To «τζαμί των ρόδων» στην Κωνσταντινούπολη ήταν η φημισμένη εκκλησία της Αγίας Θεοδοσίας. Υπήρξε μάρτυρας στην Εικονομαχία

Η Αγία Θεοδοσία η Κωνσταντινουπολίτισσα υπήρξε σύμβολο αντίστασης κατά της Εικονομαχίας. Υπερασπίστηκε τις ιερές εικόνες σε μια ταραγμένη περίοδο για την Εκκλησία.

Η μνήμη της τιμάται κάθε χρόνο στις 29 Μαΐου, την ημέρα της Άλωσης της Πόλης.

Η χριστιανική παράδοση αναφέρει ότι η Αγία Θεοδοσία είχε καταγωγή από πλούσια οικογένεια της Κωνσταντινούπολης και ήρθε ως “θαύμα” στις προσευχές των γονιών της που ήθελαν να αποκτήσουν παιδί. Όταν ήταν εφτά ετών, έχασε τον πατέρα της, με αποτέλεσμα να ζήσει σε μοναστήρι, όπου έγινε μοναχή.

Αργότερα, όταν πέθανε η μητέρα της, μοίρασε στους φτωχούς τα υπάρχοντά της. Δεν κράτησε κάτι για τον εαυτό της, καθώς ήθελε να αφοσιωθεί στον μοναχισμό.

Όταν ο Λέων Γ’ ο Ίσαυρος χρίστηκε βυζαντινός αυτοκράτορας, το 726 μ.Χ. εξέδωσε διάταγμα κατά της προσκύνησης των εικόνων. Αποτέλεσμα ήταν να γίνονται διωγμοί σε εικονολάτρες. Μία από τις διώξεις ήταν και αυτή του πατριάρχη του Γερμανού, του οποίου τη θέση πήρε ο εικονομάχος Αναστάσιος.

Το 729, ο Λέων Γ’ διέταξε να αφαιρεθεί η αγιογραφία του Χριστού πάνω από τη Χαλκή Πύλη του Μεγάλου Παλατιού. Την ώρα που ένας αξιωματικός καθαιρούσε την εικόνα, ομάδα γυναικών συγκεντρώθηκε στο μέρος, για να τον αποτρέψουν. Μεταξύ αυτών ήταν και η Θεοδοσία.

Μαζί με άλλες μοναχές και γυναίκες, επιτέθηκε στον στρατιώτη που είχε ανέβει σε σκάλα, για να κατεβάσει την εικόνα του Χριστού.

Τον έριξαν κάτω και τον χτυπούσαν με πέτρες και ξύλα, με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του.

Επιτέθηκαν και στο Πατριαρχείο, από το οποίο ο Πατριάρχης Αναστάσιος αναγκάστηκε να φύγει. Ο στρατός επενέβη, με αποτέλεσμα κάποιες γυναίκες να σκοτωθούν και άλλες να συλληφθούν. Άλλες αφέθηκαν ελεύθερες και άλλες φυλακίστηκαν ή εξορίστηκαν.

Η Θεοδοσία συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο Φόρο του Βοός, χώρο δημοσίων εκτελέσεων. Εκεί άφησε την τελευταία της πνοή.

Πρώτα την κακοποίησαν και μετά της κάρφωσαν ένα κέρατο κριαριού στο λαιμό.

Μετά τη λήξη της Εικονομαχίας,  αναγνωρίστηκε ως Αγία και τιμήθηκε από την Εκκλησία. Το λείψανο μεταφέρθηκε και φυλάχθηκε στον Ναό της Αγίας Θεοδοσίας στον Πετριό, στη συνοικία Δεξιοκρατιαναί, περιοχή που ονομάστηκε έτσι από τα κτήματα ενός ευγενούς με το όνομα Δεξιοκράτης.

Πλήθος πιστών προσέρχονταν για να προσκυνήσουν, πιστεύοντας πως έκανε θαύματα.

Από τις αρχές του 14ου αιώνα, ο ναός μετονομάστηκε σε Γκιουλ Τζαμί «τζαμί των ρόδων». Η κοντινή πύλη στα θαλάσσια τείχη, η Πύλη της Αγίας Θεοδοσίας, πήρε το όνομά της από το ναό και διατηρείται μέχρι σήμερα στην ομώνυμη συνοικία του Κεράτιου.

Η Θεοδοσία έγινε μία από τις πιο σεβαστές Αγίες της Πόλης. Ιδιαίτερα την επικαλούνταν οι ανάπηροι, μετά από θαύμα το 1306. Τότε αναφέρθηκε ότι ένας κωφάλαλος θεραπεύτηκε στον τάφο της.

Σήμερα ο ναός βρίσκεται “περικυκλωμένος” μέσα σε τον οικιστικό ιστό. Ο Λεονκλάβιος υποστηρίζει ότι στη μονή φυλάσσονταν το σώμα της Αγίας και ότι, μαζί με άλλα λείψανα, οι Οθωμανοί κατακτητές το πέταξαν στους δρόμους κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης.

Κατά μια άλλη εκδοχή, το λείψανο της Αγίας βρισκόταν στη Μονή του Δεξιοκράτους.

Αρχική εικόνα: saint.gr