10 γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα, 13 Νοεμβρίου. Bloody Sunday, Γιάννης Μαρής, Τσαρλς Μάνσον και Μπατακλάν

13 Νοεμβρίου 1833. Γεννήθηκε ο Έντουιν Τόμας Μπουθ

Ο αμερικανός ηθοποιός έγινε διάσημος περιοδεύοντας σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις μεγάλες πρωτεύουσες της Ευρώπης, ερμηνεύοντας σαιξπηρικά έργα. Μερικοί ιστορικοί τέχνης τον θεωρούν ως τον σπουδαιότερο Αμερικανό ηθοποιό και τον μεγαλύτερο “Πρίγκιπα Άμλετ” του 19ου αιώνα. Τα επιτεύγματά του επισκιάζονται από τον μικρότερο αδερφό του, τον Τζον Γουίλκς Μπουθ, ο οποίος δολοφόνησε τον Πρόεδρο Αβραάμ Λίνκολν. Όχι κι άδικα…

13 Νοεμβρίου 1868. Πέθανε ο Τζοακίνο Ροσίνι

Ο Ιταλός συνθέτης κέρδισε διεθνή αναγνώριση για πολλές από τις όπερές του, με πιο γνωστές τον Κουρέα της Σεβίλλης, τη Σταχτοπούτα και τον Γουλιέλμο Τέλλο. Έγραψε επίσης έργα θρησκευτικής μουσικής, τραγούδια, μουσική δωματίου και άλλα κομμάτια για πιάνο και μικρά σύνολα.

Πολλοί του προσδίδουν το προσωνύμιο «ο Ιταλός Μότσαρτ».

13 Νοεμβρίου 1887. Bloody Sunday

Μία διαδήλωση αριστερών στο Λονδίνο κατά της βρετανικής καταπίεσης στην Ιρλανδία «πνίγηκε» στο αίμα από την αστυνομία.

Ο απολογισμός ήταν 3 νεκροί και 400 τραυματίες. Έμεινε στην ιστορία ως Ματωμένη Κυριακή (Bloody Sunday), η πρώτη από τις συνολικά τέσσερις που θα ακολουθούσαν.

Τα τραγικά γεγονότα τραγουδήθηκαν από γνωστά συγκροτήματα και καλλιτέχνες με πιο χαρακτηριστικό το «Sunday Bloody Sunday» των U2.

13 Νοεμβρίου 1903. Πέθανε ο Καμίλ Πισαρό

Ο Γάλλος ζωγράφος ξεχώρισε για τον τρόπο που απεικόνιζε τη φύση, τους ανθρώπους και τα ζώα. Παρότι σήμερα θεωρείται ως ο «πατριάρχης του ιμπρεσιονισμού», πέρασε δύσκολα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, καθώς παρά τις καλές κριτικές, οι πίνακές του δεν πωλούνταν.

Πέθανε σε ηλικία 73 ετών, την εποχή που μόλις είχε αρχίσει να αναγνωρίζεται το έργο του.

13 Νοεμβρίου 1934. Γεννήθηκε ο Τσαρλς Μάνσον

Ο διαβόητος ηγέτης αίρεσης ενορχήστρωσε δύο ομάδικές δολοφονίες συνολικά 9 ατόμων. Ανάμεσα στους νεκρούς, ήταν και η έγκυος Σάρον Τέιτ, σύζυγος του σκηνοθέτη Ρομάν Πολάνσκι.

Τα θύματα προσηλυτισμού του Τσαρλς Μάνσον ήταν ευαίσθητες νεαρές κοπέλες από διαλυμένες οικογένειες, που έψαχναν απεγνωσμένα μία «πατρική φιγούρα». Ένα απ’ τα βασικά «κηρύγματά» του ήταν η σεξουαλική απελευθέρωση και η ωφέλεια των οργίων. Χορηγούσε, μάλιστα, γενναιόδωρες δόσεις LSD στα «μέλη της οικογένειας Μάνσον», για να εξαλείψει οποιεσδήποτε αναστολές. Χρησιμοποιούσε την κουλτούρα των χίπηδων προς το συμφέρον του.

Πέθανε στη φυλακή, σε ηλικία 83 ετών.

13 Νοεμβρίου 1940. Η πρεμιέρα της “Φαντασίας”

Ήταν μία πρωτοποριακή παραγωγή για τα δεδομένα της εποχής. Η φαντασμαγορική ταινία του Γουόλτ Ντίσνεϊ έκανε πρεμιέρα στο Μπροντογουέι της Νέας Υόρκης, ενώ στους ευρωπαϊκούς κινηματογράφους άργησε να διανεμηθεί λόγω Β’ Παγκοσμίου. Η ιδέα του Ντίσνεϊ ήταν να «παντρέψει» τον κόσμο των κινουμένων σχεδίων με την κλασική μουσική.

Προσαρμόζοντας την αξία του δολαρίου την περίοδο εκείνη στον πληθωρισμό, η Φαντασία είναι η 23η ταινία με τα μεγαλύτερα έσοδα όλων των εποχών στις Ηνωμένες Πολιτείες.

13 Νοεμβρίου 1956. Η αρχή της πάταξης του θεσμικού ρατσισμού

Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ κήρυξε άκυρους τους νόμους που επέβαλλαν το διαχωρισμό μαύρων και λευκών στα λεωφορεία. Μέχρι τότε υπήρχαν οι επιγραφές “White Only” (Λευκοί μόνο) ή “Colored” (έγχρωμοι) σε όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

13 Νοεμβρίου 1979. Πέθανε ο Γιάννης Μαρής

Θεωρείται ο θεμελιωτής της αστυνομικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα. Πριν γίνει συγγραφέας, είχε ξεχωρίσει για τη δημοσιογραφική του πένα.

Η αρχή της λογοτεχνικής του καριέρας έγινε με το περίφημο «Έγκλημα στο Κολωνάκι». Ακολούθησαν δεκάδες μυθιστορήματα με πιο γνωστά τη Μελωδία του θανάτου, Μπούμερανγκ, Έγκλημα στη Μύκονο, Το καλοκαίρι του φόβου, Εκείνη τη νύχτα, Μία γυναίκα από το παρελθόν, Ζήτημα ζωής και θανάτου.

Τα βιβλία του ξεχώριζαν για την πλοκή και τους χαρακτήρες τους. Αρκετά έχουν μεταφερθεί στη μεγάλη και στη μικρή οθόνη.

13 Νοεμβρίου 1979. Πέθανε ο Δημήτρης Ψαθάς

Ο μεγάλος Έλληνας θεατρικός συγγραφέας έγραψε δεκάδες έργα, τα περισσότερα εκ των οποίων έγιναν και κινηματογραφικές ταινίες.

Παίχτηκαν από όλους τους μεγάλους θιάσους της Αθήνας, ενώ γνώρισαν και διεθνή αναγνώριση, έχοντας μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.

Ανάμεσα στα πιο γνωστά συγκαταλέγονται η«Μαντάμ Σουσού» (1942), ο «Φον Δημητράκης» (1947), το «Ζητείται ψεύτης» (1953), το «Φωνάζει ο κλέφτης» (1958),  «Η χαρτοπαίχτρα» (1963) και το «Ξύπνα Βασίλη» (1965).

13 Νοεμβρίου 2015. Η σφαγή στο Μπατακλάν

Σε απάντηση στις επιθέσεις, η Γαλλία τέθηκε υπό πανεθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για πρώτη φορά από το 2005, τα σύνορα έκλεισαν προσωρινά και 1.500 στρατιώτες βγήκαν στους δρόμους του Παρισιού.