Δείτε από ψηλά την Ηετιώνεια Πύλη που προστάτευε το αρχαίο λιμάνι του Πειραιά. Από πού πήρε το όνομά της. Η φωταγώγηση

Η Ηετιώνεια Πύλη των τειχών του αρχαίου λιμένος του Πειραιά βρίσκεται στο λόφο Καστράκι της Δραπετσώνας.  

Το όνομά της οφείλεται στον μυθικό ήρωα του Πειραιά τον Ηετίωνα, που κατέκτησε την περιοχή. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο και εντυπωσιακότερο αρχαιολογικό χώρο της Πειραϊκής Ακτής.

Βρίσκεται στα δυτικά του αρχαίου λιμένα του Κανθάρου (το σημερινό λιμάνι του Πειραιά), τον οποίο και προστάτευε. Κατασκευάστηκε το 411 π.Χ. και ήταν η μία από τις δύο εισόδους της οχυρωμένης πόλεως του Πειραιά, από την οποία διέρχονταν αποκλειστικά στρατιωτικές δυνάμεις.

Η χρονολόγηση των σωζόμενων οχυρώσεων ανάγεται σε διαφορετικές φάσεις, αρχής γενομένης από τον 5ο αι. π.Χ. και συνεχίζεται μέχρι το τέλος του 3ου αι. π.Χ.

Η στρατιωτική σημασία

Το αρχικό τείχος  εκτεινόταν σε όλο το μήκος της βορειοδυτικής παραλίας του αρχαίου λιμένα και έφθανε μέχρι τον οχυρό πύργο της Ηετιωνείας όπου και συναντούσε το παλαιό τείχος του Θεμιστοκλή. Την άμυνα του οχυρού ενίσχυε και η εντυπωσιακή τάφρος μήκους 100 μ. που βαίνει παράλληλα προς το βόρειο τείχος. Αυτό κατέληγε στις Αστικές Πύλες, στην είσοδο της αρχαίας πόλης του Πειραιά.

Μεταξύ δε του παλαιού και του νέου τείχους ανήγειραν τη Μέγιστη Στοά όπου εκεί και υποχρέωναν τους εισαγωγείς σίτου ν΄ αποθηκεύουν αλλά και να τον πωλούν χονδρικά ώστε να πατάξουν την μέχρι τότε αισχροκέρδεια και να γίνεται ο έλεγχος αυστηρότερα. Η «Μέγιστη Στοά» δεν πρέπει να συγχέεται με την Ιπποδάμεια αγορά.

Ο αρχαιολογικός χώρος και ο φωτισμός

Το έργο αποκατάστασης της Ηετιώνειας Πύλης και των Αρχαίων Τειχών, με προϋπολογισμό 700.000 ευρώ, αφορούσε στην πλήρη αποκατάσταση των δύο πύργων της οχύρωσης και την εν γένει διαμόρφωση του χώρου (διαδρομές επισκεπτών, φυλάκιο εισόδου, φυτεύσεις, ενημερωτικές πινακίδες κ.ά.) με στόχο ο χώρος να γίνει σε όλους προσβάσιμος.

Η μελέτη του φωτισμού εκπονήθηκε από την Ελευθερία Ντεκώ και εφαρμόστηκε από τον Χαράλαμπο Στούπα.

Η υπουργός πολιτισμού Λίνα Μενδώνη εγκαινίασε το έργο της φωταγώγησης και επεσήμανε:

«Τα Θεμιστόκλεια τείχη του λιμένος του Πειραιά, μέρος των οποίων είναι και η Ηετιώνεια Πύλη, αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα έργα της αρχαίας ελληνικής οχυρωματικής. Εδώ, μπορεί να αναγνωρίσει κανείς τις οχυρωματικές τεχνικές που αναπτύχθηκαν από τον 5^ο έως τον 3^ο αι. π.Χ. Είναι πολύ σημαντικό το εξαιρετικό αυτό έργο να το βλέπουν σωστά φωτισμένο και να απολαμβάνουν οι δημότες, οι επισκέπτες, οι επιβαίνοντες στα καράβια, που φθάνουν στο μεγάλο λιμάνι.

Ο αρχαιολογικός χώρος εντάσσεται στον αστικό ιστό, συνδέει το παρελθόν με το παρόν, αναδεικνύει τη μεγάλη ιστορική διαχρονία του λιμανιού του Πειραιά και καθορίζει μια νέα αστική ταυτότητα στην πόλη και το παραλιακό της μέτωπο, καθώς σε επαφή με τον αρχαιολογικό χώρο βρίσκεται το «Καστράκι» Δραπετσώνας, ένα δημοτικό πάρκο, που προγραμματίζεται να φιλοξενεί ένα πολυμορφικό πλέγμα πολιτιστικών δράσεων και δραστηριοτήτων.

Το έργο της ανάπλασης του αρχαιολογικού χώρου της Ηετιώνειας Πύλης, ας το δούμε ως προπομπό και σε άμεση συνάρτηση με το μείζον έργο της μετατροπής του Σιλό -αυτού του εμβληματικού κτηρίου για τον Πειραιά, ακριβώς απέναντι από την Πύλη- σε Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων.

Το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 100.000.000 ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2025».

Πηγή φωτογραφιών : Υπουργείο Πολιτισμού