Τα θρυλικά κρησφύγετα της ΕΟΚΑ στην Κύπρο και η απόπειρα δολοφονίας του Βρετανού κυβερνήτη. Νέα εκπομπή από τη “Μηχανή του Χρόνου”

Τα θρυλικά κρησφύγετα της ΕΟΚΑ  στη «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου στις 21.00 στο COSMOTE HISTORY. Το επεισόδιο μεταδίδεται σε επανάληψη την Κυριακή 3 Ιανουαρίου στις 17.00.

Η εκπομπή παρουσιάζει τον ένοπλο αγώνα της ΕΟΚΑ, της απελευθερωτικής οργάνωσης της Κύπρου εναντίον της βρετανικής κατοχής, που έδρασε το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’50. Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της οργάνωσης ήταν η μυστικότητα και οι συνωμοτικοί κανόνες, που προστάτευαν τα μέλη της από το κυνηγητό των Βρετανικών αρχών.

Η εκπομπή παρουσιάζει το κρησφύγετο του Γεώργιου Γρίβα, στη Λεμεσό κοντά σε βρετανικό φυλάκιο. Ο στρατιωτικός ηγέτης του αγώνα έμενε, σε ένα κρυφό υπόγειο, που είχε δημιουργηθεί κάτω από το νεροχύτη ενός σπιτιού. Η οικία για να μην προκαλεί υποψίες κατοικούνταν από ένα ζευγάρι με παιδιά.

Ο Γρίβας διοίκησε τον αγώνα τρία χρόνια, από το αρχηγείο του κάτω από τη γη, ενώ το σπίτι ελέγχθηκε πολλές φορές από το βρετανικό στρατό. Παρόμοια κρησφύγετα είχαν δημιουργηθεί για τους αγωνιστές σε πόλεις και κυρίως σε χωριά. Οι Κύπριοι πλήρωναν βαρύ τίμημα στις λίγες περιπτώσεις που τους ανακάλυψαν, καθώς οι Βρετανοί ανατίναζαν την οικία.

Στην εκπομπή παρουσιάζεται ακόμη η «Μάχη στο Νοσοκομείο της Λευκωσίας». Τότε μια χούφτα αγωνιστές με καταδρομική επιχείρηση απελευθέρωσαν το στέλεχος της ΕΟΚΑ, Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, που νοσηλευόταν κρατούμενος. Η μοναδική γυναίκα που έλαβε μέρος στην επιχείρηση, η Ελένη Χριστοφορίδου, διηγείται την επεισοδιακή διαφυγή της ομάδας, η οποία κατάφερε να γλιτώσει την σύλληψη, αν και οι Βρετανοί σταμάτησαν το αυτοκίνητό τους για έρευνα.

Η εκπομπή φωτίζει τα χρόνια που η δράση της ΕΟΚΑ κορυφώθηκε. Τον Μάρτιο του 1956, η οργάνωση προέβη σε μία από τις πιο συγκλονιστικές δράσεις της. Τοποθέτησε μία βόμβα στο κρεβάτι του βρετανού κυβερνήτη της Κύπρου.

Ο πρωταγωνιστής της επιχείρησης, Νεόφυτος Σοφοκλέους, περιγράφει στην Μηχανή του Χρόνου, λεπτό προς λεπτό πώς κατάφερε να ξεγελάσει τέσσερις φρουρούς και να φτάσει στην κρεβατοκάμαρα του Τζον Χάρντιγκ. Η βόμβα λόγω εμπλοκής δεν εξερράγη, αλλά το κατόρθωμα κλόνισε την βρετανική διοίκηση.

Η εκπομπή φωτίζει τα χρόνια που η δράση της ΕΟΚΑ κορυφώθηκε. Οι  επιτυχίες της οργάνωσης, το 1955, θορύβησαν τους Βρετανούς, οι οποίοι επιδίωξαν να βρουν μια διπλωματική λύση.  Όμως, οι συνομιλίες μεταξύ του κυβερνήτη Τζον Χάρντιγκ και του Μακάριου κατέληξαν σε αδιέξοδο και οι Βρετανοί εξόρισαν τον πνευματικό ηγέτη του αγώνα, πιστεύοντας ότι έτσι θα σταματούσαν και τη δράση της ΕΟΚΑ.

Στην εκπομπή μιλούν:

Ανδρέας Μαϊμαρίδης – Αγωνιστής ΕΟΚΑ

Ανδρούλα Βιόλαρη – Κάτοικος Κύπρου

Μίνα Σαμψών – Κόρη Νίκου Σαμψών, Αγωνιστή ΕΟΚΑ

Ανδρέας Τσάρτας «Πολυνείκης» – Αγωνιστής ΕΟΚΑ

Τάκης Χατζηδημητρίου – Ιστορικός

Σταύρος Καρκαλέτσης – Ιστορικός, Συγγραφέας

Θάσος Σοφοκλέους – Πρόεδρος Συνδέσμων Αγωνιστών ΕΟΚΑ

Τάκης Ιωάννου – Αγωνιστής ΕΟΚΑ

Χριστοφορίδου Ελένη –  Μαχήτρια ΕΟΚΑ

Δρ. Αντώνης Κάρυος – Επιστημονικός Συνεργάτης Μουσείου Αγώνος

Ρένος Λυσιώτης «Ραφαήλ» – Αγωνιστής ΕΟΚΑ, Δικηγόρος

Νεόφυτος Σοφοκλέους  – Αγωνιστής ΕΟΚΑ

Γεώργιος Παλαιολόγου «Παλαιολόγος» – Αγωνιστής ΕΟΚΑ

Δημήτρης Πολυκάρπου «Αχιλλέας» – Αγωνιστής ΕΟΚΑ

Έλλη Χριστοδουλίδου «Μαντώ Μαυρογένους» – Μαχήτρια ΕΟΚΑ

Βάσος Λυσσαρίδης – Πρώην Πρόεδρος  ΕΔΕΚ και της Βουλής της Κύπρου

Πέτρος Παπαπολυβίου – Ιστορικός

Βίας Λειβαδάς – Αγωνιστής ΕΟΚΑ

Λεύκιος Ροδοσθένους «Νάκος» – Αγωνιστής ΕΟΚΑ

Δαφνής Παναγίδης – Αγωνιστής ΕΟΚΑ

Μάριος Χριστοδουλίδης – Αγωνιστής ΕΟΚΑ

Ιάκωβος Κωνσταντινίδης – Ανιψιός Μακάριου

Η εκπομπή προβάλλεται κάθε Δευτέρα στις 21.00 και σε επανάληψη κάθε Κυριακή στις 17.00, στο COSMOTE HISTORY HD. Όλα τα επεισόδια της σειράς είναι διαθέσιμα on demand στην υπηρεσία COSMOTE TV PLUS.