατεία Ελευθερίας. Το υπέροχο αυτό τριώροφο νεοκλασικό κτίστηκε το 1912. Την εκμετάλλευση είχαν ο ιδιοκτήτης Ιωάν. Παναγιώτου και οι αδελφοί Τριάντη, έως το 1932. Όπως αναφέρει η σχετική διαφήμιση του 1914:

“Υπό την διεύθυνσιν του φιλοπροόδου νέου κ. Ευσταθίου Τριάντη, ήνοιξε μέγα ευάερον, ευήλιον με καινουργή εντελώς επίπλωσιν και ηλεκτροφώτιστον ξενοδοχείον του ύπνου. Οι μεταβαίνοντες εις το Αχίλλειον θα εύρωσι καθαριότητα άμεμπτον, υπηρεσίαν πρόθυμον. Δι οικογενείας υπάρχουσι και ιδιαίτεραι κουζίναι. Μετ’ ολίγον δε και η λειτουργία λουτρού δια τους βουλομένους εκ των επιβατών άρχεται”.

Ξενοδοχείο ”Αχίλλειον”

Μετά, το ξενοδοχείο ‘”Αχίλλειον” ανέλαβαν ο Ευστάθιος Τριάντης και ο Φώτης Πανάγος. Από επιθεώρηση που έκανε η αρμόδια υπηρεσία υγιεινής στα ξενοδοχεία ύπνου εκείνης της περιόδου, έχουμε ενδιαφέροντα στοιχεία γι αυτά. Συγκεκριμένα η έκθεση αναφέρει:

“Ξενοδοχείον “Αχίλλειον” με διευθυντή τον Ευστάθιο Β. Τριάντη. Καθαρόν σχετικώς”

Το όμορφο κτίριο του ξενοδοχείου ιδιοκτησίας Παναγιώτου, που κτίστηκε το 1912 ήταν επιχείρηση σε διαφορετικές περιόδους των Π. Παναγιώτου – Κ. Λάμπρου και του Ευσταθίου Τριάντη, έως τη δεκαετία του ΄30. Περιήλθε στην ιδιοκτησία του Γεωργίου Τελώνη (1890-1966) και συνέχισε τη λειτουργία του μεταπολεμικά ως ξενοδοχείο με διευθυντή το Φώτη Πανάγο.

Άλλαξε χρήση τη δεκαετία του ΄70, με τη στέγαση των γραφείων της Στ Εκπαιδευτικής Περιφέρειας. Το 1981 κατεδαφίστηκε. Στο ισόγειο λειτουργούσε καφενείο με τον ίδιο τίτλο.

Ξενοδοχείο ”Άκταιον” στη Λαμία

Στη γωνία των οδών των οδών Μάρκου Μπότσαρη και Νικηφόρου Ουρανού, δίπλα στα σκαλάκια από το Σιδηροδρομικό Σταθμό Λαμίας, υψώθηκε το ξενοδοχείο ”Άκταιον”. Η υπερυψωμένη αυλή του έφτανε μέχρι την οδό Κωνσταντινουπόλεως. Ήταν κατασκευή του εργολάβου Σταύρου Χαραλαμποπούλου και ιδιοκτησίας Τελώνη.

Ξενοδοχείο ”Άκταιον”

Ήταν το καλύτερο ξενοδοχείο της Λαμίας στον Μεσοπόλεμο. Την εκμετάλλευση είχε ο Βασίλειος Μαλάμος. Μεταπολεμικά είχε πολλές χρήσεις (Σχολές, Γυμνάσιο). Κατεδαφίστηκε στη δεκαετία του ΄70. Μια μικρή περιγραφή του δίνει ο Μπάμπης Κλάρας στο βιβλίο του ”Η περιπέτεια ενός ανθρώπου του 20ού αιώνα”:

“…Ένα μεγάλο ξενοδοχείο με απέραντη αίθουσα καφε-ζαχαροπλαστείου και με τεράστιο κιγκλιδωτό περίβολο. Ψηλά δένδρα εδώ κι εκεί, με τάξη φυτεμένα. …Στη μεγάλη αίθουσα γίνονταν συνήθως, οι λαμιώτικοι χοροί και τα Μπαλ ντ΄ ανφάν. … Εκεί πότε-πότε και συναυλίες με καλούς περιοδεύοντες καλλιτέχνες του πιάνου και του βιολιού…”

Στα 1941 στέγασε την Ιταλική Καραμπιναρία. Απ΄το 1942 και μέχρι που φύγαν οι Γερμανοί ήταν τα γραφεία της Γκεστάπο.

Ξενοδοχείο ”Άκταιον”

Αρχοντικό Τσάλη

Το οίκημα που βρισκόταν στην οδό Μακροπούλου χτίστηκε το 1870 και θεωρούνταν το πιο βαρύτιμο αρχοντικό της πόλης. Στο εσωτερικό του φιλοξενήθηκαν υπουργοί, βουλευτές, πρίγκιπες και βασιλείς, όπως το 1881 που διέμεινε σε αυτό ο βασιλιάς Γεώργιος Α’. Στο εσωτερικό του κατά την περίοδο της κατοχής στεγάστηκαν σχολεία και αργότερα φιλοξενήθηκαν οι σπουδαστές της Εκκλησιαστικής και Ιερατικής Σχολής της πόλης.

Κηρύχθηκε ως νεώτερο μνημείο το 1967 και χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από αρχιτεκτονικής και ιστορικής απόψεως. Τον ίδιο χρόνο, ωστόσο, το κτίριο αυτό αποχαρακτηρίστηκε, με την αιτιολογία ότι αποτελούσε νεώτερο τύπο αρχοντικού, που δεν διέθετε κάποια ιδιαίτερη καλλιτεχνική αξία.

Αρχοντικό Τσάλη

Νεοκλασικό κτίριο στη συμβολή των οδών Καραγιαννοπούλου και Βύρωνος (οικία Ζήση Γαρδίκη)

Η οικία στις οδούς Βύρωνος 19 – 21 και Καραγιαννοπούλου, ιδιοκτησίας Ζήση Γαρδίκη, εντάχθηκε στα διατηρητέα κτίσματα το 1979. Το νεώτερο αυτό μνημείο χαρακτηρίστηκε ως έργο τέχνης που έχρηζε ειδικής κρατικής προστασίας, γιατί παρουσίαζε αρχιτεκτονικό και μορφολογικό ενδιαφέρον, χάρη στα διακοσμητικά πλαίσια στα ανοίγματα, στις ποδιές των παραθύρων τις διαμορφωμένες με πήλινες μπουκάλες, στα μαρμάρινα μπαλκόνια και φουρούσια με τη νεοκλασική διπλή έλικα, στις νεοκλασικές παραστάδες και στις διακοσμητικές ταινίες.

Οικία Ζήση Γαρδίκη

Το κτίριο δέσποζε σε κεντρικό σημείο της Λαμίας και αποτελούσε αξιόλογο δείγμα νεοκλασικού ρυθμού, όπως αυτός αναπτύχθηκε στην ελληνική επαρχία. Ωστόσο, την ίδια χρονιά η οικία αυτή αποχαρακτηρίστηκε και, παράλληλα, χορηγήθηκε άδεια κατεδάφισής της, γιατί είχε υποστεί σημαντικές φθορές και οι δαπάνες αποκατάστασης θα ήταν πολλές.

Η οικία Ζήση Γαρδίκη ανήκε κάποτε στο Θανάση Στεδόπουλο. Κτίστηκε το 1860 και γκρεμίστηκε το 1981. Κατά τον πόλεμο του 1897 είχε μετατραπεί σε Στρατηγείο των ελληνικών στρατευμάτων. Στους χώρους του φιλοξενήθηκε την ίδια χρονιά ο Παύλος Μελάς.

Στο υπ’ αριθμ. 8903/1.10.1900 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου της Λαμίας Δημητρίου Ρέντζου, αναφέρεται ότι η οικία στις οδούς Καραγιαννοπούλου και Βύρωνος δόθηκε σε πλειστηριασμό από τον ιδιοκτήτη της Αθανάσιο Στεδόπουλο, επειδή δεν μπορούσε να αντέξει το οικονομικό βάρος της κατασκευής της. Στο συμβόλαιο αυτό, επίσης, οι εσωτερικοί χώροι του χαρακτηρίζονταν ως αθηναϊκής καλλονής.

Αρχοντικό Δημητριάδη

Το εν λόγω Αρχοντικό βρίσκεται στην οδό Αινιάνων, κηρύχθηκε ως νεώτερο μνημείο το 1967 και χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο κτήριο και τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Το Αρχοντικό κρίθηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον από απόψεως αρχιτεκτονικής και ιστορικής. Η κατασκευή του τοποθετείται στην τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα.

Αρχοντικό Δημητριάδη

Ο ιδιοκτήτης το άφησε κληροδότημα στην Παιδαγωγική Ακαδημία Λαμίας. Στους χώρους του φιλοξένησε τον Οίκο του Απόρου Σπουδαστού. Δόθηκε δωρεά στο Δήμο της πόλης μαζί με το διπλανό Αρχοντικό του Τράκα. Στη θέση τους κτίστηκε η Δημόσια Βιβλιοθήκη, η Δημοτική Πινακοθήκη και το Ιστορικό Αρχείο.

Όταν το Αρχοντικό γκρεμίστηκε και πριν ανεγερθεί το νέο κτήριο, ιδιοκτησίας Δήμου Λαμιέων, το οποίο στεγάζει σήμερα τις προαναφερθείσες Υπηρεσίες, εντοπίστηκαν, χάρη σε εκσκαφικές εργασίες, αρχαία οικοδομικά λείψανα πολλών και διαφορετικών φάσεων και εποχών.

Το Αρχοντικό Δημητριάδη (ή εκείνο του Τσάλη) προτάθηκε το 1967, μετά την αποκατάσταση του, να χρησιμοποιηθεί για τη στέγαση του υπό ίδρυση τότε αρχαιολογικού, ιστορικού και λαογραφικού Μουσείου Λαμίας, τον πυρήνα του οποίου θα αποτελούσε η Συλλογή Αρχαιοτήτων Λαμίας, που φιλοξενούνταν έως τότε σε δύο δωμάτια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης.

Οικία Αδερφών Γραμματίκα

Το χτίσμα ήταν των αδερφών Γραμματίκα. Στα υπόγεια του κτιρίου φυλακίστηκε για μια βραδιά ο Διάκος. Αυτή η υπέροχη οικία βρισκόταν στην οδό Αινιάνων στη Λαμία. Δυστυχώς κατεδαφίστηκε.

Οικία Αδερφών Γραμματίκα

Νεοκλασικό Γιαννούκου

Νεοκλασικό στη συμβολή των οδών Πατρόκλου και Διάκου σε φωτογραφία του 1970. Ανήκε στο μεγαλέμπορα Αθανάσιο Γιαννούκο. Κτίσθηκε, το τελευταίο τέταρτο του 19ου αι. και κατεδαφίσθηκε το 1979.

Νεοκλασικό Γιαννούκου

Το κείμενο προέρχεται από το kaliterilamia.gr

Ακολουθήστε τη mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

Παρακαλούμε σχολιάζετε κόσμια. Υβριστικά σχόλια δεν θα γίνονται αποδεκτά

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

https://www.google.com/recaptcha/api.js?onload=wpcaptcha_captcha&render=6Le-EbgpAAAAAAPjw__MGN_V8i8UpQ6uH4lqO8V9&ver=1.23

mixanitouxronou.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Χρίστος Βασιλόπουλος

Διευθυντής Σύνταξης: Δημήτρης Πετρόπουλος

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: Δ. Πετρόπουλος - Χ. Βασιλόπουλος Ο.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Δ. Πετρόπουλος - Χ. Βασιλόπουλος

Έδρα - Γραφεία: Σόλωνος 85, ΑΘΗΝΑ 10679

ΑΦΜ: 800991040, ΔΟΥ: Α' Αθηνών

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: [email protected], Τηλ. Επικοινωνίας: 2103647909

close menu

Add to Collection

No Collections

Here you'll find all collections you've created before.