Τι σημαίνουν τα ονόματα δέκα ευρωπαϊκών χωρών. Ποια είναι η χώρα των Μαγυάρων, το Μικρό Κάστρο και Μαύρο Βουνό

Πίσω από τα ονόματα των ευρωπαϊκών χωρών κρύβονται συχνά ενδιαφέρουσες ιστορίες και γεωγραφικά ή πολιτισμικά στοιχεία. Δέκα χώρες   αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές της ταυτότητας και της ιστορίας τους.

1. Κροατία – Hrvatska (Χρβάτσκα)

Ο μεσαιωνικός λατινικός όρος “Croatia” εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε κείμενο του 852 για τον δούκα Τρπιμίρ της Κροατίας. Στο έγγραφο, αναφερόταν ως “Dux Chroatorum iuvatus munere divino” (ο δούκας των Κροατών, με τη βοήθεια του Θεού).

Η ονομασία φαίνεται ότι έχει ρίζες παραφθορά του βορειοδυτικού σλαβικού όρου *Xrovat- και τα πρωτοσλαβικά *Xarwāt- (*Xъrvatъ) ή *Xŭrvatŭ (*xъrvatъ). Αν και φαίνεται περίεργο, οι λέξεις Κροατία και Χρβάτσκα είναι ουσιαστικά το ίδιο πράγματα, απλά με διαφορετική προφορά!

Σε δυο πλάκες που έχουν βρέθηκαν στην Ταναΐς της Μιλήτου, του 2ου-3ου αιώνα μΧ, γινόταν αναφορά σε δημόσια έργα και στα ονόματα των εργατών. Μεταξύ των ονομάτων, υπήρχαν και τριών ανδρών: Χορούαθ[ος], Χοροάθος, Χορόαθος. Σύμφωνα με μελετητές, έχουν σχέση με το εθνικό όνομα των Κροατών “Hrvat”.

2. Ανδόρρα – Andorra (Αντόρα)

Το μικρό κράτος ανάμεσα στη Γαλλία και την Ισπανία, λέγεται ότι ιδρύθηκε από τον Καρλομάγνο στα τέλη του 9ου αιώνα. Ωστόσο, η προέλευση του ονόματός της παραμένει ασαφής, με διάφορες θεωρίες να προσπαθούν να εξηγήσουν την ετυμολογία του.

Μια παλαιότερη αναφορά γίνεται από τον Έλληνα ιστορικό Πολύβιο, που μιλά για τους «Ανδοσίνους», ιβηρικό λαό που ζούσε στην περιοχή. Το όνομα αυτό ίσως σχετίζεται με τη βασκική λέξη handia (μεγάλος) ή με τη λέξη Anorra, που εμπεριέχει τη ρίζα ur (νερό).

Άλλες θεωρίες προτείνουν την αραβική λέξη al-darra (πυκνό δάσος), υπονοώντας τα αδιάβατα δάση της περιοχής, ή τη ναβαρο-αραγονέζικη λέξη andurrial (θάμνοι). Υπάρχει και βιβλική εκδοχή που συνδέει το όνομα με την κοιλάδα Έντορ στη Χαναάν. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Καρλομάγνος ονόμασε την περιοχή έτσι μετά από μάχη με τους Μαυριτανούς στην «άγρια κοιλάδα της Κόλασης».

3. Βοσνία Ερζεγοβίνη -Bosna i Hercegovina (Μπόσνα ι Ερτζεγκόβινα)

Η πρώτη φορά που αναφέρεται το όνομα της χώρας ήταν από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα, Κωνσταντίνου Η’. Έλεγε την περιοχή ως Βοσώνα. Η προέλευση της ονομασίας είναι από τον ποταμό Μπόσνα, που διασχίζει τη χώρα.

Σύμφωνα με μία θεωρία, το “Μπόσνα” έχει ρίζες από τη λέξη “Μπασανάς” από τη γλώσσα των Ιλλυρίων και σημαίνει “νερό που ρέει”. Στην περιοχή έμειναν Σλάβοι, οι οποίοι υιοθέτησαν το όνομα και αυτοαποκαλούταν Βόσνιοι.

Από την άλλη, το “Ερζεγοβίνη” σχετίζεται με τίτλο του τοπικού άρχοντα, Στιεπάν Βούκτσιτς Κοσάτσα, τον οποίο έλεγαν “Herceg of Hum and the Coast”. Η λέξη “herceg” προέρχεται από τη γερμανική “herzog”, που σημαίνει δούκας.

Όταν οι Οθωμανοί κατέκτησαν την περιοχή, την ονόμασαν “Sanjak of Herzegovina”. Έτσι, το 1992, η χώρα ονομάστηκε Βοσνία Ερζεγοβίνη.

4. Βουλγαρία – България (Μπουλγαρίγια)

Η επικρατέστερη θεωρία λέει ότι το όνομα της χώρας σχετίζεται με τους Μπούλγκαρς. Ήταν φυλή τουρκικής προέλευσης, η οποία δημιούργησε την πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία. Στα τούρκικα “Μπούλγκα ” σήμαινε ανακατεμένος.

Υποδήλωνε τον μικτό πληθυσμό της περιοχής, καθώς εκεί ζούσαν Τούρκοι και φυλές από το Βορρά (πιθανόν από τη Φινλανδία), οι οποίοι όμως μιλούσαν κοινή σλαβική γλώσσα. Μια άλλη, πλέον λιγότερο αποδεκτή, θεωρία υποστηρίζει ότι το όνομα “Βουλγαρία” σημαίνει «οι άντρες από τον Βόλγα».

5. Κύπρος

Δεν είναι βέβαιο πώς προέκυψε η ονομασία της χώρας. Μία εκδοχή αποδίδει το όνομα της Κύπρου στον μυθικό βασιλιά Κύπρο, του οποίου την κόρη, Έννη, παντρεύτηκε ο Τεύκρος, γιος του Τελαμώνα, όταν εξορίστηκε από τη Σαλαμίνα μετά τον Τρωικό Πόλεμο και ίδρυσε την Σαλαμίνα στην Κύπρο.

Άλλη θεωρία συνδέει το όνομα με το κυπαρίσσι (Cupressus sempervirens) ή το φυτό χέννα (Lawsonia alba), γνωστό στα ελληνικά και ως “κύπρος”.

Μια τρίτη εκδοχή, πιο γλωσσολογική, υποστηρίζει ότι το όνομα προέρχεται από την ετεοκυπριακή λέξη για τον χαλκό. Σύμφωνα με τον ιστορικό Ζορζ Ντοσέν, μπορεί να έχει σουμερικές ρίζες όπως zubar (χαλκός) ή kubar (μπρούντζος), σχετίζοντας το με τα πλούσια κοιτάσματα του νησιού.

Από εκεί προήλθε και η λατινική λέξη aes Cyprium («μέταλλο της Κύπρου»), που έγινε cuprum, δηλαδή η βάση του χημικού συμβόλου Cu για τον χαλκό.

6. Γαλλία – France (Φρανς)

Το όνομα της χώρας προέρχεται από το λατινικό “Francia”, που συνδέεται με την αρχαία αγγλική λέξη frank, δηλαδή «ελεύθερος». Η λέξη μετατράπηκε στα λατινικά σε “francus” και χρησιμοποιήθηκε για να ονομάσει τη γερμανική φυλή των Φράγκων, που εγκαταστάθηκαν στη Γαλατία.

Ο λόγος που υιοθετήθηκε αυτή η ονομασία ήταν ότι, μετά την κατάκτηση της Γαλατίας, μόνο οι Francus δεν πλήρωναν φόρους και δεν υπέκυπταν σε περιορισμούς.

Η ετυμολογική προέλευση του frank παραμένει αβέβαιη. Μια θεωρία το συνδέει με την παλαιογερμανική λέξη frankōn, που σημαίνει «ακόντιο» ή «δόρυ», ίσως λόγω της στρατιωτικής φύσης των Φράγκων.

7. Ουγγαρία – Magyarország (Μάγκιαροαρσαγκ)

Οι Ούγγροι χρησιμοποιούν ένα εντελώς διαφορετικό όνομα για τη χώρα τους, το Magyarország, που σημαίνει “Χώρα των Μαγυάρων”. Η λέξη Magyar προέρχεται από τη φυλή magyeri, μία από τις επτά ουγγρικές φυλές, και έχει ρίζες στην πρωτοουγγρική λέξη mäńć- που σημαίνει «άνδρας» ή «πρόσωπο». Το δεύτερο συνθετικό, -ország, σημαίνει «χώρα».

Αντίθετα, η λέξη Ουγγαρία έχει εξωτερική προέλευση και συνδέεται πιθανόν με τους Ούνους, τους αρχαίους νομάδες που προηγήθηκαν των Αβάρων στην περιοχή.

Η λέξη έρχεται από το μεσαιωνικό ελληνικό Οὔγγροι, δανεισμένη από την παλαιοβουλγαρική ągrinŭ, η οποία με τη σειρά της προέρχεται από την ονογουροτουρκική λέξη Onogur, όνομα συμμαχίας δέκα φυλών που σχετίζονταν με τους Πρωτοβούλγαρους και έπαιξαν ρόλο στη διαμόρφωση της πρώιμης ιστορίας της περιοχής.

8. Λουξεμβούργο – Lëtzebuerg (Λέτσεμπεργκ)

Το όνομα της χώρας προέρχεται από τις γερμανικές λέξεις “lutilla” που σημαίνει “μικρό” και “burg ” που σημαίνει “κάστρο”. Οπότε η ονομασία της σημαίνει «Μικρό Κάστρο».

9. Μαυροβούνιο – Црна Гора (Τσρνα Γκόρα)

Η ονομασία της βαλκανικής χώρας προκύπτει από το βουνό Λόβτσεν, που λέγεται και “Μαύρο Βουνό”, εξαιτίας της πυκνής βλάστησης. Η πρώτη φορά που αναφέρεται η περιοχή ως Τόρνα Γκόρα ήταν το 1276. Με την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, πήρε το όνομα “Δημοκρατία του Μαυροβουνίου” και από το 2007, λέγεται απλώς “Μαυροβούνιο”.

10. Σουηδία – Sverige (Σβέριγκε)

Το όνομα της χώρας, Sverige, είναι σύνθεση των λέξεων Svea (οι Σουηδοί) και rike (βασίλειο/χώρα), και σημαίνει “η χώρα των Σουηδών”. Το όνομα Svea συνδέεται πιθανότατα με τη γερμανική αντωνυμία s(w)e, που σημαίνει «ο εαυτός του» ή «δικός του», και αναφερόταν στη φυλή ως “ο δικός μας λαός”.

Η διεθνής ονομασία Sweden εμφανίστηκε πρώτη φορά τον 17ο αιώνα και προέρχεται από την ολλανδική λέξη Zweden, η οποία είχε περάσει στην αγγλική ήδη από το 1600.

Αρχική εικόνα: ΑΙ