Οι καμηλοπαρδάλεις “ταξίδεψαν” στην Δύση ως λάφυρο ή δώρο. Οι αριστοκράτισσες τις τάιζαν από τα παράθυρα των πάνω ορόφων

Οι καμηλοπαρδάλεις “ταξίδεψαν” στην Δύση ως λάφυρο ή δώρο. Οι αριστοκράτισσες τις τάιζαν από τα παράθυρα των πάνω ορόφων

Οι φιλολογικές πηγές δείχνουν ότι οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίους όχι μόνο γνώριζαν την καμηλοπάρδαλη, αλλά την αντιμετώπιζαν με δέος.

Αυτό που τους εντυπωσίαζε ιδιαίτερα ήταν το γεγονός ότι παρά το μέγεθός της, ήταν ίσως το πιο πράο από τα μεγάλα άγρια θηλαστικά της υποσαχάριας Αφρικής.

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Για τους αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, η καμηλοπάρδαλη ήταν ένα από τα πιο περίεργα άγρια ζώα της Αφρικής. Της έδωσαν το όνομα αυτό γιατί το κεφάλι και οι οπλές της έμοιαζαν με της καμήλας, ενώ το δέρμα της σαν της λεοπάρδαλης.

Εκτός από τα περίεργα χαρακτηριστικά της καμηλοπάρδαλης, εντύπωση προκαλούσε ο πράος χαρακτήρας της. Για το λόγο αυτό, κάποιες πηγές την αναφέρουν ως «άγριο πρόβατο». Μάλιστα, ο Ηλιόδωρος ο Εμεσηνός στο έργο του «Αιθιοπικά» περιγράφει την ευκολία μεταφοράς από μέρος σε μέρος δένοντας ένα σκοινί γύρω από το λαιμό της.

Μωσαϊκό της ύστερης ρωμαϊκής εποχής από τη Συρία ή το Λίβανο στο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών του Σικάγο. Δείχνει μία καμηλοπάρδαλη με τον φροντιστή της. Αυτός την οδηγεί μ’ ένα σχοινί. Πηγή: wikipedia

Η πρώτη αναφορά σε μία καμηλοπάρδαλη σε αρχαία ελληνική φιλολογική πηγή γίνεται από τον Αθηναίο (Δειπνοσοφισταί, 5.201) σε σχέση με τα «Πτολεμαία». Πρόκειται για μία δυναστική εορτή που θέσπισε ο Πτολεμαίος Β΄ στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 279 π. Χ. Στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων παρουσιάστηκαν τότε πολλά άγρια ζώα της Αφρικής, ανάμεσά τους και μία καμηλοπάρδαλη.

Οι καμηλοπαρδάλεις στην αρχαία Ρώμη

Το 46 π.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρας γιόρτασε στη Ρώμη το θρίαμβο του για τις στρατιωτικές νίκες που πέτυχε στην Αφρική, Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Ρώμη -και ίσως γενικότερα στην Ευρώπη- μία καμηλοπάρδαλη.

Προτομή του Ιουλίου Καίσαρα, γνωστή ως “προτομή Tusculum”, στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Τορίνου. Θεωρείται ως η μοναδική επιβεβαιωμένη προτομή του Ιουλίου Καίσαρα που φιλοτεχνήθηκε ενώ ζούσε. Πηγή: wikipedia

Είναι πολύ πιθανό το ζώο να ήταν δώρο της περίφημης Κλεοπάτρας Ζ΄, ερωμένης του Καίσαρα.

Η καμηλοπάρδαλη προκάλεσε μεγάλη εντύπωση τότε στους Ρωμαίους καθώς αναφέρεται σε πολλές φιλολογικές πηγές της εποχής, αλλά και αργότερα.

Στα χρόνια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, λίγες ακόμη καμηλοπαρδάλεις εισήχθησαν στη Ρώμη. Ήταν από τα πιο σπάνια ζώα να φθάσουν ζωντανές στην πόλη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δύσκολα επιβίωναν από τη μεταφορά τους με τα πλοία από την Βόρεια Αφρική.

Μια πρόσφατη ανασκαφή στην Πομπηία, νότια της Ρώμης, αποκάλυψε το οστό μία μικρής καμηλοπάρδαλης. Είναι πιθανό να είχε μεταφερθεί εκεί στο δρόμο της προς τη Ρώμη. Αντίθετα με πολλές άλλες καμηλοπαρδάλεις, είχε καταφέρει να επιβιώσει στο θαλάσσιο ταξίδι από την Αφρική στην Ιταλία. Όμως, πέθανε στην Πομπηία λίγο πριν φθάσει στη Ρώμη.

Ο Κόμμοδος σκοτώνει μία καμηλοπάρδαλη στο Κολοσσαίο!

Σχεδόν όλα τα άγρια ζώα που μεταφέρονταν στη Ρώμη σκοτώνονταν στο Κολοσσαίο στη διάρκεια αγώνων και θεαμάτων. Αυτό, όμως, δεν φαίνεται να συνέβη για τις καμηλοπαρδάλεις, εξαιτίας της σπανιότητάς τους.

Εξαίρεση ήταν ένα ζώο που δέχτηκε θανατηφόρο χτύπημα από το χέρι του αυτοκράτορα Κόμμοδου (181-192 μ.Χ.). Σύμφωνα με τον Έλληνα ιστορικό, Δίωνα Κάσσιο, -ο οποίος έζησε το γεγονός- ο παράφρονας αυτοκράτορας σε δύο μέρες αγώνων στο Κολοσσαίο σκότωσε μία καμηλοπάρδαλη, μερικούς ρινόκερους, πέντε ιπποπόταμους και δύο ελέφαντες!

Ρωμαϊκή προτομή του Κόμμοδου ως Ηρακλής στο Μουσείο του Καπιτωλίου στη Ρώμη. Ο παράφρονας Κόμμοδος πίστευε ότι ήταν μετενσάρκωση του Ηρακλή. Αυτός ήταν και ο λόγος γιατί σκότωνε άγρια ζώα μέσα στο Κολοσσαίο! Πηγή: wikipedia

Το τελευταίο καταγεγραμμένο γεγονός της αρχαίας ιστορίας όπου αναφέρονται καμηλοπαρδάλεις είναι μερικές δεκαετίες μετά το θάνατο του Κόμμοδου.

Το 247-248 μ. Χ., όταν αυτοκράτορας της Ρώμης ήταν ο Φίλιππος ο Άραβας, πραγματοποιήθηκαν μεγάλοι εορτασμοί για τη χιλιετία της πόλης της Ρώμης.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Φίλιππος παρουσίασε στο ρωμαϊκό λαό πληθώρα αγρίων ζώων από την Αφρική. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και καμηλοπαρδάλεις.  Τα ζώα δεν σφαγιάστηκαν στο Κολοσσαίο, αλλά οι φιλολογικές πηγές δεν αναφέρουν τι απέγιναν.

Μία καμηλοπάρδαλη στην Κωνσταντινούπολη και την Φλωρεντία της Αναγέννησης

Μέχρι και τον 7ο αιώνα που η Αίγυπτος και η Καρχηδόνα αποτελούσαν επαρχίες της βυζαντινής αυτοκρατορίας η καμηλοπάρδαλη ήταν σχετικά γνωστή στους κατοίκους της. Έχουν διασωθεί απεικονίσεις του ζώου σε μωσαϊκά της πρωτοβυζαντινής εποχής.

Όταν όμως οι Άραβες κατέλαβαν αυτές τις περιοχές της Αφρικής, φαίνεται ότι το ζώο λησμονήθηκε από τους Βυζαντινούς.

Απεικόνιση καμηλοπάρδαλης σε μωσαϊκό χριστιανικού ναού στην Πέτρα (σημερινή Ιορδανία) του 6ου αώνα μ. Χ. Πηγή: Wikimediamtx Commons

Υπάρχει, ωστόσο, μία και μοναδική αναφορά σε καμηλοπάρδαλη τους επόμενους αιώνες σε βυζαντινές πηγές. Σύμφωνα με αυτή, ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Θ’ Μονομάχος (1042–55), έλαβε ως δώρα στην Κωνσταντινούπολη από τον χαλίφη της Αιγύπτου έναν ελέφαντα και μια καμηλοπάρδαλη.

Με την παρακμή και πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στη Δύση, η καμηλοπάρδαλη ξεχάστηκε στη Δυτική Ευρώπη. Έπρεπε να περάσει πάνω από μία χιλιετία για να εμφανιστεί και πάλι εκεί μία καμηλοπάρδαλη.

Το 1486 ο Σουλτάνος της Αιγύπτου επιζητούσε να συμμαχήσει με τον Λαυρέντιο τον Μεγαλοπρεπή, ηγεμόνα των Μεδίκων στη Φλωρεντία, εναντίον των Οθωμανών που τον απειλούσαν. Στο πλαίσιο αυτό, έστειλε ως δώρο στο Λαυρέντιο μία καμηλοπάρδαλη.

Τοιχογραφία με θέμα την “Προσκύνηση των Μάγων” του Domenico Ghirlandaio, στο παρεκκλήσι Tornabuoni στη Φλωρεντία. Την εποχή που Ghirlandaio ζωγράφιζε το έργο, στη Φλωρεντία είχε φθάσει η πρώτη καμηλοπάρδαλη στη Δυτική Ευρώπη μετά από 1000 χρόνια. Ο καλλιτέχνης την έχει απεικονίσει πάνω δεξιά στην τοιχογραφία. Πηγή: wikipedia

Το ζώο εντυπωσίασε τους Φλωρεντίνους με το μεγάλο και περίεργο μέγεθός του, αλλά και τον πράο χαρακτήρα του. Κυκλοφορούσε ελεύθερα μέσα στα δρομάκια της πόλης, και οι κυρίες της αριστοκρατίας συνήθιζαν να του δίνουν μήλα με τα χέρια τους μέσα από τα παράθυρα στους ψηλούς ορόφους των αρχοντικών τους.

Καθώς η καμηλοπάρδαλη βρέθηκε στη Φλωρεντία στο απόγειο της Αναγέννησης, απαθανατίστηκε σε σημαντικά ζωγραφικά έργα καλλιτεχνών της εποχής

Ακολουθήστε τη mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

Παρακαλούμε σχολιάζετε κόσμια. Υβριστικά σχόλια δεν θα γίνονται αποδεκτά

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

close menu