Αν και επίσημα η έναρξη της ελληνικής επανάστασης έχει οριστεί από το 1838 με βασιλικό διάταγμα από τον Όθωνα, η 25η Μαρτίου, μέχρι σήμερα δεν είναι απολύτως γνωστό ποια ακριβώς ημέρα ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Κανέλλου Δεληγιάννη στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός μετά από δοξολογία μαζί με σημαντικούς οπλαρχηγούς ύψωσαν το λάβαρο της επανάστασης στις 23 Μαρτίου 1821, ορκίζοντας τους πολεμιστές και ευλογώντας την επανάσταση. Η ακριβής αλληλουχία των γεγονότων έχει αμφισβητηθεί και έχουν προστεθεί και άλλα στοιχεία που φωτίζουν τα γεγονότα.
Το σίγουρο ότι η επανάσταση είχε ξεκινήσει νωρίτερα σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου. Την αρχή έκαναν οι Μανιάτες στις 17 Μαρτίου 1821 όταν ύψωσαν τη σημαία της επανάστασης στην Τσίμοβα, σημερινή Αρεόπολη της Λακωνίας με ηγέτη τον οπλαρχηγό Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.
Οι Μανιάτες κινήθηκαν σε δύο ομάδες. Η μια με τους Κυριακούλη Μαυρομιχάλη και Γιατράκο ξεκίνησε για τον Μιστρά και τη Μονεμβασιά, και η δεύτερη με τους Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και Θεόδωρο Κολοκοτρώνη προς Καλαμάτα. Την ίδια ώρα ξεκινούσε η πολιορκία των Καλαβρύτων. Ήταν η πρώτη πολεμική επιχείρηση του 1821. Πρώτα απελευθερώθηκε η Αχαϊκή πόλη στις 21 Μαρτίου και αμέσως μετά η Μεσσηνιακή.
Η Καλαμάτα απελευθερώθηκε χωρίς αντίσταση στις 23 Μαρτίου και τελέστηκε δοξολογία στο ναό των Αγίων Αποστόλων. Μετά τη δοξολογία, συγκροτήθηκε επαναστατική επιτροπή, η «Μεσσηνιακή Γερουσία ή Σύγκλητος » με επικεφαλής τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και εξεδόθη η 1η Επιστολή προς τις Ευρωπαϊκές Αυλές, υπογράφοντας ως Αρχιστράτηγος του Σπαρτιατικού και Μεσσηνιακού στρατού.
Η πολιορκία της Πάτρας
Μετά την απελευθέρωση των δύο πόλεων, η επανάσταση γενικεύτηκε στην Πελοπόννησο. Οι Τούρκοι, φοβούμενοι μην ξεσηκωθούν οι κάτοικοι της Πάτρας, προχώρησαν σε προβοκάτσια και δολοφονίες εναντίον επιφανών Ελλήνων προεστών. Παράλληλα, ταμπουρώθηκαν με τις οικογένειές τους στο Κάστρο της Πάτρας, αναμένοντας ενισχύσεις και άρχισαν να βομβαρδίζουν τον μητροπολιτικό ναό της και άλλα σημεία.
Οπλαρχηγοί και Φιλικοί, μεταξύ των οποίων ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, ο Νικόλαος Λόντος και ο Ανδρέας Ζαΐμης μαζί με τους άνδρες τους, κατέφθασαν στην Πάτρα για την σύγκρουση με τους Τούρκους. Ταυτόχρονα, έστειλαν επιστολή στον Παλαιών Πατρών Γερμανό που βρισκόταν στα Νεζερά Καλαβρύτων να μεταβεί στην πόλη και να αναλάβει στρατιωτική πρωτοβουλία για να βοηθήσει τους Έλληνες.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς Αμβρόσιο Φραντζή και τον βρετανό Τζορτζ Φίνλεϋ, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός μπήκε πανηγυρικά στην Πάτρα με χιλιάδες ένοπλους στις 25 Μαρτίου 1821. Στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου, ο Γερμανός όρκισε τους αγωνιστές και ξεκίνησε επίσημα η πολιορκία της πόλης. Το λάβαρο της Mονής χρησιμοποιήθηκε πιθανότατα ως επαναστατική σημαία από τους Καλαβρυτινούς αγωνιστές στις 21 Μαρτίου.
Η Πάτρα τελικά δεν απελευθερώθηκε στο ξέσπασμα της επανάστασης, αλλά μετά από επτά χρόνια στις 4 Οκτωβρίου του 1828.
Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλογεί τη σημαία της επανάστασης, ενώ οι Έλληνες επαναστάτες ορκίζονται στο Θεό για αυτήν. Πίνακας Θεόδωρου Βρυζάκη, 1865.
Απεικόνιση του θρύλου της Αγίας Λαύρας. Πηγή wikipedia
Μέχρι σήμερα, οι ιστορικοί δεν είναι σίγουροι για την ακριβή ημερομηνία και τοποθεσία που κηρύχτηκε η Ελληνική Επανάσταση, καθώς σχεδόν από τα μέσα Μαρτίου υπήρξαν πολλά πολεμικά επεισόδια με τους Τούρκους σε διάφορες περιοχές. Η περιγραφή των γεγονότων της Αγίας Λαύρας στηρίζεται στα γραπτά του ιστορικού Φρανσουά Πουκεβίλ. Στην «Ιστορία της αναγεννήσεως της Ελλάδος», περιέγραψε με λεπτομέρειες την κατανυκτική δοξολογία στο μοναστήρι των Καλαβρύτων, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζει την ημερομηνία των γεγονότων.
Το βέβαιο είναι ότι οι η θρησκεία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην απόφαση για εξέγερση αλλά και σε όλη τη διάρκεια του αγώνα εξ ου και η φράση “Μάχου Υπέρ Πίστεως και Πατρίδος” του Αλέξανδρου Υψηλάντη από το Ιάσιο της Μολδοβλαχίας.
“Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος”: Η επαναστατική προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη
Όταν ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ανέλαβε την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας, όρισε την 25η Μαρτίου ως ημέρα έναρξης της επανάστασης στη Μάνη.
Παράλληλα, εξετάστηκαν ως εναλλακτικές ημερομηνίες κήρυξης της Επανάστασης την 23 Απριλίου και την 21 Μαΐου, εορτές του Αγίου Γεωργίου και των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης αντίστοιχα.
Ωστόσο, σύμβουλοι του Υψηλάντη τον προέτρεψαν να ξεκινήσει την επανάσταση από τη Μολδοβλαχία. Έτσι, ένα μήνα νωρίτερα από το αρχικό σχέδιο, στις 24 Φεβρουαρίου 1821, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κήρυξε την έναρξη της επανάστασης, στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας.
Με ένα επετειακό βίντεο για την Ελλάδα και τους ήρωες του 1821, για εκείνους που πολέμησαν για την ελευθερία τους αλλά και την ελευθερία των επόμενων γενεών έπειτα από τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς φτιαγμένο από Έλληνες του 2021, παρουσιάσει ο συνεργάτης της “Μηχανής του Χρόνου” UpStories στο κανάλι του στο YouTube
Με την προκήρυξη «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος», κάλεσε τους Έλληνες των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών να πάρουν τα όπλα και να πολεμήσουν εναντίον των Οθωμανών.
“Η ὥρα ἦλθεν, ὦ Ἄνδρες Ἕλληνες! Πρὸ πολλοῦ οἱ λαοὶ τῆς Εὐρώπης, πολεμοῦντες ὑπὲρ τῶν ἰδίων Δικαιωμάτων καὶ ἐλευθερίας αὐτῶν, μᾶς ἐπροσκάλουν εἰς μίμησιν, αὐτοί, καίτοι ὁπωσοῦν ἐλεύθεροι, ἐπροσπάθησαν ὅλαις δυνάμεσι νὰ αὐξήσωσι τὴν ἐλευθερίαν, καὶ δι’ αὐτῆς πᾶσαν αὐτῶν τὴν Εὐδαιμονίαν.
Οἱ ἀδελφοί μας καὶ φίλοι εἶναι πανταχοῦ ἕτοιμοι, οἱ Σέρβοι, οἱ Σουλιῶται, καὶ ὅλη ἡ Ἤπειρος, ὁπλοφοροῦντες μᾶς περιμένωσιν· ἂς ἑνωθῶμεν λοιπὸν μὲ Ἐνθουσιασμόν! ἡ Πατρὶς μᾶς προσκαλεῖ! “
Η προκήρυξη κατέληγε:
“Ἂς καλέσωμεν λοιπὸν ἐκ νέου, ὦ Ἀνδρεῖοι καὶ μεγαλόψυχοι Ἕλληνες, τὴν ἐλευθερίαν εἰς τὴν κλασικὴν γῆν τῆς Ἑλλάδος! Ἂς συγκροτήσωμεν μάχην μεταξὺ τοῦ Μαραθῶνος καὶ τῶν Θερμοπυλῶν! Ἂς πολεμήσωμεν εἰς τοὺς τάφους τῶν Πατέρων μας, οἱ ὁποῖοι, διὰ νὰ μᾶς αφήσωσιν ελευθέρους, ἐπολέμησαν καὶ ἀπέθανον ἐκεῖ! Τὸ αἷμα τῶν τυράννων εἶναι δεκτὸν εἰς τὴν σκιὰν τοῦ Επαμεινώνδου Θηβαίου, καὶ τοῦ Ἀθηναίου Θρασυβούλου, οἵτινες κατετρόπωσαν τοὺς τριάκοντα τυράννους, εἰς ἐκείνας τοῦ Ἁρμοδίου καὶ Αριστογείτωνος, οἱ ὁποῖοι συνέτριψαν τὸν Πεισιστρατικὸν ζυγόν, εἰς ἐκείνην τοῦ Τιμολέοντος, ὅστις ἀπεκατέστησε τὴν ἐλευθερίαν εἰς τὴν Κόρινθον καὶ τὰς Συρακούσας, μάλιστα εἰς ἐκείνας τοῦ Μιλτιάδου καὶ Θεμιστοκλέους, τοῦ Λεωνίδου καὶ τῶν τριακοσίων, οἵτινες κατέκοψαν τοσάκις τοὺς ἀναριθμήτους στρατοὺς τῶν βαρβάρων Περσῶν, τῶν ὁποίων τοὺς βαρβαροτέρους καὶ ἀνανδροτέρους ἀπογόνους πρόκειται εἰς ἡμᾶς σήμερον, μὲ πολλὰ μικρὸν κόπον, νὰ ἐξαφανίσωμεν ἐξ ὁλοκλήρου.
Εἰς τὰ ὅπλα λοιπὸν, φίλοι, ἡ Πατρίς Μᾶς Προσκαλεῖ!
Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης
- Τὴν 24ην Φεβρουαρίου 1821, Εἰς τὸ γενικὸν στρατόπεδον τοῦ Ἰασίου”
Αν και επίσημα η έναρξη της ελληνικής επανάστασης έχει οριστεί από το 1838 με βασιλικό διάταγμα από τον Όθωνα, η 25η Μαρτίου, μέχρι σήμερα δεν είναι απολύτως γνωστό ποια μέρα ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση
Η καθαίρεση του Υψηλάντη
Η επανάσταση ξεκίνησε από τις παραδουνάβιες περιοχές επειδή οι ηγεμόνες ήταν Φαναριώτες και δεν μπορούσε να αναπτυχθεί τουρκικός στρατός χωρίς την άδεια της Ρωσίας.
Παράλληλα, στην περιοχή της Βλαχίας είχαν αναπτύξει σημαντική στρατιωτική δύναμη οι οπλαρχηγοί Ιωάννης Φαρμάκης και Γεωργάκης Ολύμπιος.
Στις 21 Φεβρουαρίου 1821 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης με νεαρούς ελληνες φοιτητές του εξωτερικού, πέρασε τον Προύθο ποταμό και μπήκε στη Μολδαβία. Ήταν ο ιερός λόχος.
Η εξέγερση στη Μολδοβλαχία καταδικάστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις στο συνέδριο της Ιερής Συμμαχίας, ενώ ακόμη και ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’, αναγκάστηκε να αφορίσει τους επαναστάτες, φοβούμενος αντίποινα των Τούρκων. Οι Ρώσοι που δεσμεύονταν από την Ιερά Συμμαχία, δεν έστειλαν βοήθεια στους Έλληνες και οι Τούρκοι πήραν την άδειά τους να καταπνίξουν την επανάσταση.
Στις 7 Ιουνίου 1821, δόθηκε η σπουδαιότερη μάχη, στο Δραγατσάνι της σημερινής Ρουμανίας. Ο Ιερός λόχος, μετά από ηρωική μάχη, αποδεκατίστηκε.
Η επανάσταση ξεκίνησε από τις παραδουνάβιες περιοχές αλλά καταπνίγηκε. Αντίθετα στην Πελοπόννησο επαναστατικός αναβρασμός έφερε γρήγορα θετικά αποτελέσματα. Πρώτα έπεσαν τα Καλάβρυτα και μετά η Καλαμάτα.
Μόλις 100 στρατιώτες κατάφεραν να φτάσουν πεζοί στην Ελλάδα. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης που καθαιρέθηκε από αξιωματικός του ρωσικού στρατού κατέφυγε στην Αυστρία. Τον Σεπτέμβριο του 1821, οι οπλαρχηγοί Ιωάννης Φαρμάκης και Γεωργάκης Ολύμπιος έχασαν ακόμη μια μάχη από τους Τούρκους. Ο Ολύμπιος για να μην παραδοθεί ταμπουρώθηκε στη Μονή Σέκου μαζί με τους συμπολεμιστές τους και την ανατίναξε.
Η εξέγερση στη Μολδοβλαχία κράτησε 7 μήνες και από τότε ο σουλτάνος έπαψε να διορίζει Έλληνες ηγεμόνες. Παρά την ήττα η έναρξη της επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες ήταν καθοριστική. Η εκστρατεία του Υψηλάντη απέτυχε και τα οθωμανικά στρατεύματα έσβησαν τις περισσότερες από τις επαναστατικές εστίες της ηπειρωτικής Ελλάδας, όμως οι επαναστάτες κατάφεραν να υπερισχύσουν στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και σε πολλά νησιά του Αιγαίου.
Ο επαναστατικός αναβρασμός ήταν μεγάλος και από τις 14 έως τις 20 Μαρτίου έλαβαν χώρα σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου επιθέσεις εναντίον Μουσουλμάνων. Είχε έρθει η ώρα του ξεσηκωμού.
Ένα επετειακό βίντεο για την ελληνική επανάσταση
Με ένα επετειακό βίντεο για την Ελλάδα και τους ήρωες του 1821, για εκείνους που πολέμησαν για την ελευθερία τους αλλά και την ελευθερία των επόμενων γενεών έπειτα από τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς φτιαγμένο από Έλληνες του 2021, παρουσιάσει ο συνεργάτης της “Μηχανής του Χρόνου” Up Stories στο κανάλι του στο YouTube.
Στο βίντεο, φαίνονται τέσσερις αγωνιστές με διαφορετικές στολές που παραπέμπουν σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας, που ξεσηκώθηκαν απέναντι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, να τρέχουν προς ένα λόφο, όπου είναι υψωμένη η ελληνική σημαία.
Δείτε το βίντεο του UpStories:
Βίντεο, φωτογραφίες: UpStories
Διαβάστε στη “ΜτΧ”:
Παλαιών Πατρών Γερμανός. Την 25η Μαρτίου ήταν στην Πάτρα και όχι στην Αγία Λαύρα. Πότε όρκισε τους επαναστάτες
Μικρός τόπος, μεγάλη ιστορία. Η Δομνίστα του Γεώργιου Καραϊσκάκη και του Άρη Βελουχιώτη. Γιατί την αποκαλούν «Αγία Λαύρα της Αντίστασης»
Ειδήσεις σήμερα:
- Γιατί ο Άρειος Πάγος δεν επέτρεψε στους Σπαρτιάτες να κατέβουν στις ευρωεκλογές. «Πραγματικός ηγέτης ο Ηλίας Κασιδιάρης»
- Με κάταγμα στη μύτη και νάρθηκα στο χέρι ο βουλευτής Γραμμένος. Τι λέει ο βουλευτής των Σπαρτιατών που του επιτέθηκε
- Από το χαστούκι Κεδίκογλου, στις μπουνιές Φλώρου. Οι φορές που το ελληνικό Κοινοβούλιο έγινε «ροντέο»
- Η απάντηση του νοσοκομείου Αττικόν στην καταγγελία του μετεωρολόγου Γιάννη Καλλιανού για τη νοσηλεία του πατέρα του
Ακολουθήστε τη mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ