Τα μαντήλια – τάματα των αναρριχητών στην σπηλιά των Μετεώρων. Το εντυπωσιακό έθιμο που ξεκίνησε από το τάμα μιας μουσουλμάνας στον Αγ. Γεώργιο (βίντεο)

Λίγο μετά την Καλαμπάκα βρίσκεται το γραφικό χωριό Καστράκι, που εκτείνεται στη βάση των γιγάντιων βράχων των Μετεώρων.

Οι επιβλητικοί, ξεκομμένοι μεταξύ τους βράχοι, των οποίων το ύψος φτάνει σε ορισμένες περιπτώσεις τα 400 μ., αποτελούν ένα μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο. Κοντά στο χωριό βρίσκεται ένας μικρός ναός λαξευμένος στο βράχο, όπου κάθε χρόνο οι πιστοί τηρούν την παράδοση της αναρρίχησης και της τοποθέτηση μαντηλιών, που αποτελούν τάματα.

Εκεί, στα δυτικά του Βράχου του Αγίου Πνεύματος, υπήρχε κάποτε η Μονή Αγίου Γεωργίου του Μανδηλά την οποία πρωτοκατοίκησε ο Αθανάσιος ο Μετεωρίτης. Πιθανότατα κτίστηκε το 1367 από τον μοναχό Νείλο. Από το αρχικό κτίσμα που καταστράφηκε το 1966 από πυρκαγιά, διασώζεται μόνο το εκκλησάκι μέσα στο βράχο. Επίσης από το ζωγραφικό διάκοσμο διακρίνονται οι παραστάσεις του Χριστού και του Αγίου Γεωργίου.

Σύμφωνα με το έθιμο, ανήμερα της γιορτής του Αγίου, με το πέρας της λειτουργίας οι νέοι του χωριού κρεμούν πολύχρωμα μαντήλια και ανάβουν λαμπάδες στη Μονή. Τα μαντήλια μένουν έως την επόμενη γιορτή του Αγίου και θεωρούνται ευχές για υγεία.

Ο θρύλος

Στα πόδια του βράχου, όπου είναι κτισμένο το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας απλωνόταν ένα πυκνό δάσος, στο οποίο απαγορευόταν η κοπή των δέντρων. Στην περιοχή είχε έρθει ένας οθωμανός εισπράκτορας φόρων, ο οποίος αναζήτησε τρόπο για να ζεσταθεί. Μόλις  προσπάθησε να κόψει τα κλαδιά ενός δέντρου, έπεσε κάτω αναίσθητος.

Όταν τον εντόπισαν πίστεψαν ότι είναι πεθαμένος και ο Τούρκος διοικητής της φρουράς του χωριού θεώρησε ότι κάποιος «γκιαούρης» τον σκότωσε. Στη συνέχεια συγκέντρωσε όλους τους χωριανούς στην πλατεία και τους απείλησε με αντίποινα, αν δεν αποκάλυπταν τον δράστη.

Η λαϊκή παράδοση αναφέρει ότι τότε η γυναίκα του οθωμανού εισπράκτορα ζήτησε την βοήθεια του Αγίου για να συνέλθη ο σύζυγός της. Ο θρύλος λέει ότι η μουσουλμάνα έδωσε ως προσφορά το μαντίλι του φερετζέ της. Στη συνέχεια κάποιος Καστρακινός το ανέβασε στο μοναστήρι και μόλις ο ηγούμενος το κρέμασε στην εικόνα του αγίου, ο Τούρκος συνήλθε και σηκώθηκε.

Και από τότε επικράτησε να γίνεται κάθε χρόνο το κρέμασμα καινούργιων μαντιλιών στο μοναστήρι αυτό. Οι προσκυνητές φέρνουν μαντήλια ως τάματα στον Άγιο και αναρριχητές τα ανεβάζουν στο σπήλαιο κατεβάζοντας συγχρόνως τα μαντήλια της προηγούμενης χρονιάς, που δίδονται ως φυλακτά στους εκκλησιαζόμενους.